De onderhandelingen tussen de Vivaldi-regering en Engie, de Franse uitbater van de Belgische kerncentrales, over de levensduurverlenging van Doel 4 en Tihange 3, gaan een cruciale fase in. Volgens energiepionier André Jurres is het overduidelijk wie de beste kaarten in handen heeft.

In het nieuws: Als premier De Croo de zelf opgelegde deadline van 31 december wil halen, resten er nog maar een handvol dagen om met de Franse groep Engie een deal te sluiten over de verlenging van de twee jongste kernreactoren (Doel 4 en Tihange 3).

Wat voorafging:

• De federale regering besliste in het voorjaar om de twee jongste kernreactoren, Doel 4 en Tihange 3, uiteindelijk tien jaar langer dan gepland open te houden, tot 2035. Op die manier moet de bevoorradingszekerheid gegarandeerd zijn. Maar de onderhandelingen met uitbater Engie over de bijhorende kosten zijn nog steeds niet afgeklopt.
• Wellicht de belangrijkste kwestie: in welke mate zal de Belgische staat later opdraaien voor de berging van het nucleair afval?
• Bijkomende complicatie: de doorstart in 2025. De groenen zijn er voorstander van de moderniseringswerken zo te organiseren, dat de twee reactoren open blijven in de winter van 2025-2026.

Ongelijk duel: Volgens energie-ondernemer André Jurres (VoltH2) zit Engie in een comfortabele onderhandelingspositie:

• “Voor de eigenaar van deze centrales is iedere verlenging meegenomen, maar niet noodzakelijk. Gezien ze de aanbesteding hebben gewonnen voor de bouw van nieuwe gascentrales, zitten ze nog meer in een luxe-zetel”, schrijft Jurres op zijn blog.
• Engie is zowel de belangrijkste uitbater van de kerncentrales, als de aanvrager voor twee nieuwe gasgestookte energiecentrales, in Vilvoorde en Les Awirs. Wat ook de dominante elektriciteitsbron van de toekomst wordt in België, Engie zal aan de knoppen zitten.
• Het recente media-offensief van de topman van dochterbedrijf Engie Electrabel is in dat licht te zien, zegt Jurres. “De boodschap is volstrekt duidelijk: ‘Beste Belgische regering, je accepteert onze voorwaarden of de centrales gaan onherroepelijk dicht op het voorziene tijdstip.'”
• “Dat nu om één voor twaalf bijna gesmeekt wordt om toch maar twee kerncentrales tien jaar langer open te houden, is een voorbeeld van slecht beleid”, besluit hij.

De schaduw van Macron

Jurres wijst nog op de dominantie van Engie (via Electrabel) en landgenoot Luminus op de Belgische energiemarkt:

• In Vlaanderen is het Franse duo goed voor 65 procent van de elektriciteitsmarkt. Met TotalEnergies, dat sterk staat in het Brusselse Gewest, is er overigens nog een derde Franse speler.
• “Wat met de toegewezen subsidies voor de nieuwe gascentrales, blijven die ook bij Electrabel? We stevenen regelrecht af op meer monopolie of in het beste geval een duopolie met EDF waarvan we weten dat beide Franse bedrijven dezelfde referentie-aandeelhouder hebben.”
• Die aandeelhouder is niemand minder dan de Franse staat. EDF is voor 87 procent eigendom van de Franse staat, die bij Engie ruim 23 procent van de aandelen en meer dan 33 procent van de stemrechten bezit.

(as)