Terwijl de centrale banken hun geldbeleid verstrakken, strooien tal van overheden met geld om gezinnen en bedrijven door de energiecrisis te loodsen. “Deze keer spelen de centrale banken en de overheden niet in hetzelfde team”, merken Erwin Deseyn en Christophe Van Canneyt van de vermogensbeheerder Capital At Work op aan onze redactie.
Het is grote paniek bij de westerse regeringen. Door de energiecrisis pakken ze uit met ongeziene maatregelen om de gezinnen en bedrijven te steunen. Denk bijvoorbeeld aan de Britse regering. Die heeft afgelopen vrijdag een historisch pakket fiscale steunmaatregelen aangekondigd. Al is dat niet naar de zin van iedereen. Zo heeft het Internationaal Monetair Fonds (IMF) Kwasi Kwarteng opgeroepen om de belastingverlagingen te herevalueren.
Dichter bij huis hebben we de discussie tussen de Vlaamse regeringspartijen over het Groeipakket – het vroegere kindergeld. CD&V wil die indexeren voor alle gezinnen, terwijl N-VA en Open VLD voorstander zijn van gerichte toeslagen. Minister-president Jan Jambon moest door het gekibbel zijn Septemberverklaring maandag uitstellen.
Andere situatie dan tijdens de coronacrisis
Christophe Van Canneyt, Chief Economist bij Capital At Work, merkt op dat de regeringen hun fiscaal beleid doorgaans niet afstemmen op het monetaire beleid van de centrale banken. “Dat is nu meer dan ooit duidelijk. Terwijl de centrale banken een restrictief beleid voeren, geven de overheden meer geld uit”, klinkt het.
Dat deden ze ook tijdens de coronapandemie, maar de situatie vandaag kunnen we niet vergelijken met toen. De overheden konden gedurende de gezondheidscrisis rekenen op extraatjes van de monetaire instellingen. Denk bijvoorbeeld aan het PEPP-programma (pandemic emergency purchase programme) van de Europese Centrale Bank (ECB). “Deze keer zitten de centrale banken en de overheden niet in hetzelfde team”, aldus Van Canneyt.
Dat was ook de vaststelling van het IMF toen de VN-organisatie eerder vandaag kritiek uitte op de fiscale steunmaatregelen van de regering-Truss. “Het is belangrijk dat het begrotingsbeleid niet haaks staat op het monetaire beleid”, klonk het.
Fiscale discipline
Door de stijgende rente eisen obligatiehouders nu een hogere vergoeding voor het geld dat ze lenen aan de bedrijven en de overheden. Zo bedraagt de Belgische tienjaarsrente vandaag iets meer dan 2,7 procent. In de Verenigde Staten is dat zelfs bijna 4 procent. “Obligatiehouders kunnen op die manier de overheid wat fiscale discipline opleggen”, merkt Erwin Deseyn, Chief Investment Officer bij de vermogensbeheerder, op.
“Bovendien is zo’n verstrakkende ingreep gezond voor de economie. Door het soepele geldbeleid hebben veel verlieslatende bedrijven de afgelopen jaren het hoofd boven water kunnen houden. Dat was nefast voor het economisch systeem. Nu is het tijd om de rotte appels ervan tussen te halen”, klinkt het.
De kans is overigens groot dat de rente verder zal stijgen. Zo liet de Federal Reserve weten dat het plant om de rente op te trekken tot 4,4 procent tegen het einde van dit jaar. In onze contreien wordt verwacht dat de ECB de beleidsrente verder zal verhogen tot 3,2 procent.
(as)
