De bezorgdheid: Eurocommissaris Paolo Gentiloni waarschuwt er bij RTL Nieuws voor dat er in zowat de helft van EU-landen sprake is van stimulerend begrotingsbeleid. Het gaat onder meer om België, Nederland en Duitsland. “We zijn er niet overtuigd dat dit de juiste weg is in een omgeving van hoge inflatie. Bovendien probeert de ECB de inflatie in te dammen. Het risico ontstaat dat het budgettaire en monetaire beleid in verschillende richtingen gaan.”

“Diametraal tegenover elkaar”

Ook de Belgische economen Peter Vanden Houte (ING) en Hans Dewachter (KBC) zien een botsing. “De omslag in het monetair beleid betekent het einde van de fortuinlijke samenloop van het monetair en het budgettair beleid, waarbij beide zich soepel opstelden om de economie nog maar eens over een crisis heen te helpen”, zegt KBC-hoofdeconoom Hans Dewachter in De Tijd. “Beide zullen nu mogelijk diametraal tegenover elkaar komen te staan: de centrale bank die op de rem staat om de inflatie te temmen, en daar tegenover overheden die een soepel budgettair beleid blijven voeren.”

“Eindigt wellicht in tranen”

De context: Twee bestuurders van de Europese Centrale Bank maakten het afgelopen weekend nog eens duidelijk: de ECB gaat de komende maanden verder met renteverhogingen, eerder afremmend beleid dus, om de inflatie in te tomen.

De gevolgen: Als het begrotingsbeleid het monetaire beleid gaat neutraliseren, blijft de inflatie hoog en wordt de gevreesde loon-prijsspiraal niet onderbroken. Dat zou tot alleen maar meer inflatie leiden, met mogelijke nog forse renteverhogingen als reactie van de ECB. “Dit eindigt wellicht in tranen”, zo vat Vanden Houte samen.

“Neutrale houding”

Hoe het anders kan: Gentiloni pleit niet voor restrictief budgettair beleid, maar voor een “neutrale houding” door de regeringen. Dat wil zeggen: niet stimuleren en ook niet afremmen. Op die manier interfereert het begrotingsbeleid niet met de anti-inflatiemaatregelen van de ECB.

Maar politiek gevoelig: Concreet zou de Europese Commissie liever zien dat de fiscale regeringsmaatregelen tegen de hoge energieprijzen – in onder meer België, Nederland en Duitsland – minder algemeen zouden zijn en meer gericht op de groepen die de steun het hardst nodig hebben: de financieel zwakste gezinnen en de meest energie-intensieve bedrijven.

Maar dan moeten regeringen sommige bevolkingsgroepen teleurstellen, wat electoraal gezien niet altijd vanzelfsprekend zal zijn.

(lb)