Key takeaways

• Het schuldplafond wordt op 2 januari 2025 opnieuw van kracht, en als het Congres niet ingrijpt, loopt de VS het risico van wanbetaling, wat ernstige gevolgen zou hebben voor zowel de nationale als de wereldwijde economie.
• Het ministerie van Financiën zal tijdelijke noodmaatregelen nemen om de deadline uit te stellen, maar deze bieden slechts 4-6 extra weken tijd, wat de nieuwe regering en het Congres onder grote druk zet om snel tot een oplossing te komen.
• De VS staat voor een onhoudbare nationale schuld van meer dan 36 biljoen dollar, wat het Congres voor twee risicovolle opties plaatst: wanbetaling of het “inflateren” van de schuld door inflatie, met aanzienlijke economische gevolgen in beide gevallen.

Minister van Financiën Janet Yellen heeft vandaag een duidelijke waarschuwing naar het Congres gestuurd, met de nadruk op een dringende deadline voor het schuldplafond die de markten in het begin van 2025 zou kunnen schokken. Het schuldplafond—de wettelijke limiet op de hoeveelheid geld die de Amerikaanse regering mag lenen om haar verplichtingen na te komen—wordt op 2 januari opnieuw van kracht. Als het Congres niet handelt om het plafond te verhogen of op te schorten, riskeert de regering zonder geld te komen zitten en mogelijk in gebreke te blijven.

Belangrijke data om in de gaten te houden:

• Schuldplafond hersteld: 2 januari
• Risico op wanbetaling: 14-23 januari

In reactie hierop zal het ministerie van Financiën “buitengewone maatregelen” treffen, een reeks noodboekhoudtechnieken die bedoeld zijn om geld vrij te maken en de mogelijke wanbetaling uit te stellen. Deze maatregelen zijn echter tijdelijk en geven meestal slechts 4-6 weken extra tijd. Dit betekent dat het nieuwe Congres onder enorme druk zal staan om snel te onderhandelen en een catastrofale wanbetaling te voorkomen.

Waarom het schuldplafond belangrijk is

Het schuldplafond is een wettelijke limiet op de totale hoeveelheid schuld die de Amerikaanse regering mag aangaan, ter dekking van bestaande verplichtingen zoals sociale uitkeringen, militaire salarissen en rente op de nationale schuld. Het staat geen nieuwe uitgaven toe, maar zorgt ervoor dat de regering haar al gemaakte verplichtingen kan nakomen. Als het plafond niet wordt verhoogd, kan wanbetaling optreden, wat desastreuze gevolgen zou hebben voor zowel de Amerikaanse economie als het mondiale financiële systeem.

Historische context en de huidige implicaties

Het debat over het schuldplafond is een terugkerend thema in de Amerikaanse politiek. Historisch gezien heeft het Congres het plafond altijd verhoogd of opgeschort wanneer dat nodig was, maar deze acties gingen vaak gepaard met strijdige onderhandelingen en politieke manoeuvres. In de loop der jaren is de nationale schuld gestaag gestegen, wat kritiek heeft uitgelokt van fiscale conservatieven die pleiten voor meer gedisciplineerde bestedingen. Anderen beweren dat het verhogen van het plafond essentieel is om economische instabiliteit te voorkomen en om verplichtingen die al door het Congres zijn goedgekeurd na te komen.

In deze laatste ronde van het schuldplafonddrama zijn de belangen groter dan ooit. De korte tijdlijn en de politiek geladen sfeer—na de inauguratie van de president—zetten de toon voor intense onderhandelingen. President-elect Donald Trump heeft voorgesteld het schuldplafond helemaal af te schaffen, een radicale zet die het fiscale beleid zou kunnen herstructureren. Terwijl de markten eerdere schulddrama’s grotendeels negeerden, zou de urgentie van de situatie in 2025 kunnen leiden tot verhoogde volatiliteit.

