Btw-hervorming leidt tot geknetter tussen partners Vivaldi: "Wagens voor gehandicapten en blindengeleidehonden duurder, maar tractorbanden wil Van Peteghem goedkoper? Onaanvaardbaar"

“Tegen 21 juli een akkoord.” In de Kamer maakt premier Alexander De Croo (Open Vld) zich nog eens sterk: de hervorming van de belastingen komt er. Maar terwijl De Croo zich daarbij voor de schermen sterk houdt, knettert het in de wandelgangen. Want bij de regeringspartners is er grote ergernis over hoe minister van Financiën Vincent Van Peteghem (cd&v) zijn stokpaardjes in de plannen probeert te sluizen. Zo komt er een verlaging van de btw op tractorbanden, om zo de nieuwste dada van cd&v, de landbouw, een duwtje in de rug te geven. “Maar ondertussen wil diezelfde cd&v dan wel de btw op blindengeleidenhonden én wagens voor gehandicapten verhogen? Absurd”, zo is bij de socialisten te horen. Het toont aan dat de plannen nog ver van een akkoord staan. Bij Van Peteghem (cd&v) blijven ze kalm: “We houden ons aan de grote lijnen, en gaan net niet beginnen met ‘pick and choose‘ op alle punten.” En ook in eigen rangen is er gemor: de Kamerfractie van Open Vld zat gisteren samen met de premier. Daar kwamen behoorlijk wat kritische vragen over hoe de wissel van de macht in de eigen partij is verlopen. Dit weekend houdt Vivaldi alvast een nieuwe onderhandelingsmarathon.

In het nieuws: Tractorbanden goedkoper, blindengeleidehonden duurder?

De details: In de btw is men aan allerlei producten aan het morrelen, in het kader van de fiscale hervorming. Maar dat belooft nog een hele heisa te worden, want een aantal coalitiepartners ergert zich aan de manier waarop cd&v er een agenda in wil doorduwen. Daar ergert men zich dan weer aan de specifieke lobbying van sommige partijen in die discussie.

“Voor 21 juli willen wij met een akkoord komen over de fiscale hervorming, waarbij dat meteen een effect heeft op het nettoloon van onze burgers in 2024.”
Het was een zeldzaam moment van humor voor Vivaldi, zelfs de premier moest even lachen, in de Kamer: Dieter Van Besien (Groen), de financiële specialist van de groenen, die als enige het applaus inzette, bij de belofte van De Croo dat er voor 21 juli een akkoord komt over de fiscale hervorming. Het handgeklap klonk eenzaam en wat naakt, het gelach van de oppositie over die bizarre situatie deed iedereen in het halfrond meegaan, inclusief de premier.
“Uit uw applaus leid ik af dat u dat graag ziet komen. Ik begrijp dat. Geef ons de komende twee weken de kans om te tonen dat wij er opnieuw in slagen tot akkoorden te komen”, zo repliceerde premier De Croo meteen daarna.
De oefening voor de eerste minister in de Kamer was duidelijk, op een batterij vragen van de meerderheid, maar vooral oppositie: rustig blijven, op de wijze van een staatsman boven het gewoel gaan staan, en vooral niets zeggen dat de controverse kan aanwakkeren, maar wel “koers houden”, en vertrouwen uitstralen over een “akkoord dat eraan komt”. Bij de meerderheid volgde achteraf een flauw applaus, op de banken van socialisten en groenen zelfs nauwelijks.
De oppositie trok tegelijk fel van leer:
- “Ik las dat er een fel conflict was tussen u en Egbert Lachaert over die fiscale hervorming, dat dat de directe aanleiding voor zijn ontslag was. Lachaert slikte uw plannen niet, trok zijn conclusies en vertrok“, zo haalde Wouter Vermeersch (Vlaams Belang) fel uit.
- Er zal geen belastingkorting komen, er zal een verschuiving komen, zo zegt men. “Wij wachten echter nog steeds, wij wachten op Godot. Wij weten wel dat de oefening almaar milder wordt, van 6 miljard naar 2 miljard. De belastingkorting van Johan Van Overtveldt (N-VA) destijds bedroeg 8 miljard. Dat was andere koek”, stelde Peter De Roover (N-VA).
- “In 2021 werd dit door de minister van Financiën aangekondigd: het zou een ‘Big Bang’ worden in 2022. In 2022 zegt Vivaldi: ‘Het wordt december’ Nu zeggen jullie: de eerste trein passeert nu, de tweede in september 2023. En het wordt maar uitgesteld. We praten niet meer van een ‘Big Bang’ maar een onoplosbare knoop”, zo stelde Maxime Prévot (Les Engagés).
Voor de schermen bleef de premier er zen bij, de kritiek liep van hem af als water bij een eend.

