In het nieuws: Om elke schijn van partijdigheid te voorkomen benoemt de Amerikaanse Minister van Justitie Merrick Garland procureur Jack Smith tot ‘special counsel’.  Zo’n speciale raadsman wordt aangesteld wanneer een belangenconflict zou kunnen bestaan in een bepaald geval van onderzoek naar vermoedelijk en mogelijk te vervolgen wangedrag.

De aanval op het Capitool en de ‘classified’ documenten in Mar-a-Lago

Wie is Jack Smith? Deze procureur is momenteel actief bij het Internationaal Strafhof in Den Haag, waar hij de genocide in Kosovo onder de loep neemt.

• Smith gaat onderzoek doen naar:
  • Trumps betrokkenheid bij de aanval op het Capitool (januari 2021).
  • De FBI-raid op Trumps privé-vertrekken in Mar-a-Lago, waar honderden classified documenten werden teruggevonden.

Tussen de lijnen: Verheugen de Democraten zich over de aanstelling van Smith, dan vormen de Republikeinen al één front tegen de beslissing van Garland, waarin ze het zoveelste voorbeeld van een heksenjacht tegen Trump zien en zich blijven verbazen over de politisering van het ministerie van Justitie.

• Trump zelf heeft al aangegeven op geen enkele voorwaarde met de ‘special counsel’ te zullen samenwerken.
• Ook voormalig vicepresident Mike Pence, die zich van Trump heeft afgekeerd, reageert geërgerd op de aanstelling van Smith.

Waarom is sprake van een belangenconflict?

• Merrick Garland was in 2016 de kandidaat van Barack Obama om de onverwacht overleden opperrechter Antonin Scalia te vervangen aan het Supreme Court.
• De Republikeinen hadden toen de meerderheid in de Senaat en slaagden erin die benoeming tegen te houden tot de presidentsverkiezingen die Trump in januari 2017 aan de macht brachten. Die benoemde de ultraconservatief Neil Gorsuch tot opperrechter.
• In 2021 benoemde president Joe Biden dan Garland tot minister van Justitie. Velen zagen daarin “een wraak of représaille voor het onrecht” dat hem door Trump was aangedaan.

Flashback: Begin 2017 werd Robert Mueller aangeduid als ‘special counsel’ voor een onderzoek naar de banden tussen Trump en Rusland. Twee jaar later publiceerde Mueller zijn ‘erg magere’ bevindingen tegen Donald Trump. Deze laatste interpreteerde het rapport – gesteund door toenmalig minister van Justitie Bill Barr – als een totale vrijspraak.

Belangrijk: Hoewel de ‘special counsel’ ongehinderd zijn gangen kan gaan en een vorm van “neutraliteit” garandeert, blijft de eindverantwoordelijkheid voor het eindrapport bij Garland liggen.