- In de zomer van 2019 verloren de federale onderhandelingen maanden tijd: het was wachten op wat aan het Martelarenplein voor de Vlaamse regering gebeurde. En evengoed was het bij de PS en MR wachten op “Namen“, waar de Waalse regering moest gevormd worden.
- Zowel PS als N-VA, de twee initiatiefnemers, exploreerden daarbij wekenlang een formule met extremisten: Vlaams Belang kwam praten en in Franstalig België schoof PTB-PVDA aan tafel. Voorstellen rond minderheidskabinetten, met gedoogsteun van extreemrechts of extreemlinks, lagen lang op tafel, al geloofde niemand ooit echt in de werkbaarheid daarvan.
- Zowel bij de PS als de N-VA bestond toen het gevoel dat het vooral voor de tribune “noodzakelijk” was om toch met de winnaars van de verkiezingen te gaan praten. Bij N-VA waren de grote pleitbezorgers van die strategie Theo Francken (N-VA) en Jan Jambon (N-VA). Voorzitter De Wever moest na één gesprek al vaststellen dat het Belang wel interesse toonde, maar tegelijk bijzonder pover voorbereid aan tafel kwam. En dat er dus op geen enkele manier een ernstige poging kon ondernomen worden.
- Vlaams Belang-voorzitter Tom Van Grieken legde dit weekend nog eens zijn “aanpak” voor 2024 op tafel. Die zou moeten bestaan uit een zogenaamd “Catalaans scenario”: een eenzijdige onafhankelijkheidsverklaring in het Vlaams Parlement. Daarna zouden dan wel onderhandelingen met de Franstaligen volgen, en een splitsing in 2029. Maar dat impliceert dan wel een meerderheid van de zetels in het Vlaams Parlement voor Vlaams-nationale partijen, én de goedkeuring van N-VA voor zo’n scenario.
- Uitgerekend Theo Francken, de interne pleitbezorger in 2019, deed dit weekend hard de deur dicht voor zo’n idee. “Wat denkt hij dan? Dat ze in Namen, Charleroi of Brussel in paniek zullen schieten en plots wel met Vlaams Belang zullen willen onderhandelen? Neen hoor, ze zullen het gewoon negeren”, stelde Francken in De Zondag.
- Eerder had Bart De Wever zelf al lang zo’n optie afgewezen: de N-VA wil onderhandelingen op het federale niveau, om daar een “confederale doorbraak” te forceren. Met de Franstaligen dus. Dat is lang niet gek, omdat de Franstaligen hoe dan ook hun eigen winkel op orde willen brengen: een hertekening van de verhoudingen tussen de Waalse en Brusselse gewesten en de Franse gemeenschap dringt zich op.
- “Voor een intra-francofoon project zal ik op het juiste moment de Franstalige partijen bijeen brengen, te beginnen met die van de meerderheid”, zo stelde Paul Magnette (PS) dit weekend op RTL. Volgende week congresseert zijn partij daarover, Brussel in het najaar. De PS is al veel langer de zaak aan het voorbereiden, waarbij ze helemaal geen ‘demandeur de rien’ meer zijn.
- Tegelijk schoot Van Grieken met scherp op de uitspraken van Francken, die zijn idee van een Catalaans scenario dus bruut afwees: “Laat ons eerlijk zijn: mijnheer Francken is zich aan het warmlopen om minister te worden in een PS-regering.”
De strategie van N-VA en Vlaams Belang over het communautaire kristalliseert zich steeds verder uit
