Maandagavond, rond half negen, had Bart De Wever (N-VA) zijn toertje tv-studio’s afgerond, na passages bij ATV, VTM en VRT. En daarbij bewees hij dat hij na al die jaren nog steeds het moeilijke kunstje beheerst van twee petjes te combineren: dat van Antwerpse burgemeester enerzijds, en partijleider anderzijds.
- Nochtans had ook De Wever zijn portie kritiek gekregen: ‘op vakantie’ tijdens het uitbarsten van een spiraal van drugsgeweld in zijn stad. En zeker omdat zijn eerste schepen Tom Meeuws (Vooruit) van het vacuüm gebruik maakte om zijn coalitiepartner in Antwerpen toch even van binnenin te tackelen (“de war on drugs valt niet te winnen”), was het aan de Antwerpse burgemeester om het beeld te keren.
- Daarbij hanteerde De Wever eigenlijk dezelfde techniek als De Croo: een bijzonder pessimistisch beeld als ouverture. “Wie zegt dat dit snel is op te lossen, liegt. Het kan juist nog veel erger worden”, zo stelde hij overal.
- Om daarbij meteen de nodige kanttekeningen te maken: “We hebben de criminaliteit met tientallen procenten teruggedrongen, in Antwerpen. Maar de perceptie nu is vernietigend. Deze aanslagen leiden tot spectaculair geweld, tussen de criminele organisatie. Die willen net dat jullie, de media, daar aandacht aan besteden”, zo wees hij Annelies Beck bij Terzake met de vinger.
En meteen: De Wever kaatste de bal naar de federale regering.
- Tegelijk ging de pet op van oppositieleider. Want van overal kreeg De Wever toch de sneer dat “moeilijk met hem samen te werken valt”. En dat wilde hij toch even corrigeren, door meteen de bal naar de federale regering te kaatsten. Daarvoor had De Wever al langer een rapport in de schuif liggen, dat van de UGent komt: dat pleit ervoor om de Nationale Veiligheidsraad in te zetten, als coördinatieorgaan.
- Zo kon De Wever wijzen naar eerste minister De Croo en de ministers van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden (cd&v), Vincent Van Quickenborne (Open Vld) voor Justitie én Vincent Van Peteghem (cd&v) voor Financiën. “Zij moeten bovenop het Stroomplan een globaal plan uitwerken. Dat ontbreekt nu. Daarom ook dat ik spreek van schuldig verzuim. Elke minister doet anekdotisch wel een aantal dingen, maar er is geen visie.” De Wever eiste prompt dat “net als in 2016” die Nationale Veiligheidsraad zou samengeroepen worden.
- Verlinden zat klaar met een reactie, via een persbericht: “Nu een Nationale Veiligheidsraad organiseren is niet de oplossing. In maart vond een overleg plaats met de burgemeesters van Rotterdam en Antwerpen. Daar werden concrete acties afgesproken, zoals een update van het Stroomplan. Intussen versterken we de Federale Gerechtelijke Politie. We moeten nu deze afspraken vertalen op het terrein en geen nieuwe overlegorganen creëren.”
- Toch wil de federale regering niet de zwarte piet, met name de verantwoordelijkheid over het uitblijven van actie in de drugsoorlog op haar conto: de strijd tegen de georganiseerde misdaad is “een van de prioriteiten voor het najaar” voor de federale ploeg, zo weet De Tijd.
- Waar wel een mogelijkheid ligt voor de federale regering, is de zogenaamde “bestuurlijke handhaving”, de stadsbesturen versterken om zo steviger te kunnen ingrijpen. Nadat de MR daar lang over dwars lag, lijkt er nu toch een opening mogelijk. En ook de PS wil doorduwen, daarover hadden De Wever en de Franstalige socialisten contact op hoog niveau: niet toevallig bestuurt ook Paul Magnette (PS) net als De Wever een grote stad, Charleroi.
- Al blijft in dat dossier toch ook de vraag hoe de MR en ook de groenen zich zullen positioneren. In het verleden toonden zij zich veel minder enthousiast om de burgemeesters al te veel macht te geven. Geen van de drie partijen heeft ook een burgemeester in een grootstad.
