In 2020 zagen we al hoe valse informatie, die zich als een lopend vuurtje verspreid op sociale media, een democratisch proces kan ondermijnen, en zelfs kan leiden tot ongekend geweld zoals bij de bestorming van het Capitool. Maar in 2024 lijken sommige netwerken van plan om hier geld uit te slaan.

Musk, tussen totale vrijheid van meningsuiting en winst

Het voormalige Twitter, dat nu X heet, slaagt erin om wekelijks de krantenkoppen te halen, zelfs terwijl de kwaliteit van het netwerk achteruitgaat. Het bedrijf kondigde aan dat verkiezingsadvertenties weer op het platform zullen verschijnen.

• Deze advertenties waren sinds 2019 wereldwijd volledig verboden. Maar Elon Musk heeft er nooit een geheim van gemaakt: op zijn sociale platform mag absoluut niets verboden zijn.
• Dit initiatief heeft ook tot doel nieuwe inkomsten te genereren voor een bedrijf dat voor de overname door Musk nooit winstgevend is geweest. Maar hij lijkt de trend niet echt te hebben omgekeerd: The Guardian schat dat sinds de overdracht van de sleutels het sociale netwerk tussen de 50 en 70 procent van zijn adverteerders heeft verloren.
• In deze context ziet Musk de verkiezing waarschijnlijk als een kans om twee of zelfs drie vliegen in één klap te slaan. Hij kan nieuwe adverteerders uit de politieke wereld aantrekken en tegelijkertijd zijn imago van voorvechter van de vrijheid van meningsuiting in stand houden. Dit komt ten goede aan wat steeds duidelijker zijn politieke kamp is: de zeer conservatieve Amerikaanse rechterzijde, die dol is op complottheorieën.
• “Elon Musk gebruikt zijn absolute controle over Twitter om een gevaarlijke invloed uit te oefenen op de verkiezingen van 2024,” merkte Imran Ahmed, directeur van het Center for Countering Digital Hate, op. De recente acties van de magnaat, zoals zijn smaadzaak tegen de Anti-Defamation League, die wees op een toename van haatspraak op het platform sinds de komst van Musk, onderstrepen dit.
• The Washington Post meldde deze week dat Meta overwoog om alle politieke advertenties op Facebook te verbieden, maar dat idee liet varen, om beter te kunnen concurreren met X. Dit voedt een race naar overbieding tussen sociale netwerken om adverteerders aan te trekken. De meest controversiële inhoud genereert immers de meeste interactie en is daardoor het meest zichtbaar en winstgevend.

YouTube en de mythe van de “gestolen verkiezing”

X is niet het enige sociale netwerk dat plotseling vriendelijker is geworden tegenover misleidende inhoud, valse informatie en discriminerende taal. YouTube, de videogigant, draagt ook bij aan de storm.

• Het platform heeft ook zijn regels herzien. Video’s die de stelling promoten dat de verkiezingen van Donald Trump in 2020 ten gunste van Joe Biden zijn gestolen, zullen niet langer worden verboden. Dit voedt opnieuw de gevaarlijke retoriek die heeft geleid tot de bestorming van het Capitool door extreemrechtse milities die zich achter Trump hebben geschaard.

De impact van generatieve kunstmatige intelligentie roept natuurlijk de meeste zorgen op. In 2023 leren we langzaam leven in een wereld waar niets, noch beeld noch geluid, als absoluut kan worden beschouwd. Dit zal alleen maar erger worden in 2024, vooral als sociale media cynisch besluiten te surfen op complottheorieën om hun kas te spekken. Experts spreken van een “perfecte storm”: een storm die zichzelf voedt en alles op zijn pad verwoest. En deze lijkt op weg te zijn naar Washington. (kg/nd)