In de Kamer: Gemor bij Open Vld, kritische vragen bij cd&v.

Nochtans had De Croo er dan al een heftige interne sessie opzitten bij zijn eigen Kamerfractie, die van Open Vld. Traditioneel komen de fracties intern samen in de Kamer, voor ze elk dan naar de plenaire sessie trekken. Bij de Vlaamse liberalen passeerde de premier voor het eerst na “de coup van de Zestien op de Melsensstraat“, waarbij De Croo de facto de controle over de partij overnam. In zijn kielzog kwam ook de nieuwe partijvoorzitter Tom Ongena mee.
“We kregen een marketingpraatje, maar veel concrete vragen, onder meer over de statuten van de partij en hoe Tom voorzitter werd, kregen geen antwoord. De premier negeerde zo een pak kritische tussenkomsten van Kamerleden“, zegt een aanwezige.
“De Croo leek alleen maar te zijn gekomen om de fiscale hervormingen toe te lichten, en daarbij vooral ons te sussen. Maar minstens acht van die Kamerleden, die destijds al heel fel voor Egbert Lachaert (Open Vld) waren, zitten toch met grote vragen: da’s tweederde van de fractie hé“, zo zegt een blauw Kamerlid.
Daarbij blijft de vrees intern bij Open Vld over wat er straks uit de bus komt in de fiscale hervorming ook groot. “De premier probeert veel te veel om eerst met Paul Magnette (PS) op voorhand een akkoord te maken. En daarna moet in de kern dan nog eens een prijs betaald worden: dan word je dubbel geschoren. Logisch dat wij dus op onze hoede zijn, zeker omdat op de partij nu al grote kuis is gehouden bij de tegenstanders van de huidige plannen: Caroline Deiteren, de kabinetschef van Lachaert, moest meteen gaan“, zo is de analyse van binnen de Open Vld-Kamerfractie.
Voor het kamp rond De Croo is er tegelijk weinig reden om nog veel om te kijken naar dat oude ‘Team Egbert’. De ergernis over de schade en de lekken die volgens hen van die groep komen, omschreven als “clusterbommen”, is groot. Maar zo blijft de onvrede intern wel gisten. Met de fiscale hervorming als explosief inhoudelijk dossier, want in de core business van de liberalen: belastingen.
En opvallend: ook bij cd&v, nochtans de partij van de architect van de plannen, Van Peteghem, waren in de fractie donderdag wel wat kritische vragen. De bekommernis leeft ook daar dat men als Kamerleden niet bepaald op de hoogte gehouden wordt van wat er allemaal in de koker van Van Peteghem zit.

De essentie: Men is nog niet aan de nieuwe patatjes, als het over die hervorming gaat, binnen Vivaldi.