Grotere economische implicaties

Het voortdurende debat benadrukt de groeiende nationale schuld van de VS, die nu meer dan 36 biljoen dollar bedraagt. Critici beweren dat het verhogen van het plafond zonder het onderliggende tekort aan te pakken, onhoudbare leningen bevordert. Het niet verhogen van het plafond kan echter leiden tot wanbetaling, wat de kredietwaardigheid van de VS zou beschadigen, de rentekosten zou verhogen en de wereldmarkten zou destabiliseren.

De echte uitdaging is of de komende regering en het Congres de politieke complexiteit kunnen navigeren om tot een oplossing te komen. Yellen’s waarschuwing benadrukt de urgentie, aangezien de buitengewone maatregelen slechts een tijdelijke oplossing bieden. De uitkomst van deze onderhandelingen zal niet alleen de prioriteiten van de nieuwe regering onthullen, maar ook testen of de fiscale conservatieven in het Congres druk zullen uitoefenen voor striktere uitgavenbeperkingen of akkoord zullen gaan met een nieuwe verhoging van het schuldplafond om de regering draaiende te houden.

Deze dreigende crisis benadrukt de spanning tussen politieke manoeuvres en economische realiteiten in het Amerikaanse fiscale beleid. Hoewel het Congres het schuldplafond in het verleden altijd heeft verhoogd wanneer dat nodig was, doet de stijgende nationale schuld en de steeds gepolariseerdere politieke omgeving vermoeden dat het vinden van een oplossing moeilijker kan zijn dan ooit.

De onhoudbare nationale schuld

In 2025 zal ongeveer 28% van elke dollar die de Amerikaanse regering verzamelt uit belastinginkomsten, tarieven en vergoedingen, worden besteed aan rentebetalingen voor de nationale schuld. De Amerikaanse regering haalt jaarlijks ongeveer 5 biljoen dollar op uit belastingen, vergoedingen en tarieven, terwijl de verwachte rente op de 36 biljoen dollar schuld in 2025 ongeveer 1,4 biljoen dollar zal bedragen, een aanzienlijk deel van het budget. Bovendien groeit de nationale schuld met 1 biljoen dollar elke 100 dagen. Het kostte de VS 221 jaar om de eerste 12 biljoen dollar aan nationale schuld op te bouwen, maar in de afgelopen vijf jaar is er nog eens 12 biljoen dollar bijgekomen.

Beleidsopties: Wanbetaling of Inflatie?

Met de nationale schuld van de VS die meer dan 36 biljoen dollar bedraagt, staan beleidsmakers voor twee hoofdlijnen: wanbetaling of inflatie. Wanbetaling zou catastrofale gevolgen hebben, waaronder de mogelijkheid van een financiële crisis en het ondermijnen van de positie van de Amerikaanse dollar als ’s werelds reservevaluta. Een alternatieve optie, “inflatie om de schuld weg te inflateren,” houdt in dat de inflatie de reële waarde van de schuld in de loop der tijd vermindert. Hoewel dit een onmiddellijke wanbetaling zou kunnen voorkomen, riskeert het de economie te destabiliseren, de leenkosten te verhogen en het publieke vertrouwen in het monetaire beleid te ondermijnen. Beide opties brengen aanzienlijke risico’s met zich mee, wat de dringende behoefte benadrukt aan duurzame fiscale hervormingen om tekorten te verminderen en de afhankelijkheid van op schulden gefinancierde uitgaven te beperken.

Beslissingen uit het verleden en de toekomst

Dit is de reden waarom invloedrijke figuren zoals Donald Trump en Elon Musk hebben gepleit voor een herstructurering van de Amerikaanse nationale schuld, een voorstel dat veel discussie en tegenstand heeft veroorzaakt. Onder Trump’s eerste presidentschap steeg de nationale schuld aanzienlijk, wat bezorgdheid veroorzaakte over de financiële stabiliteit van het land. Belastingsverlagingen en verhoogde overheidsuitgaven speelden een sleutelrol in deze stijging. Hopelijk heeft Trump hiervan geleerd en zal hij, mocht hij terugkeren naar het Witte Huis, meer verantwoorde beleidsmaatregelen nemen om de nationale schuld op een duurzame manier te beheren tijdens zijn tweede termijn.