De Sutter redt vel, "het was beginnersfout", geeft meteen hete aardappel door aan de PS, met Hanard én Magnette: "Wat een zwakke aanpak, zwarte piet doorschuiven", reageren socialisten

Minister van Overheidsbedrijven Petra De Sutter (Groen) lijkt haar vel te redden, in de hele heisa rond Bpost. In de Kamer was de angel al uit het debat, nog voor het begon: ze had haar twee gedetacheerde Bpost-medewerkers terug naar dat overheidsbedrijf gestuurd. “Noem het een inschattingsfout of beginnersfout”, zo sloeg ze een mea culpa, zonder ten gronde enige belangenvermenging toe te geven. En nog opvallender: bij de start van de zitting haalde ze meteen uit naar Audrey Hanard, de voorzitter van de raad van bestuur, en die haar nauwe contacten met Paul Magnette. “Ik vind dat niet normaal”, zo duwde ze de hete aardappel door naar voorzitter van de raad van bestuur én de PS. Ook tijdens de zitting deed ze dat meermaals: “Dat moet u volgende week aan Hanard vragen”, was een aantal keer het antwoord, onder meer op de vraag waarom de interne audit niet wordt vrijgegeven. “Zwak”, zo reageert men in het rode kamp binnen Vivaldi. Inhoudelijk was het belangrijkste nieuws wel de bevestiging dat het duo Hanard en Dirk Tirez alle kabinetten van de vicepremiers is afgelopen, met een plan om 6.500 arbeidsplaatsen bij Bpost te schrappen.

In het nieuws: De Sutter duwt plots richting de PS en Audrey Hanard.

De details: In een pittige sessie in de Kamer, kwam de groene minister nooit echt in de problemen: ze had zelf haar grootste probleem opgelost, door de gedetacheerde medewerkers te ontslaan en terug te sturen naar Bpost zelf.

“Ik herhaal in meest krachtige zin mijn vertrouwen in de twee adviseurs, gedetacheerd uit Bpost, waarvan ikzelf en de hele regering genoten hebben van hun expertise. Ik duld niet dat er gezegd wordt dat ze zich ooit op een of andere manier gemengd hebben, om niet de algemene belangen te dienen. Dat zij beschuldigd worden om als een soort mollen voor Bpost te hebben gewerkt, is zeer pijnlijk.”
Wie niet beter zou weten, dacht vanmorgen in de Kamer Petra De Sutter te horen, die nog steeds het systeem van detachering vanuit Bpost verdedigde. Want op geen enkele manier viel ze haar voormalige medewerkers aan, integendeel. “Het is vreselijk wat met hen gebeurt, in de media”, zo stelde De Sutter.
Maar na het lof aan het adres van het duo, en een hele reeks argumenten waarom van belangenvermenging geen sprake kon zijn (“Zou ik voor Bpost gereden hebben, één keer in 2,5 jaar? Dan kent u mij niet. Dan zal ik u een lijstje geven van alles wat ik gedaan heb dat hen niet aanstond”, zo sneerde ze naar N-VA-Kamerlid Michael Freilich), kwam dan toch de lang verwachte schuldbekentenis. Zij het met de handrem op.
“Een inschattingsfout, een beginnersfout, noem het zoals u wil. Het was een praktijk uit het verleden. Het is nu wel evident, een week later, dat dit absoluut stop moest gezet worden“, zo stelde De Sutter. En ook: “Ik begrijp de walm, de zweem van belangenverlening, ik assumeer dat. Er is een schijn, die moeten we wegwerken, maar kijk niet naar insinuaties in de media, zeker niet van ontslagen werknemers, maar kijk naar mijn daden.”

De interessante plotwending: Plots kreeg de voorzitter van de raad van bestuur, Audrey Hanard, samen met de PS, de hete aardappel.

