De Orkney-eilanden zouden hun status in het VK kunnen veranderen of zelfs een zelfbesturend gebied van Noorwegen kunnen worden, als nieuwe voorstellen het halen.

In het nieuws. Orkney is een eilandengroep gelegen 16 km ten noorden van het vasteland van Schotland. Het is een groep van ongeveer 200 kleine eilanden in Noord-Schotland, met zo’n 22.000 inwoners. De eilanden vormen raadsgebieden (council areas) en lieutenancy areas van Schotland. Wat betekent dat de Schotten er wel degelijk baas zijn

• Orkney krijgt naar mening van raadsleider James Stockan geen eerlijke financiering binnen de huidige relatie met het VK.
  • Stockan benadrukte dat Orkney op veel gebieden “verschrikkelijk tekortschiet”. Dat omdat de eilandengroep volgens hem onvoldoende wordt bijgestaan door zowel de Britse als de Schotse regering.
  • Hij dringt er bij de raadsleden op aan om een idee te steunen om nieuwe manieren te vinden waarop Orkney meer financiële zekerheid en economische kansen kan krijgen.
• Daarom wil de eilandengroep kijken naar vergelijkbare Kroonafhankelijkheden zoals de Kanaaleilanden Guernsey, Jersey en het eiland Man. Ook de werking van overzeese gebieden zoals de Falklandeilanden zullen worden bekeken.
• Stockton opperde ook de mogelijkheid van een toekomst zoals de Faeröer, een zelfbesturend gebied van Denemarken.
  • Orkney werd voorheen geregeerd door Noorse en Deense heerschappij totdat het in 1472 onderdeel werd van Schotland. Volgens Stockan maakten de eilanden “veel langer deel uit van het Noorse koninkrijk dan van het Verenigd Koninkrijk.”
• In 2017 stemden de raadsleden voor een grotere autonomie, maar een motie voor onafhankelijkheid van Groot-Brittannië haalde het toen niet. Met 67 procent van de stemmen haalde Orkney toen wel de hoogste Remain-vote, tegen een uitstap uit de EU.

Wat met de olierijke Shetlandeilanden?

Het rommelt wel vaker in Schotland. In 2020 wilden de olierijke Shetlandeilanden onafhankelijk worden van Schotland, eerder dan van de Britse kroon. Ze keken of een statuut vergelijkbaar met dat van Jersey of het eiland Man binnen bereik lag. Maar zover kwam het totnogtoe niet.

• De Shetlandeilanden liggen op 12 uur varen van het Schotse vasteland. Lerwick, de hoofdstad van de Shetlands, ligt dichter bij Oslo dan bij Londen. Net als de inwoners van Orkney, denken vele Shetlanders dat het leven beter zou zijn onder Noorwegen, dan onder Schotland.