Key takeaways

• De levensverwachting in Europa is sinds 2011 licht gedaald als gevolg van verschillende factoren.
• Landen die hebben geïnvesteerd in volksgezondheidsinitiatieven, zoals het bevorderen van gezondere voeding, hebben hun levensverwachting stabieler gehouden.
• Bredere maatschappelijke factoren zoals de reactie van het gezondheidszorgsysteem, armoede en ongelijkheid spelen een cruciale rol in de resultaten van de volksgezondheid.

Een recent onderzoek, gepubliceerd in The Lancet, onthult een zorgwekkende trend: de levensverwachting in Europese landen is tussen 2011 en 2021 licht gedaald. Dit betekent een ommekeer in de decennialange vooruitgang die sinds 1990 is geboekt, waarbij verschillende factoren een rol spelen, zoals stijgende percentages van hart- en vaatziekten, hoge bloeddruk en cholesterol, tabaks- en alcoholgebruik en de impact van de COVID-19 pandemie.

Dr. Nicholas Steel, de hoofdauteur van het onderzoek, benadrukte dat sterfgevallen door hart- en vaatziekten een belangrijke rol speelden in deze daling. De levensverwachting daalde het sterkst in Griekenland, Italië, Portugal, Frankrijk, Oostenrijk, Nederland, Spanje, Duitsland, Luxemburg en Finland.

Biologische grens levensduur nog niet bereikt

Het onderzoek biedt echter ook een sprankje hoop. Landen die langdurig hebben geïnvesteerd in volksgezondheidsinitiatieven, zoals het bevorderen van gezondere voeding, hebben een stabielere levensverwachting. Bovendien geeft onderzoek aan dat we de biologische grens van de menselijke levensduur nog niet hebben bereikt.

Dr. Steel wees erop dat landen als Noorwegen, IJsland, Zweden, Denemarken en België ook na 2011 betere levensverwachtingen hebben. Ze hebben ook effectief de risico’s van hartaandoeningen beperkt door middel van overheidsbeleid en zijn bestand gebleven tegen de gevolgen van de COVID-19 pandemie tussen 2019 en 2021.

Resultaten volksgezondheid

Hoewel individueel gedrag zoals slechte voeding en roken bijdragen aan de dalende levensverwachting, spelen bredere maatschappelijke factoren een cruciale rol. Deze omvatten het reactievermogen van nationale gezondheidszorgstelsels, evenals sociale determinanten zoals armoede en ongelijkheid. Het onderzoek benadrukt dat bezuinigingen op gezondheidszorg, sociale zorg en welzijnsprogramma’s, met name in achterstandsgebieden, een negatieve invloed hebben gehad op de resultaten van de volksgezondheid.

De situatie wordt nog verergerd door de stijgende voedselprijzen en de beperkte toegang tot voedzaam voedsel in heel Europa, waardoor gezinnen met een laag inkomen onevenredig worden getroffen. Deze verschillen dragen bij aan de grote variatie in levensverwachting tussen Europese landen, met een verschil van 8 jaar tussen de hoogste en laagste cijfers, volgens het OESO-rapport 2024 Health at a Glance.

Wil je toegang tot alle artikelen, geniet tijdelijk van onze promo en abonneer je hier!