Vlaamse gezinnen en alleenstaanden besteden een almaar groter gedeelte van hun budget aan de woonlasten, leert de Vlaamse Woonbalans van de bouwfederatie Embuild. “Er zijn meer huishoudens dan beschikbare woningen. Er loert een wooncrisis om de hoek”, klinkt het.

In het nieuws: De betaalbaarheid van wonen gaat er op achteruit in Vlaanderen. Dat blijkt uit een nieuw instrument van Embuild Vlaanderen: de Vlaamse Woonbalans. Die tool toont aan hoeveel een gezin van het inkomen besteedt aan de woonlasten.

• Wat blijkt? Alleenstaande huurders besteden 52 procent van hun inkomen aan hun woonst, tegenover 48 procent in 2021. In sommige regio’s, waaronder de randgemeenten van Brussel en Leuven, loopt dat cijfer zelfs op tot 60 procent.
• De Woonbalans bekijkt ook de situatie van tweeverdieners die een woning bezitten. Wie in 2023 een huis heeft gekocht, spendeert 37 procent van het inkomen aan de woonlasten, terwijl dat in 2021 slechts 30 procent was. Ook hier zijn er enorme verschillen tussen de regio’s.
  • Sint-Martens-Latem spant de kroon. Gezinnen die vorig jaar in die gemeente een huis hebben gekocht, geven 65 procent van hun inkomen uit aan hun woonst. In 2021 was dat 58 procent.
  • In en rond Gent, Leuven, Antwerpen en de Brusselse randgemeenten wordt vaak de grens van 40 procent overschreden.
  • Uit de Woonbalans blijkt ook dat het goedkoper wonen is in de landelijke gemeenten. In veel van die gemeenten besteden de woningeigenaars minder dan 30 procent van hun inkomen aan een dak boven het hoofd. Die gemeenten zijn vaak te vinden in West- en Oost-Vlaanderen en Limburg.
• “Vooral in de centrumsteden is het bijzonder moeilijk om een woning te kopen of te huren”, klinkt het. “De betaalbaarheid staat er steeds meer onder druk vanwege de vergunningenproblematiek, weinig beschikbare ruimte, de aangroei van huishoudens, steeds meer woningen zonder domicilie, het overstromingsrisico en duurdere bouwmaterialen.”
• Embuild merkt op dat gezinnen in gezonde situatie maximaal 30 procent van het maandelijkse budget mogen spenderen aan de woonlasten. “Zodra de wijzer van de balans de 30 procent overschrijdt, kunnen er betaalbaarheidsproblemen opduiken”, aldus de federatie.

Nood aan meer woningen

Details: Embuild waarschuwt voor een tekort aan gezinswoningen.

• Vlaanderen telt vandaag 3,4 miljoen woningen voor 2,93 miljoen huishoudens, maar 14 procent van die woonvoorraad bestaat uit woningen zonder domicilie. “Dit percentage stijgt al jaren en is niet zomaar naar beneden te krijgen”, zegt de federatie. “Dat heeft te maken met frictieleegstand, tweede verblijven, vakantiewoningen, studentenkoten en verblijven voor arbeidsmigranten.” Voorts verwacht Embuild dat het aantal huishoudens door de vergrijzing en de toename van het aantal alleenstaanden fors zal toenemen.
  • Volgens de huishoudensprognoses van het Belgische statistiekbureau Statbel zullen er tegen 2035 bijna 239.000 huishoudens bijkomen en tegen 2040 worden er 327.000 meer verwacht dan vandaag.
• Embuild heeft berekend dat tussen nu en 2035 zo’n 239.000 extra woongelegenheden nodig zullen zijn om de groei aan huishoudens op te vangen. “Dat zijn er 54.000 meer dan we een paar jaar geleden nog dachten”, luidt de analyse.
• De federatie voegt eraan toe dat Vlaanderen een sterk verouderd woningpatrimonium heeft. Volgens Embuild dienen er in de volgende elf jaar, naast heel veel renovaties, ook tot 240.000 slechte woningen te worden gesloopt en heropgebouwd.
• “Ook zal de toenemende vraag naar woningen zonder domicilie (studentenkoten, tweede verblijven, woningen voor arbeidsmigranten enz.) niet afnemen”, gaat Embuild verder. “Die toename wordt minimaal geraamd op 30.000. In totaal hebben we dan een half miljoen nieuwe en heropgebouwde woningen nodig tussen nu en 2035.”

Wil je op de hoogte blijven van alles wat er zich afspeelt in de financiële wereld? Niels Saelens, een journalist met een passie voor financiën, volgt alles op de voet op. Via deze link kan je je inschrijven op zijn dagelijkse nieuwsbrief.