Austin, Texas (van onze correspondent ter plaatse) – ‘De wereld staat voor drie grote problemen die, indien we ze niet oplossen, onze levens, zoniet de levens van onze kinderen en onze kleinkinderen dreigen te verzuren.’
Dat heeft voormalig president Bill Clinton in de Texaanse hoofdstad Austin gezegd tegenover een publiek van zo’n 6.000 informatici. Austin is de thuisbasis van Dell Computers, het ICT-bedrijf van Michael Dell, dat ondertussen zo’n 100.000 mensen in dienst heeft, en dat deze week voor de tweede maal het jaarlijkse Dell World Congres organiseert.
Clinton richtte na zijn tweede ambtstermijn het Clinton Global Initiative op, een liefdadigheidsorganisatie die tot doel heeft ‘s werelds grootste problemen aan te pakken. Hij somde die drie problemen als volgt op:
1. Ongelijkheid
‘Ongelijkheid is een probleem wanneer u -net zoals ik- ervan overtuigd bent dat mensen intelligent zijn, willen werken en vooruit willen in het leven. Die ongelijkheid bestaat niet enkel op vlak van inkomen, maar even goed op vlak van toegang tot onderwijs, gezondheidszorg en de toegang tot kapitaal om te ondernemen. Die ongelijkheid beperkt de economische groei. In de nasleep van de Tweede Wereldoorlog zijn de VS en Europa er in geslaagd de grootste middenklasse in de wereldgeschiedenis te creëren. Ook de vrouwenbeweging, de burgerrechtenorganisatie en het toenemend aantal immigranten in de VS – allemaal bewegingen waartegen een grote weerstand bestond, omdat sommigen zich bedreigd voelden- hielpen onze wereld beter worden, omdat de kansen voor allen groter werden en de markten beter gingen functioneren omdat er meer productie en meer consumenten kwamen. Dit alles leverde steeds meer win-wins op en het aantal mensen dat vooruitging in het leven, overtrof makkelijk de mensen die aan de kant bleven staan.
Maar een globale marktplaats blijft onmogelijk zolang de helft van de wereld overleeft op minder dan 2 dollar per dag, zolang 1 miljard mensen ‘s avonds met honger naar bed gaan, zolang 1 miljard mensen geen drinkwater hebben en zolang 2,5 miljard mensen niet over sanitair beschikken en waar op zijn minst 100 miljoen mensen niet naar school gaan. In de VS had die ongelijkheid nog voor het uitbreken van de financiële crisis de werkgelegenheid aangetast en het gemiddelde inkomen met 2.000 dollar doen dalen in vergelijking met het jaar 2000. Zowel in Amerika als in de rest van de wereld moeten we dus werken aan een manier om de armoede in te dijken en welvaart te creëren.
2. Een te grote instabiliteit
‘Wie net als ik in de markteconomie gelooft zal met mij akkoord gaan dat een zekere ongelijkheid moet bestaan opdat mensen gemotiveerd blijven om meer te bereiken, harder te gaan werken en beloond kunnen worden voor de risico’s die ze nemen. Er is dus een zekere instabiliteit nodig die maakt dat ondernemers ook kunnen falen wanneer ze aan nieuwe avonturen beginnen. Maar wanneer je te veel instabiliteit creëert, krijg je opmerkelijk genoeg hetzelfde effect als wanneer er totaal geen instabiliteit is. Alles valt stil en er ontstaat een manier van handelen waarbij risico’s volledig worden geschuwd. Na de financiële crisis werden de banken geherkapitaliseerd, maar ze bleven weigerachtig tegenover het verstrekken van krediet, terwijl mensen geen zin hadden om leningen aan te gaan. De Amerikaanse banken zaten plots op een berg cash van 2.000 miljard dollar.
