De Brusselse regeringsvorming loopt niet zo vlekkeloos als gedacht. Net nu de Nederlandstaligen een uitweg gevonden leken te hebben door een meerderheid met N-VA, schiet PS die optie af.

Key takeaways

• N-VA maakte zich op voor regeringsdeelname in Brussel. PS en Les Engagés houden de boot af.
• Door zijn positie in de Vlaamse én de aankomende federale regering krijgt N-VA veel kaarten in handen. Te veel, vindt de PS.
• De hoop op een snelle uitkomst blijft behouden.

Wat voorafging: Een doorbraak in Brussel leek voorhanden.

• De Nederlandstalige taalgroep is nog altijd op zoek naar een meerderheid. Een piste met vier partijen werd lange tijd afgeschoten omdat er maar drie regeringsposten te verdelen zijn. Open Vld besloot water bij de wijn te doen. De liberalen aanvaardden een functie als regeringscommissaris die buiten de officiële regering staat.
• Groen, Vooruit en Open Vld zullen deel uitmaken van de Nederlandstalige meerderheid. De vierde partij wordt ofwel N-VA ofwel cd&v. N-VA ziet regeringsdeelname zitten. Cd&v had eerder nog veel kritiek op het beleid van Groen, Vooruit en Open Vld in de vorige legislatuur. Een coalitie met N-VA leek de meest logische en snelste optie.

“Vijandigheid”

In het nieuws: De PS en Les Engagés willen liever cd&v in plaats van N-VA.

• Brussels PS-kopstuk Ahmed Laaouej haalt in de krant L’Echo zwaar uit naar de N-VA. Als N-VA een minister mag leveren, dan geeft dat de partij de kans om “de projecten die vijandig zijn tegenover Brussel te verlengen tot in de Brusselse regering”, meent hij. “Het is heel moeilijk is om het scenario met de N-VA te overwegen”, concludeert Laaouej. Als voorbeeld noemt hij de politiezones: “De N-VA wil de 6 Brusselse politiezones afschaffen. Wij willen ze behouden”. De te vormen federale regering (met N-VA en zonder PS) wil snoeien in de uitgaven van Beliris, het fonds dat in Brussel investeert.
• Christophe De Beukelaer van Les Engagés pleit voor symmetrie bij de Brusselse regeringsvorming. Langs Franstalige kant hebben MR, PS en Les Engagés al een meerderheid gevormd. Volgens De Beukelaer is het logischer om dan met de cd&v samen te werken als centrumpartij dan met N-VA als optie op rechts. “We gaan dus aandringen om eerder de piste met cd&v te kiezen”, zegt hij maandagochtend op de radio bij Bel RTL.
• De formateur aan Nederlandstalige kant, Elke Van den Brandt (Groen), ziet het met lede ogen aan. “Ofwel moet cd&v dan bereid zijn om in te stappen, maar dat is niet gelukt, of Open Vld moet deze geste willen doen zonder N-VA, maar ook daar zijn redenen voor dat zij dat niet willen”, zegt ze op Radio 1.
• Open Vld-voorzitter Eva De Bleeker heeft inderdaad aangegeven dat haar partij het niet ziet zitten om een regeringscommissaris te leveren zonder N-VA erbij. Open Vld probeert onder De Bleeker op economisch vlak naar rechts op te schuiven, en dat lukt beter als er steun is van N-VA.

Symbolische moeilijkheid

Om te volgen: Hoe moet de knoop ontward worden?

• Van den Brandt windt het in ieder geval niet haar taak om te bemiddelen. “Het is nu aan de Franstalige formateur David Leisterh (MR), om met de verschillende partijen te praten. Uiteindelijk moet een regering gevormd worden die door beide taalgroepen gesteund wordt”, zegt ze.
• De formateur hoopt alsnog op een snelle voortgang: “Vijf jaar geleden was ik ook formateur, toen hebben we na 2 weken kunnen zeggen met welke partijen we ervoor gingen, nu zijn er telkens nieuwe elementen. Maar ik hoop dat we nu aan de vooravond van een doorbraak staan en dat we kunnen beginnen te onderhandelen”.
• Wat het voor de Franstaligen ook symbolisch moeilijk maakt: Cieltje Van Achter (N-VA) zou wel eens minister kunnen worden in de Brusselse regering, terwijl ze ook minister is in de Vlaamse regering. Het is van 2003 met Guy Vanhengel (Open Vld) geleden dat er een dubbel mandaat is. De PS voelt aan dat zoiets teveel macht zou zijn voor N-VA.
• Van den Brandt geeft aan dat er nog veel gepraat zal moeten worden over de Brusselse regeringsvorming. “Elke partij gaat daar nu interne debatten over hebben”. Ook binnen Groen is er verdeeldheid over de positie van N-VA, moet ze toegeven.
  • Groen accepteert een coalitie met N-VA wel, maar stelt er voorwaarden aan, laat covoorzitter Nadia Naji (Groen) weten. Een aantal programmapunten wil Groen uitvoeren, “vooral op het gebied van leefbaarheid, verkeersveiligheid en openbare ruimte”. “Om Brussel niet te blokkeren, zijn we dus bereid een samenwerking te verkennen, maar deze voorwaarden zijn voor ons niet onderhandelbaar”, klinkt het bij Naji.