Minister van Overheidsbedrijven en vicepremier Petra De Sutter (Groen) blijft in woelig water. Ze dreigt de politieke prijs te gaan betalen van heel de schandaalsfeer rond Bpost, die nu al weken woedt. Druppelsgewijs lekt oud-CEO Dirk Tirez immers informatie, die haar mee in het moeras sleurt. Na het nieuws dat Bpost twee medewerkers op het kabinet van De Sutter bleef betalen, inclusief bonussen, verklaarde De Sutter dat er “geen sprake was van belangenvermenging”. Beide experten zouden voortaan wel op de payroll van het kabinet komen, om elke schijn van partijdigheid weg te nemen. Plus, De Sutter stelde dat beiden “enkel op de beheersovereenkomst werkten, en niet op de omstreden overheidscontracten”. Daarmee leek de zaak gesust, maar nu duikt bezwarende communicatie op, die aantoont dat minstens één expert op het kabinet ook op het omstreden krantencontract werkte.

In het nieuws: Dirk Tirez lekt zijn sms-verkeer met het kabinet De Sutter.

De details: Daaruit blijkt op de eerste plaats hoe direct de lijnen waren om over honderden miljoen euro’s overheidssteun te praten. “De minister gaat haar best doen in kern morgen”, zo stelde de kabinetschef van De Sutter de CEO van Bpost gerust.

• “Ik zie morgen de vakbonden. Klopt het dat het bedrag van de jaarlijkse krantenconcessie zou zakken van 170 miljoen naar 110 miljoen euro?”, zo stuurt Dirk Tirez, de toenmalige CEO van Bpost, op 24 maart 2021 via Whatsapp naar de kabinetschef van De Sutter, Kurt Van Raemdonck.
• Daarbij schermt Tirez meteen met “4.500 mensen, die werken op die bedeling van kranten en tijdschriften”: een forse overdrijving, zelfs volgens cijfers van de eigen vakbond.
• Dat het hierbij gaat om een gunning van een concessie, wat dus in principe in een vrije markt zou moeten gebeuren, tussen verschillende spelers, lijkt compleet niet aan de orde in het gesprek. Achteraf zal blijken dat daar net het probleem zit: er is onder één hoedje gespeeld tussen Bpost en de krantenuitgevers, om elke potentiële andere bieder stil te leggen.
• Zonder schroom antwoordt de kabinetschef aan de CEO van het beursgenoteerde bedrijf: “Er is daar inderdaad discussie over morgen in de kern, ik stuur uw bekommernis door naar de minister. C. W. heeft dit gevolgd, ik check, er is vanuit liberale hoek gepleit voor verlaging budget met 10 procent én degressiviteit op een of andere manier, wat dat ook moge betekenen, ik zoek uit, Kurt.”
• Even later volgen nog twee berichten vanop het kabinet De Sutter, aan de CEO:
  • “Minister gaat haar best doen in kern morgen, K.”
  • “110 is eigenlijk enkel een VLD-standpunt, die initieel gingen voor geen concessie, ze staan wat geïsoleerd, ik denk niet dat budget veel zal dalen, K.”

Waarom dit lekt: Dirk Tirez is op oorlogspad.

• De hele conversatie dook donderdagmiddag op, ongeveer gelijktijdig in De Standaard en De Tijd. De bron is nogal doorzichtig: Tirez zelf. Hij heeft als enige ook de Whatsappjes. En hij leeft steeds meer in onmin met de huidige leiding van Bpost én met minister De Sutter. Eerder stuurde hij al het nieuws van de kabinetsleden, die op de payroll stonden bij Bpost, maar wel voor de regering werkten op het kabinet De Sutter, de wereld in.
• Dat Tirez zelf zo nog eens bevestigt hoe innig de banden waren tussen het beursgenoteerde bedrijf enerzijds, en de overheid zelf, en hoe nonchalant omgesprongen werd met de regels rond de gunning van een overheidscontract zoals de krantenconcessie, lijkt hem niet te deren.
• Want de ex-CEO levert zo wel zélf opnieuw bewijs van een vergaande, ongezonde verstrengeling met de overheid, en eigenlijk normvervaging aan de top van Bpost, met zijn Whatsappjes. Maar het is hem te doen om één naam, in die conversatie: C. W.
• Zij is één van beide experten die van Bpost gedetacheerd is, en op voorzet van Tirez ook altijd op de payroll van het beursgenoteerde bedrijf gebleven.
• Dat De Sutter daarover beweerde “dat beide experten op geen enkele van de omstreden contracten werkte”, blijkt zo niet te kloppen. “‘De whatsapps illustreren de professionele band tussen het voogdijkabinet van Overheidsbedrijven en Bpost waarin vragen ter verduidelijking en om informatie normaal zijn. Het appverkeer wijst niet op een verdachte verhouding tussen het kabinet en Bpost”, zo wimpelt de woordvoerder van De Sutter in De Tijd de zaak af.

De essentie: De Sutter dreigt zo wel mee zware schade te pakken.

• Dat het dossier binnen de regering mensen doet zweten, lijdt geen twijfel: daar maakte men deze week al donkere, financiële analyses over de toekomst van het beursgenoteerde bedrijf, dat wel nog voor net iets meer van de helft in overheidshanden is.
• Daarbij is al veel langer het spelletje aan de gang wie straks de politieke verantwoordelijkheid dreigt te moeten nemen, voor het hele schandaaldossier. De Sutter dreigde begin deze week in zwaar water te komen, over die medewerkers.
• Hoewel er een wettelijk kader was, een KB uit 2001, en hoewel ze het zelf niet vroegen aan Bpost, ziet het er allemaal niet fraai uit. Het hele beeld ging in tegen imago van “deugdelijk bestuur” dat Groen graag ophangt van zichzelf. “Ik vraag mij toch echt af wat Kristof Calvo (Groen) daar nu allemaal over te zeggen heeft“, zo opperde een partijvoorzitter van Vivaldi eerder deze week al.
• Maar bij het nieuwste salvo van Tirez moest De Sutter donderdagavond zwaar in het defensief. Want de oppositie rook bloed in het water:
  • “Een minister en haar kabinet die actief lobbyen om een overheidsbedrijf zoveel mogelijk geld toe te stoppen (tegen het algemeen belang in) als dat bewezen is, zou ze niet langer mogen aanblijven”, zo reageerde Michael Freilich (N-VA) meteen.
  • “De positie van De Sutter wordt steeds minder houdbaar. De belangen van de regering bij BPost werden verdedigd en onderhandeld door… medewerkers rechtstreeks betaald door BPost”, zo stelde ook Tom Van Grieken (Vlaams Belang)
• Belangrijker misschien, ook binnen de meerderheid rommelt het ondertussen wel, bij meerdere coalitiepartners is ongenoegen. “Alweer groene leugens. Want men beweerde dat die twee nooit aan het omstreden dossier hebben gewerkt. En nu zijn er sms’en die het tegendeel bewijzen.”
• Uiteindelijk reageerde De Sutter zelf, via Belga.
  • “Ik zal volgende week in het parlement alle vragen beantwoorden. Er is geen sprake van belangenvermenging.”
  • Daarbij wees ze erop dat het krantencontract onder minister van Economie, Pierre-Yves Dermagne (PS) valt en niet haar kabinet. “Het is zijn kabinet dat de leiding heeft en dat vervolgens in een interkabinettenwerkgroep de balans opmaakt. In die IKW zat een medewerker van mij met geen enkele band met Bpost.”
  • Om vervolgens nog eens te herhalen “dat politieke beslissingen worden genomen door ministers en de regering, niet door medewerkers.”