Producenten van probiotische dranken en yoghurts claimen regelmatig dat die producten het immuniteitssysteem bevorderen en de spijsvertering verbeteren. Doch deze claims worden haast nooit ondersteund door wetenschappelijk bewijsmateriaal. Zo’n 80% van de ingestuurde claims worden door de EFSA (European Food and Safety Authority) naar het land der fabelen verwezen.

De authoriteit onderzocht zo’n 800 claims van bedrijven als Yakult en Danone, die een wetenschappelijke basis moesten aanleveren voor de claims die op de producten gedrukt staan.

“Veel claims zijn veel te algemeen“, aldus de EFSA. “Dat een product energie geeft of vitaler maakt is te weinig specifiek.” Ook ontbrak er volgens de organisatie vaak ondersteunend onderzoek. De kleine groep claims die wel door de kritiek van de EFSA kwam draait om vitamines, mineralen en voedingsvezels die invloed zouden hebben op het bloedglucosegehalte, de spijsvertering en gewichtsbeheersing.

Volgens specialisten hebben deze zogenaamde probiotica dan ook nauwelijks extra voordelen voor gezonde mensen die gevarieerd en gezond eten.

Producten als Actimel en Yakult liggen al langer onder vuur. Actimel heeft vorig jaar in Duitsland de prijs voor het meest leugenachtige product gewonnen van Foodwatch. Ook in Nederland won het product een soortgelijke prijs. Van de Engelse reclamecodecommissie heeft Actimel de gezondheidsclaim moeten terugtrekken, omdat Danone niet hard kan maken dat het de natuurlijke weerstand van kinderen verbetert. Ook in de Amerikaanse staat Californië is Danone teruggefloten.

De Duitse Voedsel- en Warenautoriteit heeft yoghurtdrankjes met de zogenaamde probiotica-bacteriën op één lijn gesteld met gewone magere yoghurt. Sterker nog, de probiotica-yoghurtdrankjes worden als ‘yoghurt met suiker’ bestempelt, wat ze eigenlijk nog minder gezond maakt dan gewone magere yoghurt en ontzettend veel duurder.

Producenten steken miljoenen in onderzoek naar gezondere voeding en zijn niet te spreken over de toetsingswijze van de EFSA. De criteria waarop de gezondheidsclaims beoordeeld worden vindt men niet helder genoeg. Mede door deze onduidelijkheid hebben sommige bedrijven, zoals Danone, hun claims al eerder teruggetrokken.

Volgens de EFSA willen wetenschappers de term probiotica niet eens in de mond nemen, omdat die gewoon geen wetenschappelijke betekenis heeft. (FZ)