Ook noodmaatregelen tegen een dreigende verspreiding van het coronavirus mogen de democratische beginselen niet ondermijnen. Dat heeft Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie, gezegd in een reactie op de beslissing van het Hongaarse parlement om zijn premier Viktor Orban ruime bevoegdheden te geven.

Ursula von der Leyen waarschuwde de lidstaten van de Europese Unie dat maatregelen tegen de verspreiding van het coronavirus een beperkt karakter moeten hebben en strikt evenredig moeten zijn.

Decreet

In Hongarije heeft de extreem-rechtse premier Viktor Orban van het parlement de bevoegdheid gekregen om bij decreet te regeren. Aan die maatregel is geen tijdslimiet gekoppeld. Fidesz, de partij van Orban, heeft in het Hongaarse parlement een tweederde meerderheid.

‘Het is van het allergrootste belang dat noodmaatregelen niet ten koste gaan van onze fundamentele principes en waarden,’ waarschuwde von der Leyen. ‘Alle noodmaatregelen moeten beperkt blijven tot de concrete vereisten.’

‘Ze moeten ook strikt evenredig zijn. In geen geval mogen ze voor een onbeperkte tijd worden geïntroduceerd. De regeringen moeten er bovendien voor zorgen dat dergelijke maatregelen regelmatig worden gecontroleerd.’

Orban (56) betoogde dat zijn regering deze macht nodig had om in noodgevallen speciale besluiten uit te vaardigen, zodat de gevolgen van de uitbraak van het coronavirus kunnen worden ingedamd. Het land kent tot nu toe 492 officiële besmettingen. De ziekte heeft daarbij aan zestien mensen het leven gekost.

Onder meer heeft de Hongaarse regering gevangenisstraffen tot maximaal vijf jaar ingevoerd voor individuen die nepnieuws verspreiden over het virus of de genomen maatregelen.

De regelgeving roept echter bij verschillende partijen een nieuwe bezorgdheid op over de Hongaarse persvrijheid. De politieke oppositie, mensenrechtenorganisaties en diverse Europese instellingen hebben de Hongaarse maatregel verworpen. Vooral het ontbreken van een tijdslimiet wordt als een groot gevaar bestempeld.

Immigratie

Oppositiepolitici, mensenrechtenorganisaties en Europa’s toonaangevende mensenrechtenorganisatie de Raad van Europa hebben het wetsvoorstel afgewezen wegens het ontbreken van een tijdslimiet.

Sinds hij tien jaar geleden aan de macht kwam heeft Orban zijn bevoegdheden geleidelijk uitgebreid. Hij is daarvoor al geregeld in botsing gekomen met mensenrechtenorganisaties en instellingen van de Europese Unie.

Hongarije heeft eerder al een noodtoestand voor een langere tijd verlengd. Het land had vijf jaar geleden tot een dergelijke ingreep beslist om een massale instroom van migranten tegen te houden. De Hongaarse regering besliste vervolgens – ondanks een duidelijke afzwakking van de migratiebeweging – om die noodtoestand voor verscheidene jaren te verlengen.