Bij het arriveren in de Kamer, voor de start van de commissie, maakte De Sutter meteen gebruik van een gekende techniek in de Wetstraat: de focus verleggen. Want op vragen over een meeting tussen de Bpost-top, inclusief voorzitter Hanard, en PS-voorzitter Paul Magnette, in de kantoren van Bpost zelf, reageerde ze heel scherp.
“Ik vind dat niet normaal. Ik stel me daar net als u vragen bij. Ik heb in elk geval nooit zo’n nauwe banden gehad met het bedrijf. Ik heb steeds afstand gehouden”, zo antwoordde ze afgemeten.
En ook tijdens haar antwoorden in de Kamer, gaf ze meermaals de bal door aan Hanard, die volgende week op een hoorzitting komt, om daar tekst en uitleg te geven aan de Kamerleden.
- “Ik ben er zelf voorstander van om de interne audits van Bpost publiek te maken, maar het bedrijf heeft gekozen dat niet te doen. Ik betreur dat. U kan best aan de voorzitster vragen waarom dat zo is.”
- “Het oude management van Bpost heeft zich blijkbaar gespecialiseerd in het maximaliseren van de kosten, op de rand van legale praktijken, om zo veel mogelijk uit de overheidscontracten te halen. Dat bleek uit hun eigen audit, het is aan de voorzitster van de raad van bestuur om te antwoorden.”
- “De contacten van de voorzitster op andere niveaus? Ik kan daar niets aan toevoegen, ik heb daar ook vragen over, maar u moet die aan haar stellen. Zij heeft wél de interne audit opgestart, waardoor ook wij heel de zaak ontdekt hebben. En ik heb altijd heel goed kunnen samenwerken met haar.”
- “Ik heb aan mevrouw Hanard gevraagd om mij uit te leggen of de staat al dan niet is opgelicht. We gaan daar nu een externe audit aan toevoegen, om na te kijken wat daar fout is gegaan.”
Verder kondigde De Sutter een heel “plan van aanpak aan”, waarbij ze “grote kuis” wil houden bij Bpost. Ze gaat ook de mogelijkheid van een ‘clawback’-procedure in het contract van een nieuwe CEO bekijken: dat zou een mogelijke nieuwe Bpost-baas dan schadevergoedingen opleveren, moest die uit de bocht gaan. Niet meteen een clausule overigens, die veel extra kandidaten naar de job zal lokken, waar headhunters nu al geen deftige kandidaten voor vinden.
En ze haalde nog eens fel uit naar oud-CEO Tirez, die ook een sneer kreeg. “Er werden berichten gelekt, uiteraard een selectie, die past in het frame van een van de hoofdrolspelers in het fraudedossier, die ondertussen het bedrijf moest verlaten, en waar nog steeds een strafonderzoek tegen loopt overigens. Ik verwonder me over het gemak waarmee sommige van die zaken voor waar worden aangenomen in de media.”
In het kamp van de socialisten kon men in de wandelgangen de aanval van De Sutter op de PS niet bepaald appreciëren. “Vandaag heb je nog Georges Gilkinet (Ecolo), die erbij komt. En De Sutter zelf heeft dus geen enkele fout gemaakt, niets verkeerd gedaan? Hoe zit het dan met haar verantwoordelijkheid? Dat is toch bijzonder zwak. Ik dacht dat groenen tegen de zwarte piet doorschuiven zijn, maar blijkbaar niet?“, zo stelt een topper.

Het debat: Het gevoel blijft dat dit niet het einde is van de affaire.

