Door de oorlog in Oekraïne zitten de westerse centrale banken in een benarde situatie. Door de hoge inflatie dringt een renteverhoging zich op, maar tegelijk neemt het risico op een recessie toe. Een stagflatie, een hoge inflatie in combinatie met een economisiche groeivertraging, willen de toezichthouders koste wat het kost vermijden. Ze staan dus voor een zeer moeilijke keuze.

Deze maand staan er vergaderingen van de Europese Centrale Bank (ECB), de Federal Reserve en de Bank of Engeland op de planning. De financiële markten zullen ongetwijfeld aan de lippen van de voorzitters hangen wanneer ze het verdere verloop van het monetaire beleid uit de doeken.

Een moeilijke keuze

Ze staan hoe dan ook voor een moeilijke keuze door de oorlog in Oekraïne. De inflatie scheert hoge toppen, terwijl de economische groei vertraagt. Het stagflatiespook lonkt dan ook aan de horizon. De toezichthouders worstelen al even met die twee elementen. “De oorlog in Oekraïne heeft die fundamentele factoren niet veranderd, maar zal die waarschijnlijk wel verergeren”, merkt Salman Ahmed, hoofdeconoom bij de vermogensbeheerder Fidelity International, op.

“De beleidsmakers staan voor de weinig benijdenswaardige keuze tussen een havikachtig optreden om de inflatie onder controle te krijgen met het risico dat de groei ernstig wordt geschaad, en de inflatie ongecontroleerd te laten om de groei zoveel mogelijk te beschermen”, vervolgt hij.

Federal Reserve

We weten alvast dat Jerome Powell, de voorzitter van de Federal Reserve, een renteverhoging zal aankondigen. Dat heeft hij eerder deze week gezegd aan het Amerikaanse Congres. Hij voegde er wel aan toe dat de economische gevolgen van de Russische invasie in Oekraïne hoogst onzeker zijn. “Daarom blijven we de situatie nauwgezet opvolgen”, klonk het. De beleidsmakers van de Fed komen op 15 en 16 maart samen.

Ahmed verwacht dat de Amerikaanse inflatie nu in het tweede kwartaal van dit jaar zal pieken in plaats van in het eerste kwartaal, als gevolg van de stijgende olieprijzen. “Wij nemen aan dat de Fed dit jaar drie of vier keer de rente zal verhogen, maar een dreigende stagflatieschok zal de beleidsmakers voorzichtiger maken”, klinkt het. De markten gingen vorige week nog uit van zes à zeven Amerikaanse renteverhogingen dit jaar. Volgens de hoofdeconoom is dat nu meer dan onwaarschijnlijk, gezien het verhoogde recessierisico dat zo’n snelle verkrapping met zich mee zou kunnen brengen.

Europese Centrale Bank

Het is ook uitkijken naar de vergadering van de ECB volgende week. De inflatie in de eurozone kwam in februari namelijk uit op 5,8 procent, een nieuw record. Verschillende gouverneurs van de Europese centrale banken, waaronder Joachim Nagel (Bundesbank) en Robert Holzmann (Oesterreichische Nationalbank) riepen onlangs Christine Lagarde, voorzitter van de ECB, op om zich te blijven toespitsen op een normalisering van het beleid.

Een Europese renteverhoging moeten we zeker niet verwachten. Een eerste renteverhoging komt er normaal pas wanneer de ECB het opkoopprogramma heeft stopgezet. De markten gaan momenteel uit van een eerste renteverhoging van maximaal 20 basispunten tegen het einde van het jaar. Voor de Oekraïnecrisis was dat nog 40 basispunten.

De Zwitserse bank UBS denkt dat de ECB pas in april gaat beslissen over een afbouw van het opkoopprogramma. “De oorlog in Oekraïne heeft de onzekerheid over de economische vooruitzichten sterk verhoogd”, klinkt het.

(am)