Montenegro klopte maandag nog aan bij Brussel voor financiële steun om een Chinese lening van 1 miljard dollar terug te betalen. Die lening diende voor een prijzig infrastructuurproject dat nooit werd afgewerkt. De Europese Commissie besloot dat het geen leningen zal terugbetalen die Europese landen aangingen met ‘derde partijen’, zoals de Chinese overheid.
De Chinese lening van ongeveer 1 miljard dollar, ofwel zo’n 840 miljoen euro, die Montenegro aanging om zijn dure snelwegproject op te trekken, zal het kleine Balkanland alleen moeten afbetalen. Dat oordeelde de Europese Commissie maandag nadat de EU-kandidaat bij Brussel kwam smeken voor hulp bij de afbetaling.
‘De EU is op dit moment al de grootste bron van financiële steun voor Montenegro, alsook de grootste investeerder en handelspartner’, zei EU-woordvoerder Peter Stano tijdens een persmoment. ‘We blijven het land steunen, maar we gaan geen leningen betalen die het aanging bij derde partijen’, klinkt het. En daarmee lijkt de kous af voor Brussel.
Zal China een stuk van de Montenegrijnse snelwegen in bezit nemen?
Daardoor veroordeelt Brussel Montenegro wel tot een enorme schuldencrisis, die nu al de financiën van dat land serieus beginnen aan te tasten. Montenegro is daarmee als eerste Europese land effectief het slachtoffer geworden van een Chinese ‘debt trap’. Een lot dat in het verleden enkel Afrikaanse landen zoals Djibouti beschoren werd. Ook Aziatische landen zoals Sri Lanka en Pakistan ondervinden al zware problemen met het terugbetalen van Chinese leningen.
China leent gretig geld aan ontwikkelingslanden om er infrastructuur te komen optrekken. Wanneer die landen de lening niet meer kunnen terugbetalen, nemen ze vaak bezit in van de wegen, bruggen en havens die ze er hebben neergezet.
Er moet ook wel gezegd worden dat de Chinese banken vaak bereid zijn om de betalingen te spreiden, zodat de landen in kwestie toch in staat zijn om het hoofd boven water houden. Maar het omgekeerde gebeurt ook. In 2019 nam China nog een nieuwe haven in Kenya in bezit nadat het land de leningen ervoor niet meer kon afbetalen.
Het is goed mogelijk dat een deel van de nationale snelwegen en de beruchte brug in Podgorica (zie omslagfoto) nu in Chinese handen zullen vallen, omdat Montenegro onmogelijk de schulden zal kunnen afbetalen.
Montenegro ging de lening aan in 2014, overigens tegen het officiële advies van de EU. Dat bedrag zou 85 procent van het aanleggen van nieuwe snelwegen in het land door een Chinees bedrijf bekostigen. Dat project is ondertussen nog steeds niet af en de rekeningen lopen op. (am)