Criminele bendes houden het Zweedse Gotenburg gegijzeld

In de Zweedse stad Gotenburg is het district Hjällbo het toneel van een gewelddadig en aanhoudend bloedig conflict. Het contrast met de rest van de stad is een soort spiegel van het verdeelde Zweden, waarin zich twee verschillende realiteiten hebben gemanifesteerd.

Waarom is dit belangrijk?

Uit recent onderzoek van de Zweedse Raad voor Criminaliteitspreventie blijkt dat Zweden, als enige land in Europa, breekt met een dalende trend van dodelijk geweld. Hieruit blijkt dat het probleem van de georganiseerde misdaad - of het nu gaat om criminele families of andere netwerken - er in Zweden een ernstige component heeft bijgekregen.

Hjällbo is al een tijd in de greep van bendegeweld, waarbij schietpartijen schering en inslag zijn, maar ook granaataanvallen tot zelfs bomaanslagen. Eind mei kwam het bendegeweld tot een voorlopig hoogtepunt, toen een ogenschijnlijk banaal incident leidde tot bloedvergieten tussen twee clans.

Opnames van het geweld getuigen van een chaotische situatie. Enkele politieagenten probeerden zo’n honderd betrokkenen uit elkaar te krijgen. Enkele dagen later werd een man doodgeschoten op straat. Hoewel het nog een tijd zal duren vooraleer de politie de details kent, is het volgens lokale media duidelijk wat voor soort conflict Hjällbo teistert: een bloedvete tussen clans.

Zweden heeft lange tijd immigratie aangemoedigd uit wetteloze landen

De oorzaak moet niet ver worden gezocht: Zweden heeft lange tijd immigratie aangemoedigd uit wetteloze landen, die worden gekenmerkt door een zwakke staatsstructuur en een centrale rol voor het gezin. Dat resulteert in vetes tussen grote clans. Assimilatie van deze immigranten blijkt moeilijk en de resulterende segregatie is een vruchtbare voedingsbodem voor rekrutering voor de georganiseerde misdaad. Daar gelden andere waarden: machogedrag, bloedwraak en denken in termen van “familiale eer”. Vergelijkbaar met de orde die zo’n duizend jaar geleden in sommige delen van Zweden heerste. Bij gebrek aan een functionerende staat was het toen aan de families om recht te doen. 

Verder heeft de Zweedse wetgeving geen gelijke tred gehouden met de ontwikkelingen. Zware criminelen komen snel vrij en de toegang tot de clanleider blijft moeilijk. Zoals dat meestal gaat in maffieuze organisaties worden de kleine garnalen die het vuile werk doen opgepakt, terwijl de clanleiders buiten schot blijven.

Immigratie uit het Midden-Oosten werd vergezeld door clancultuur

Bij gebrek aan een functionerende staat vinden de families het ook nu nog hun plicht om “gerechtigheid te doen geschieden”. Niet zelden leidden de bloedvetes tot een spiraal van moord en geweld. “Deze clancultuur verdween een tijd uit Zweden, maar is nu, met immigratie uit het Midden-Oosten, teruggekeerd”, schrijft de Göteborg Posten. Door uit teleggen hoe onaanvaardbaar dit alles is, verandert de regering niets. Net als duizend jaar geleden moet de samenleving zelf deze gewelddadige clanstructuren vernietigen.