“We hebben ondertussen al genoeg fake audit gezien, we geven dat aan een vriend of familielid en lossen het zo op. Ik wil vanuit de Kamer een forensische audit over wat het kabinet allemaal gedaan heeft aan handelingen en communicatie met Bpost. De tweede viool is niet voor ons, het Parlement kan niet achtergesteld worden”, zo stelde Freilich.
“U gaf geen kwijting aan de raad van bestuur, ik ga hetzelfde doen over u: ik geef u geen kwijting vandaag, ik wacht op sluitende antwoorden,” herhaalde de N-VA’er ook nog. Meer dan vermoedelijk haalt die bij de komst van Hanard nog zwaar geschut boven.
Maar ook PVDA was niet mild. Maria Vindevoghel: “U geeft zelf aan het probleem te hebben aangepakt door de medewerkers op de loonlijst van uw kabinet te zetten, maar dat pas na drie jaar.”
Bij Vlaams Belang vraagt men al langer een onderzoekscommissie naar Bpost. Barbara Pas (Vlaams Belang) zette daarbij nog even de zaken op scherp: “Gaat u de resultaten van die audits aangrijpen om die krantensubsidie nu volledig af te schaffen? Dat systeem bestaat nergens anders in Europa, enkel bij ons. In budgettair moeilijke tijden is dat niet te verantwoorden.”
Ook voor Vooruit toonde Joris Vandenbroucke zich vanuit de meerderheid kritisch: “De belastingbetaler heeft jarenlang tientallen miljoenen euro’s te veel betaald voor service, geholpen door consultants die jaren een graantje meepikten en minstens geholpen door de gangbare praktijk van detacheringen.” Ook Open Vld was kritisch, Marianne Verhaert vroeg “een crisismanager, om nu meteen aan te stellen bij Bpost”.
Bij de PS en de groenen suste men vooral. “We zitten in een slecht toneelstuk, de gieren cirkelen rond de prooi en plannen hun aanval. We moeten hierbij van bovenaf schieten, niet van onderaf. We moeten hieruit geraken en verder gaan, en geen stenen gooien”, zo filosofeerde Jean-Marc Delizée, Kamerlid voor de PS.

Misschien wel het meest ‘nieuwe’: De Sutter bevestigde dat Bpost vorige zomer alle vicepremiers een plan heeft voorgelegd om tot 6.500 jobs te schrappen bij het postbedrijf, een van de grootste werkgevers van het land.

Over de bewuste vergadering die PS-voorzitter Magnette en zijn partijgenoot Pierre-Yves Dermagne, vicepremier en minister van Economie, eind augustus 2022 hadden, over de toekomststrategie van Bpost, liet De Sutter wel nog inhoudelijk haar licht schijnen. Het waren voorzitter Audrey Hanard, eveneens van PS-signatuur, en toenmalig CEO Dirk Tirez, die op het hoofdkantoor van Bpost de toekomstscenario’s bespraken. Daarbij was er sprake van een vermindering van 6.500 jobs. Volgens het kamp-Tirez kostte dat plan hem uiteindelijk z’n job.
“Ik heb die vergadering ook gehad”, verklaarde De Sutter daarover vandaag in de Kamercommissie, zonder de namen van Hanard of Tirez te noemen. “Men heeft mij een plan voorgelegd waaruit bleek dat dat een optie was voor de toekomst. Men heeft mij toen ook gezegd dat alle vicepremiers werden ingelicht van dat plan.”
“Dus dit is niet iets wat het daglicht niet zou hebben mogen zien. Bpost heeft toen de oefening gemaakt voor de toekomst en is met alle vicepremiers daarrond aan tafel gaan zitten. Dus ook ik heb kennis genomen van dat plan.”
Op een kabinet van een Vivaldi-vicepremier is te horen dat dit plan effectief circuleerde en dat er zelfs sprake was van 7.000 voltijdse jobs. “Tirez is dit inderdaad komen toelichten, met iemand van zijn top, niet voorzitter Hanard. Die hebben we nooit gezien. Er zat een ‘vertrouwelijk luik’ aan de meeting, en daarin toonde hij een prognose om op vijf jaar tijd 7.000 voltijdse equivalenten te laten afvloeien.”
De grote vraag blijft: wat was de status van dat saneringsplan? Hoewel de top van Bpost dat plan blijkbaar voorgelegd heeft aan alle vicepremiers, minimaliseerde De Sutter het belang ervan. “Ik heb daar akte van genomen. Dat plan was nog helemaal niet gevalideerd binnen Bpost zelf. Ook niet door de raad van bestuur of het directiecomité. Het is dus tot op vandaag nog altijd een plan dat nog nergens verder toe heeft geleid.”
En om de cirkel rond te maken: De Sutter raadde de Kamerleden aan de vraag opnieuw te stellen aan Bpost-voorzitter Hanard, die volgende week verwacht wordt in de Kamercommissie.