Griekenland wil EU-geld gebruiken voor de bouw van een muur langs zijn grens met Turkije. Dat leidt tot onenigheid binnen de Europese instellingen, want nadat EC-voorzitter Ursula von der Leyen het gebruik van EU-fondsen voor “prikkeldraad en muren” categorisch had afgewezen, sprak Charles Michel, die aan het hoofd van de Europese Raad staat, haar tegen. Volgens hem is het juridisch wel mogelijk.
De vraag of EU-fondsen mogen worden gebruikt om een grensmuur te bouwen, is niet nieuw. In oktober vorig jaar maakte Politico al melding van het feit dat 12 EU-landen – vooral Oost-Europese, maar ook Griekenland – de Commissie schriftelijk hadden verzocht geld beschikbaar te stellen voor muren en hekken.
Terwijl we kritiek hadden op Trump, bouwen we zelf de ene muur na de andere
In de EU – waar graag wat lacherig werd gedaan over Donald Trumps “Build that Wall” – beleeft de bouw van grensmuren een ware renaissance. Sinds de val van de Berlijnse Muur, is in Europa ruim 1.000 kilometer aan nieuwe grensmuren gebouwd. Goed voor zes keer de lengte van de beruchte muur in Berlijn. Zo scheidt een ijzeren gordijn met prikkeldraad Marokko van de Spaanse exclaves Ceuta en Melilla. En na de migratiecrisis van 2015 begon Hongarije aan de bouw van een grenshekken langs zijn oostelijke grenzen. Ook Litouwen en Polen beginnen hun buitengrenzen te omwallen.
Griekenland heeft al 40 kilometer muur gebouwd bij de grensovergang met de Evros. Maar het wil nu nog meer EU-geld inzetten voor de bouw van nog eens 80 kilometer muur. Dat moet kunnen, zegt Athene. Het land rechtvaardigt zijn houding met het argument dat het wettelijk EU-geld dat het ontvangt via het programma voor grensbeheer en visumbeleid (BMVI) van Binnenlandse Zaken, mag gebruiken om de bouw van fysieke barrières te financieren.
Recente gebeurtenissen in Afghanistan hebben in de Europese Unie de vrees aangewakkerd voor een herhaling van de vluchtelingencrisis van 2015. Toen ontvluchtten bijna een miljoen mensen de oorlog in het Midden-Oosten en daarbuiten. Velen kwamen via Turkije naar Griekenland, alvorens naar rijkere staten in het noorden door te reizen.
(jvdh)