20 september, dat was de deadline die federaal formateur Bart De Wever (N-VA) altijd voorop stelde om een regeerakkoord te bereiken. Dan zou de Europese Commissie van België graag een begrotingsplan zien. Maar dat bereiken wordt haast onmogelijk. Ook voor Vlaams formateur Matthias Diependaele (N-VA) wordt het moeilijk om zijn beoogde deadline voor een regering, 23 september, nog te halen.

Wat voorafging: Zowel de Vlaamse als de federale regeringsonderhandelingen zitten voorlopig helemaal vast.

• Diependaele wilde met ‘landingsnota’s’ naar een Vlaams regeerakkoord toewerken. Maar de andere twee partijen in de beoogde raketcoalitie, cd&v en Vooruit, stuurden de teksten terug naar afzender. Zo zijn Diependaeles voorstellen te ontoereikend op de vlakken onderwijs, welzijn en openbaar vervoer voor Vooruit. Cd&v vond de tekst ook “ruim onvoldoende”, zei voorzitter Sammy Mahdi (cd&v).
• Federaal heeft De Wever alle moeilijke punten met betrekking tot de begroting en de verschillende geplande hervormingen uitgesteld. De Arizona-partijen praten eerst over makkelijkere zaken zoals Armoedebestrijding, Gelijke Kansen en Defensie. De inmiddels gelekte supernota zal De Wever herschrijven. Tegen het einde van de week bekijken de partijvoorzitters samen wat de werkgroepen hebben opgeleverd.
• Daarmee komen de twee deadlines in het gedrang. Federaal was dat al lang duidelijk, maar ook Vlaams lijkt er geen hoop te zijn op een verklaring op 23 september. Dat is de dag waarop de Vlaamse minister-president normaal zijn Septemberverklaring houdt. Diependaele wil dat met een regeerakkoord doen.

In het nieuws: De Wever moet voor het eerst publiekelijk erkennen dat de gemeenteraadsverkiezingen voor gaan.

• De formateur sprak op ATV vooral over de burgemeestersstrijd in Antwerpen, maar haalde toch ook even de deadline van 20 september aan. “We moeten voor het einde van het jaar de begroting goedgekeurd hebben”, zegt De Wever, wat hij “een heksenwerk om allemaal gedaan te krijgen” noemt.
• Maar, zo haalt hij aan, “we kunnen nog eventjes wachten, tot november, maar ook niet veel langer. Je moet het ook allemaal goedgekeurd krijgen in het parlement voor 2025, het eerste begrotingsjaar. Als je die deadline mist, dan ben je al half mislukt nog voor je begonnen bent”.
• België kan in principe aan de Commissie vragen om de deadline nog even op te schuiven. Dat scenario is niet ondenkbaar, nu ook de Fransen een nieuwe regering moeten vormen. Doordat president Emmanuel Macron voor de rechtsere Michel Barnier koos als premier, heeft die laatste moeilijkheden om een regering samen te stellen na een linkse parlementaire overwinning. Frankrijk zit ook op het Europees strafbankje en moet eveneens met een begrotingsplan komen. De kans is groot dat Barnier uitstel vraagt, waardoor het voor België niet moeilijk is om dat ook te doen.

Ter herinnering: Het Belgisch begrotingstekort is nu opgelopen tot 4,4 procent van het bruto binnenlands product. De EU stelt voor zijn lidstaten een algemene norm voorop van maximaal 3 procent. België moet aangeven hoe het daar wil geraken, en heeft twee opties: een traject van zeven jaar of een van vier jaar.

Vlaamse verderzetting

Ook genoteerd: Diependaele wil voorlopig nog vasthouden aan de deadline van 23 september voor een regering.

• In De Standaard is te lezen dat de Vlaamse gesprekken nog geen duidelijk vervolg kennen. Diependaele is nog niet met een plan van aanpak gekomen na de afwijzingen van Vooruit en cd&v. De drie partijen zouden zich individueel voorbereiden op verdere gesprekken.
• Vrijdag besprak Diependaele alvast enkele punten met De Wever. Maandagochtend staat er verder overleg gepland binnen het N-VA-partijbureau. Maandagmiddag zou de Vlaamse formateur dan een verderzetting voorstellen. Het is voorlopig nog onbekend of N-VA, cd&v en Vooruit daarna opnieuw samen zullen zitten of dat Diependaele een stap terug zet en eerst individuele gesprekken houdt.
• Opvallend daarbij: Diependaele wil formeel nog geen afscheid nemen van de deadline van 23 september, hoewel die toch erg dichtbij komt. Na het voorstel is het afwachten op de reactie van cd&v en Vooruit, en hoe snel zij willen gaan.