Je kan het instabiliteitsrisico vergelijken met terrorisme. Door een gering aantal slachtoffers te maken doden terroristen niet enkel hun vijanden, ze maken de rest van hun doelwit ook monddood, door instabiliteit en onzekerheid te zaaien. Kijk naar de drugkartels. Door excessieve instabiliteit te creëren met geweld, wordt de prijs van het bestrijden van de kartels hoger dan de prijs van ze hun gangen te laten gaan. Te grote instabiliteit leidt dus tot inactiviteit. Alle extremen zorgen voor economische stilstand.
We moeten dus mogelijkheden ontplooien die toelaten een zekere instabiliteit te creëren, die het nemen van risico’s beloont en falen afstraft, maar niet in die mate dat we verkiezen niets meer te ondernemen. De vastgoedcrisis in de VS heeft sommigen dermate pijn gedaan dat ze zelfs nu ze opnieuw over middelen beschikken, geen haar op hun hoofd eraan denkt opnieuw een huis te kopen, omdat de straf die ze daarvoor hebben ondergaan niet overeenstemt met het risico dat ze bereid waren te nemen.
3. De klimaatswijziging
De wereld verbruikt meer grondstoffen dan het produceren kan. Clinton verwees in dat verband naar een recente studie van – volgens Clinton de laatste geloofwaardige – klimaatscepticus Richard Muller van de universiteit van Berkeley in Californië. Muller was een van de wetenschappers die de klimaatswijziging en de rol die de mens erin speelt ontkende. Hij werd rijkelijk gefinancierd door o.a. de gebroeders Koch.
Maar na jaren van onderzoek en de analyse van een enorm aantal studies, concludeerde Muller in september dat de klimaatswijzigingwetenschappers gelijk hadden en dat hij fout zat. Er is geen andere besluit mogelijk dan dat de mens heeft bijgedragen tot de stijging van de temperatuur op aarde.
Clinton verwees daarna naar een experiment begin jaren negentig van vorige eeuw in Zweden, waarbij mensen en bedrijven aan de hand van hun ecologische voetafdruk pro rata werden belast. Maar de Zweedse overheid gaf ook aan vertrouwen te hebben in het gezond verstand van haar landgenoten en betaalde het geld gewoon terug, met de boodschap en de vraag om energie-efficiënte systemen te ontwerpen en energiebewuster te gaan leven. Sinds dan is Zweden een van de voortrekkers inzake energie-ëfficiëntie en geldt het land als voorbeeld voor de rest van de wereld.
Om de bovenstaande problemen te tacklen zijn volgens de 42-ste president van de Verenigde staten verschillende systemen nodig. Wat in de ontwikkelde wereld nodig is zal niet van toepassing zijn in de ontwikkelingslanden. Niets is moeilijker dan oude landen – Europa, de VS – naar de toekomst te laten kijken. Eenvoudigweg omdat de behoudsgezinde lobby’s het altijd halen van de lobby’s voor de toekomst. Net daarom zetten overheden zo makkelijk het mes in Onderzoeks- en Ontwikkelingsuitgaven. Maar als we onze toekomst niet willen hypothekeren moeten we onze manier van denken volledig veranderen. Niets zal veranderen indien we niet meer win-winsituaties creëren en minder mensen in de kou laten staan. ‘We moeten leren andersdenkenden en verschillen te appreciëren zonder dat we ons slecht te voelen over onszelf. ‘
Clinton wilde zijn punt over het ‘oude’ denken in de ontwikkelde wereld kracht bijzetten door te verwijzen naar een recente wedstrijd van de Hult International Business School, die jaarlijks een beloning van 1 miljoen dollar uitreikt voor de implementatie van de beste oplossing voor een complexe zakelijke case study. Dit jaar ging het over de energievoorziening in arme Afrikaanse gebieden, een probleem waarover het Westen al lang niet meer hoeft na te denken… De winnende inzending kwam van de universiteit van New York City, campus… Abu Dhabi.
In het winnende team zaten 4 leerlingen: een Indiër, een Pakistanees, een Chinees en een Taiwanees. (Express.be)