Het doorgedreven aantal uren vergadering op woensdag, met sessie in de namiddag en avond, leverde uiteindelijk nog lang geen doorbraak op in de onderhandelingen. De deadline is door de premier nu ook heel nadrukkelijk pas op 21 juli gelegd.
Maar een nieuwe nota die minister van Financiën Van Peteghem over de btw-aanpassingen verspreidde, zet ondertussen kwaad bloed bij de coalitiepartners. Want daarin zitten een hele reeks aanpassingen die irritatie oproepen, omdat ze gezien worden als “typische cd&v-stokpaardjes”.
Dat de btw op banden voor tractoren en landbouwmachines verder zou dalen, van 12 procent (wat nu al een gunsttarief is) naar 9 procent, valt slecht. “Die kregen al een extra korting, ten opzichte van iedereen, en nu nog meer?”, zo stelt een rode regeringsbron.
Maar nog slechter valt het voorstel om de specifieke lage tarieven van btw op blindengeleidenhonden en aangepaste voertuigen voor mensen met een beperking te verhogen. Die zouden van 6 procent naar 9 procent gaan. Zeker voor de dieren is dat wel enigszins ironisch: het was minister van Financiën Koen Geens (cd&v), een partijgenoot van Van Peteghem (cd&v), die in 2013 net het tarief daarop verlaagde. Bij de socialisten zijn ze alvast strijdvaardig: “Dit gaat voor ons niet passeren.”
Bij de PS reageert minister van Pensioenen Karine Lalieux (PS) ondertussen zeer scherp: deze cd&v-voorstellen zijn compleet onaanvaardbaar. Hier gaan wij nooit mee akkoord.
Het kabinet van Van Peteghem ontkent ondertussen de plannen in de richting zoals de socialisten ze aankloegen: “De blindengeleidehond zit in een specifieke rubriek, en blijft op 6 procent. En de wagens voor gehandicapten behandelen we als medisch hulpmiddel, blijft dus ook op 6 procent. En bovendien is de btw voor die wagens is volledig terugbetaalbaar.”
Dat beide zaken lekken, heel specifiek over de btw, nadat er woensdag discussie daarover was, stoort duidelijk zowel de premier als de architect van de plannen, minister Van Peteghem.
“Op het einde van de dag gaat men wel goed moeten uitleggen waarom men tarieven op bepaalde producten verhoogt of verlaagt. Je kan dat niet zomaar plik plok doen“, is te horen bij een bron op de Zestien.
Bij Van Peteghem klinkt dan weer “dat er toch een bepaalde logica in onze plannen zit die we al een hele tijd proberen te volgen, en die ook onderbouwd is”. “Je mag niet aan pick and choose gaan doen als je aan de btw begint: niet voor één specifieke sector of één doelgroep. Dat was ook het principe van De Croo, bij de start van de besprekingen. Alleen zijn het net onze regeringspartners die vervolgens wel allemaal met specifieke eisen en verlangens gekomen zijn”, zo is te horen.
Daarbij is ondertussen al een hele resem specifieke zaken de revue gepasseerd, waarbij het btw-tarief zou gaan veranderen: “Kunst, concerten, kranten, frisdranken, openbaar vervoer, de bouw, planten en bloemen, kunstmest, tabak, noem het op en het is wel een eis van één van de partijen rond de tafel, om net te verhogen of te verlagen. Zo kan je moeilijk werken”, zegt een betrokkene.
Bij Van Peteghem is er ondertussen wel één rode lijn, die overigens ook door de socialisten werd geëist: de winkelkar mag niet duurder worden, de consument wordt dus gespaard. Maar zo zal de hervorming toch elders wel centen moeten gaan halen.
Want aan de uitgavenkant valt zo’n 2 miljard te spenderen, om de bijzondere bijdrage in de sociale zekerheid af te schaffen én de werkbonus uit te breiden. Aan de inkomstenkant zijn er dan de Kaaimantaks, de Diamanttaks, de effectentaks, die allen zullen verhogen, en de DBI-aftrek die wordt beperkt. Maar ook de btw-hervorming moet dus iets opleveren, al wil niemand kwijt hoeveel precies.
Het belooft zo in elk geval een verhit weekend te worden voor Vivaldi, in de strijd rond de specifieke stijgingen en dalingen in de btw.

Afwachten: In Nederland leeft het thema van asiel en migratie zo heftig, dat het tot de val van de Nederlandse regering kan leiden.

De regering-Rutte kent een ware crisis, die mogelijk na vandaag leidt tot een val. Alles draait daarbij rond de asielproblematiek in het land. Drie van de vier regeringspartijen, de VVD van Rutte, het links-liberale D66 en het CDA, de christendemocraten, willen nieuwe maatregelen om die crisis in te dijken. De ChristenUnie, de vierde hond in het spel, wil van geen wijken weten.
Al dagen zitten de vier partijen samen, om een uitweg te zoeken. De VVD stelt zich daarbij het hardst op: de liberalen willen het nareizen van kinderen en andere familie van mensen met een tijdelijke verblijfsvergunning grondig inperken. Onacceptabel volgens de ChristenUnie, dat de prioriteit legt bij maatregelen die al bestaan, maar nog moeten worden ingevoerd. Zo ligt de spreidingswet, waarbij migranten over het hele land moeten worden verdeeld, nog ter stemming in de beide kamers van het parlement.
De twee andere partijen, het CDA en D66, zitten tussen beide kampen in, met enkele hervormingsvoorstellen, zoals het twee-statusstelsel, dat ook België en Duitsland kennen. Daarbij kunnen migranten of een tijdelijke, of een permanente verblijfsvergunning krijgen. Maar dit voorstel gaat niet ver genoeg voor Rutte, die zelf dreigt de coalitie op te blazen als er geen akkoord komt. En dat moet snel gebeuren; na vandaag gaat de Nederlandse politiek in reces, de vraag is maar of dat met of zonder een regering gebeurt.
Rutte speelt het alvast slim: hij heeft forse steun bij zijn liberale achterban om er de maatregelen door te duwen. “Bij de VVD is te horen dat migratie voor hen een goed onderwerp is om het kabinet over te laten vallen. De VVD-kiezer kan dat begrijpen”, zo analyseerde NOS-verslaggever Xander van der Wulp de situatie.
In de zomer van 2021 kwam het binnen Vivaldi ook tot een bijna-val van het kabinet De Croo, over het thema van migratie. Toen weigerde de rechtervleugel van Vivaldi de regularisatie van sans papiers goed te keuren, te midden van een hongerstaking. De PS en Ecolo gingen tot op de rand, maar uiteindelijk werd de crisis opgelost. Een herhaling van zo’n spanningen lijkt niet aan de orde in België: ondanks permanente spanning over het gebrek aan opvangplaatsen is het politiek gezien relatief rustig rond dat thema binnen de meerderheid.

