Iran staat mogelijk aan de drempel van een cruciaal democratiseringsproces. Het land heeft voor een grondige maatschappelijke verandering immers de ideale demografische samenstelling. Dat zegt de Amerikaanse demograaf Richard Cincotta.

Hij wijst erop dat de Iraanse populatie geleidelijk een leeftijd nadert die een vreedzame democratische revolutie mogelijk maakt. Cincotta voorspelde tien jaar geleden dat Tunesië tegen eind dit decennium wellicht een democratie zou zijn geworden. Amper enkele jaren later werd dat land het grootste succesverhaal van de Arabische Lente. Tunesië wordt door het Freedom House ondertussen al geruime tijd als een vrije maatschappij omschreven. De kans op een democratische ontwikkeling hangt volgens Cincotta af van de demografische samenstelling van een land. “Landen met een lage mediaanleeftijd – maximaal 25 jaar – lopen een relatief hoog risico op protest en revolutie,” merkt hij op. “In een natie met een mediaanleeftijd van vijftien jaar heeft een regime 60 procent kans om sociale onrust te vermijden. In een samenleving met een mediaanleeftijd van 27 jaar loopt dat op tot 80 procent. Wanneer de mediaanleeftijd boven 40 jaar uitstijgt, zijn conflicten nagenoeg ondenkbaar.”

Turkije

In een land met een jonge populatie leiden opstanden echter zelden tot een duurzame democratisering. “Dergelijke landen hervallen meestal snel tot een autoritair bestuur,” zegt de demograaf. “Dat kan verklaren waarom de Arabische Lente uiteindelijk in Egypte, dat een mediaanleeftijd heeft van 24 jaar, niet is gelukt. Tunesië bleek met 32 jaar daartoe wel in staat te zijn.” Een land met een jonge bevolking is gekenmerkt door een sterk streven naar verandering, maar naarmate een grotere maturiteit wordt bereikt, heeft de populatie ook meer te verliezen en vergroot de kans dat dit proces op een geleidelijke en vreedzame manier verloopt. De demograaf wijst er daarbij op dat ook in Iran de bevolking op de leeftijdsschaal verder opklimt en daardoor op het gebied van mediaanleeftijd stilaan in buurt van Tunesië komt. [media-credit name=”AFP PHOTO/BEHROUZ MEHRI” align=”aligncenter” width=”1024″][/media-credit] Dat creëert volgens Cincotta een geschikte omgeving voor economische groei en politieke verandering. “In deze fase hebben de landen meestal net voldoende middelen om een aanvaardbaar onderwijssysteem uit te bouwen,” betoogt Cincotta. “Bovendien zijn er voldoende arbeidskrachten en consumenten om de natie ook een voldoende mate van welvaart te bieden. Dat gaat echter gepaard met een toenemende vraag naar democratie.” Vorig jaar voorspelde Cincotta al dat Iran in het Midden-Oosten één van de landen was dat het snelst voor een democratisering in aanmerking zou kunnen komen. Ook Turkije komt volgens Cincotta op basis van zijn demografie snel voor een democratisering in aanmerking. Dat lijkt voor velen bijzonder twijfelachtig, want de Turkse president Recep Tayyip Erdogan lijkt het land in een sterke greep te hebben. “Ook in Iran bleek amper enkele weken geleden een democratisering nog compleet onmogelijk,” aldus Bloomberg. “Dat was tien jaar geleden ook het geval met het regime van president in Zine El Abidine Ben Ali in Tunesië.” (mah)