De Europese zomer van 2022 was de warmste ooit gemeten, dat meldt de Europese dienst voor klimaatverandering Copernicus in zijn jaarrapport voor 2022.
De essentie: Het klimaatbureau Copernicus beschreef 2022 als “een jaar van klimaatextremen”, met hittegolven in Europa, dodelijke overstromingen in Pakistan en Australië en de laagste minimale omvang ooit van de Zuidelijke Oceaan rondom Antarctica.
- Volgens het rapport steeg vorig jaar globaal de jaarlijkse gemiddelde temperatuur tot 1,2 graden Celsius boven het pre-industriële niveau. Het was ook het achtste jaar op rij waarin de temperatuur ten minste 1 graad boven die referentieperiode lag.
- In de Overeenkomst van Parijs van 2015 zijn de meeste landen overeengekomen de opwarming te beperken tot onder de 2 graden boven het pre-industriële niveau, maar bij voorkeur tot 1,5 graad.
- Wereldwijd was 2022 het vijfde warmste jaar ooit, waarbij de laatste acht jaar gezamenlijk de warmste ooit waren. Deze temperatuurstijging was niet uniform over de hele wereld. La Niña-omstandigheden veroorzaakten lagere temperaturen in de Stille Oceaan, waardoor Australië en Zuid-Amerika in 2022 koeler waren dan gemiddeld.
- Op het noordelijk halfrond waren de temperaturen echter veel hoger, vooral op de Noordpool en in Europa. In Europa stegen de temperaturen twee keer zo snel als het mondiale gemiddelde en in het noordpoolgebied vier keer zo snel, aldus het rapport
- De klimaatorganisatie benadrukte ook de stijgende atmosferische concentratie van CO2 en methaan, broeikasgassen die warmte vasthouden in de atmosfeer en de planeet opwarmen.

“Verwoestende gevolgen”
Hittegolf: “We ondervinden nu al de verwoestende gevolgen van onze opwarmende wereld”, aldus Samantha Burgess, adjunct-directeur van de klimaatorganisatie.
- Afgelopen zomer was de warmste ooit in Europa, waarbij in meerdere lidstaten temperatuurrecords werden gebroken. Hevige hittegolven veroorzaakten meer dan 15.000 doden in de EU, aldus de WHO. De gezondheidsorganisatie zei dat toenemende hittegolven en ander klimaatextremen “zullen leiden tot meer ziekten en sterfgevallen” in de komende decennia.
- In een reactie op het rapport zei hoogleraar Hydrologie Hannah Cloke van de Universiteit van Reading aan The Guardian: “We beginnen te zien dat droogte, hittegolven en overstromingen steeds vaker grote delen van de wereld treffen die daar niet aan gewend zijn. Het tempo van de veranderingen betekent dat we onze manier van leven sneller dan ooit tevoren moeten aanpassen”.
De achtergrond: De uitzonderlijk hoge temperaturen van afgelopen zomer leidden tot de ergste droogte die het Europese continent sinds de middeleeuwen heeft gekend. Vooral de landbouw werd hard getroffen door het extreme klimaat.
- Volgens een rapport van de Europese Commissie had bijna de helft van het grondgebied in Europa te maken met ernstige droogtes, waarvan 11 procent op een “kritiek niveau”.
- Het gebrek aan vocht in de bodem veroorzaakte aanzienlijke stress op de vegetatie, waardoor de landbouwsystemen in Europa flink onder druk kwamen te staan en er bezorgdheid heerste over de gevolgen voor de oogstopbrengsten.
- En ook Europese culinaire schatten, van Franse kazen en mosterd tot Spaanse Jamón, liepen gevaar. Dankzij de extreme weersomstandigheden hadden landbouwers steeds meer moeite om zich te houden aan de strikte, traditionele receptuur van iconische streekproducten. Hierdoor werd een industrie van meer dan 75 miljard euro bedreigd.
- Afgelopen zomer braken in tientallen Europese landen verschillende grote natuurbranden uit, als gevolg van de droogte. Volgens een rapport van het WNF veroorzaakten bosbranden op het Europese continent jaarlijks zo’n 3 miljard euro schade.

Gebroken records: Het Copernicus-rapport komt enkele dagen nadat verschillende Europese meteorologische diensten bekend maakten dat 2022 klimatologisch een extreem warm jaar was.
- Het Britse Met Office maakte bekend dat 2022 het warmste jaar ooit in het VK was, met voor het eerst een gemiddelde temperatuur van meer dan 10 graden Celsius.
- Météo-France, de Franse nationale meteorologische dienst, zei vrijdag dat afgelopen jaar het warmste jaar was op het Franse vasteland sinds het begin van de metingen in 1900. De dienst voegde daaraan toe dat acht van de tien warmste jaren in de geschiedenis zich sinds 2010 hebben voorgedaan.
- Ook het Italiaanse Instituut voor Atmosferische en Klimaatwetenschappen zei dat 2022 voor Italië het warmste jaar ooit was, terwijl de Duitse nationale meteorologische dienst betoogde dat 2022 “ten minste” samen met 2018 het warmste jaar ooit was.
(mah)