De harde cijfers: De kassen van de partijen zijn overvol.

De jaarrekeningen van alle partijen zijn neergelegd in de Kamer, die de cijfers publiek maakte. Daaruit blijkt wat iedereen al wist: het systeem van partijfinanciering werkt zeer gul voor de politieke partijen. Die hebben in de aanloop naar een verkiezingsjaar ook opvallend veel cash in hun vermogens zitten: klaar om straks te gaan spenderen.
Opvallend is dat cd&v de partij is met het meeste cash op de balans: zo’n 12 miljoen. Bij N-VA zitten er meer middelen ook in andere beleggingen, maar daar is de totale beschikbare oorlogskoffer ongeveer het dubbel. Groen heeft duidelijk het minst financiële vuurkracht klaar voor campagnes, maar zo’n 4,7 miljoen euro.
2024 wordt dan ook een uitzonderlijk duur jaar voor de partijen: alle verkiezingen, inclusief de gemeenteraden, vallen in dat jaar. Daardoor staat men klaar voor een golf aan investeringen. Omdat die uitgaven in marketing wettelijk beperkt zijn op televisie en grote affiches, gaat een groot deel naar de papieren pers, en nog meer naar online. Daar worden nu al relatief gezien recordbedragen per inwoner uitgegeven door Belgische politieke partijen.
De cijfers openen andermaal het debat over de royale financiering. Aan Vlaamse kant is daar politieke consensus dat het systeem anders moet, en goedkoper. Maar aan Franstalige kant zijn zowel PS als MR niet echt bereid om het met minder te doen. Elke discussie in de Kamer daarover loopt dus de facto op een muur.

Non is non: De Europese Commissie wil het rijbewijs regelmatig verplicht laten vernieuwen na de leeftijd van 70 jaar. “No way”, zegt Georges Gilkinet (Ecolo).

Opvallend: Vivaldi dat zich openlijk tegen de Europese Commissie kant. Maar hun voorstel om zeventigplussers te laten bewijzen dat ze met de wagen kunnen rijden, is controversieel. De Commissie wil voor alle zeventigplussers dat ze om de vijf jaar hun rijbewijs verplicht moeten hernieuwen: met een medische keuring en een opfriscursus.
“Mobiliteit is een vrijheid, ik wil niet zomaar een hele leeftijdsgroep discrimineren en hen gaan inperken in hun sociaal leven”, zo antwoordde minister van Mobiliteit Georges Gilkinet (Ecolo) op vragen daarover in de Kamer. “Hier gaat nog een hartig woordje in Europa over gesproken worden”, zo kondigde hij aan.
Gilkinet betwiste ook dat senioren achter het stuur sneller een gevaar vormen. Want, zo stelde hij: zij rijden vaker minder snel en rijden ook minder ’s nachts.

Vervelend: Zo’n 300 Belgische soldaten vertrokken eerder deze week naar Roemenië. Maar hun voertuigen, die komen pas later.

Dinsdag vertrok een Airbus A400M Atlas van de Belgische luchtcomponent richting Roemenië, met zo’n 200 militairen aan boord. De soldaten uit het bataljon Bevrijding – 5e Linie, een van de vijf infanteriebataljons van de landcomponent vervoegen er honderd landgenoten die vorige week afreisden naar Cincu, waar de NAVO een nieuwe gevechtsgroep oprichtte om de oostflank van het bondgenootschap te versterken.
De soldaten kampten echter met wat logistieke problemen. Hun wapens kwamen pas enkele dagen later aan, zo blijkt uit een parlementaire vraag van Theo Francken (N-VA) aan minister van Defensie Ludivine Dedonder (PS). “Personeel en materiaal bereiken vaak op verschillende tijdstippen de inzetregio”, antwoordde de minister. Maar, op hun voertuigen moeten de soldaten nog steeds wachten.
De Piranha-pantservoertuigen van het bataljon moeten per trein in Roemenië geraken. De papieren voor de trein raakten niet op tijd in orde, “door factoren buiten Defensie”, zo laat het kabinet van de minister wel weten. Ook wordt meteen genuanceerd: “Bij de ontplooiing van eenheden is er altijd een fase waarin het materiaal wordt ontvangen en ter plaatse wordt klaargemaakt. Eens die fase is afgerond, zijn de eenheden operationeel”. ”Met uitzondering van de vertraging van het treintransport verliep het transport van personeel en materieel volgens plan”, verklaarde Dedonder nog.