Veel Chinese plannen voor overnames, fusies of nieuwe activiteiten in Europa zijn door de autoriteiten in de betrokken landen afgewezen, dat blijkt uit een studie. Als gevolg daarvan nemen de Chinese investeringen in Europa af. Volgt Europa de Verenigde Staten op het pad van wantrouwen jegens Peking?

In het nieuws: een studie van het onderzoeksbureau Rhodium en de Duitse denktank Merics over Chinese investeringen in Europa.

• De investeringen van Chinese bedrijven in Europa en het Verenigd Koninkrijk zijn in 2022 met 22 procent gedaald tot 7,9 miljard euro, aldus het rapport, dat door de Financial Times werd ingezien.
  • Dit is het laagste cijfer sinds 2013.
  • Het bedrag is met ongeveer een zesde van het in 2016 geïnvesteerde bedrag (47,7 miljard euro) teruggelopen .
  • Een groot deel van de investeringen ging naar de sector elektrische voertuigen en batterijen.

Europese landen weigeren

De essentie: Toezichthouders gaven voor bijna twee derde van de investeringsprojecten geen groen licht. Dit is een breuk met het verleden: jarenlang waren Chinese kapitaalinjecties meer dan welkom.

• In de studie werden 16 voorgenomen overnames, fusies of investeringen in nieuwe activiteiten onderzocht. Tien daarvan werden door de autoriteiten verworpen of geannuleerd, indien er reeds een overeenkomst bestond.
• Het betreft vooral de technologie- en infrastructuursector.
  • Zo is er de verkoop van een Duitse microchip-malfabriek aan een dochteronderneming van een Chinese groep. Het Ministerie van Economische Zaken weigerde in november de verkoop om “de technologische en economische soevereiniteit te beschermen”.
  • Een week later annuleerde het VK de verkoop van een dergelijk bedrijf aan een dochteronderneming van een Chinese groep, eveneens verwijzend naar “nationale veiligheidsrisico’s”.
  • Ook een verkoop in Italië werd geannuleerd: Chinese semi-overheidsbedrijven moesten hun greep loslaten op een bedrijf dat militaire drones produceert.
• Een andere oorzaak was de pandemie. Door de strenge beperkingen in China en de reisbeperkingen konden Chinese vertegenwoordigers veel minder reizen, wat ook gevolgen had voor (investerings)projecten. Maar Europa is niet de enige die voorzichtig is met investeringen: “Chinese controles op uitgaand kapitaal” worden ook genoemd als reden voor de daling.

Vooruitblik: een trend die zich zal voortzetten.

• “De komende jaren zal het toezicht op inkomende investeringen waarschijnlijk blijven toenemen”, merken de onderzoekers op. “In 2023 worden toetsingsmechanismen van kracht in België, Estland en Ierland, in dit laatste geval met terugwerkende kracht. Nederland is zelfs van plan een breder toetsingssysteem in te voeren dat gevoelige technologieën en energiebronnen zal beoordelen, eveneens met terugwerkende kracht.”

De context: de Amerikaanse manier?

• Het is geen geheim dat de Verenigde Staten veel aandacht hebben voor Chinese investeringen. De handelsbetrekkingen worden op vele niveaus beknot, met belastingen en beperkingen op de in- of uitvoer van bepaalde producten, zoals elektronische chips.
• Met dit hoge aantal afwijzingen en deze trendbreuk lijkt Europa dus de Amerikaanse weg te volgen, ondanks oproepen van onder meer de Franse president Emmanuel Macron om Europa “zijn eigen weg” te laten gaan. Dat geldt ook voor apparatuur voor de productie van microchips: Duitsland en Nederland hebben onlangs besloten de export van de meest geavanceerde onderdelen te beperken. Hetzelfde geldt voor hernieuwbare energie: Europa wil het zonder Chinese leveranciers doen (wat volgens de sector averechts kan werken), die in de Verenigde Staten al zwaar worden belast.

(nd/evb)