De digitale euro, de cryptoachtige munt die de Europese Centrale Bank mogelijk gaat uitgeven, krijgt stilaan vorm. Volgens ECB-directielid Fabio Panetta wordt overwogen om een strafrente vanaf 3.000 euro in te voeren, zodat burgers niet massaal al hun geld in de nieuwe munt gaan stoppen.

Panetta beweert dat de digitale euro de innovatie kan zijn die de negatieve intrestvoeten tot bij de consument brengt. Tegelijk waarschuwt hij dat als de centrale bank de vernieuwing niet doordacht ontwerpt, het de financiële markten kan verstoren.

De Europese Centrale Bank (ECB) broedt al langer op een digitale munt. De digitale euro moet de digitalisering van de economie bevorderen, en een plaats opeisen tussen de libra van Facebook, de digitale yuan die de Chinese centrale bank ontwikkelt en misschien bitcoin.

Met de digitale euro wil de ECB namelijk een nieuw puur digitaal betaalmiddel aanbieden dat veilig is, en dat in de hele eurozone aanvaard wordt. Het is niet de bedoeling om erin te beleggen, laat staan ermee te speculeren.

Strafvergoeding op bezit van meer dan 3.000 euro

Persagentschap Bloomberg bericht dat directielid Panetta woensdag op een evenement opwierp dat de ECB het hamsteren van de digitale deviezen mogelijk onaantrekkelijk zal maken door een strafvergoeding te bepalen voor het digitale bezit van meer dan 3.000 euro.

Tot die drempel zouden bedragen in digitale euro nooit onderhevig zijn aan negatieve rentetarieven en dus nooit minder gunstig worden behandeld dan contanten. Boven die drempel zou er een negatieve rente – een soort strafrente dus – komen, zodat het bezit van grotere sommen digitale euro’s alleen de moeite waard is om grotere betalingen te doen, en niet als permanente belegging.

Vrees voor bankrun

Men maakt zich namelijk zorgen dat de digitale euro een zogeheten bankrun kan veroorzaken. Als consumenten de kans krijgen om geld rechtstreeks bij de centrale banken te bewaren, dat ze massaal hun rekeningen bij de commerciële kredietinstellingen zouden leeghalen.

Om de veiligheid van de digitale gegevens van klanten te garanderen, zal de digitale euro namelijk een vordering zijn op de centrale bank, zoals het geval is bij contant geld. Andere betaalmiddelen zijn een vordering op commerciële banken, maar dat is in dit geval geen optie.

Panetta zei dat negatieve rentetarieven van -1 of -2 procent op de digitale munt waarschijnlijk niet voldoende zouden zijn om een bankrun in tijden van crisis te voorkomen. Elk systeem zou een ‘sterke trapsgewijze strafvergoeding’ nodig hebben, zei hij.

Negatieve rentes

Tot dusver is alleen de rente op de depositofaciliteit van de ECB negatief. Dat is de optie die de monetaire autoriteit aan banken biedt om overtollig kasgeld bij haar te stallen. Zo wil de ECB baken ontmoedigen om cash vast te houden, en ze stimuleren om geld uit te lenen.

Er zijn maar weinig banken die de negatieve rente hebben doorgerekend aan consumentenrekeningen. Een trend in die richting zou enorm veel ophef veroorzaken. Panetta erkende dat het gebruik van negatieve koersen op de digitale euro ook averechts zou kunnen werken.

‘In tijden van crisis kan het bijvoorbeeld nodig zijn om de vergoeding van de digitale valuta aan te passen. Maar dit kan de perceptie doen ontstaan dat de centrale bank financiële spanningen verwacht. Dan wordt de financiële instabiliteit een zichzelf vervullende voorspelling’, aldus de Italiaanse economist.