Het is nog zomer, maar de Britse pluimveesector wil het nu al over de kerstdis hebben. Door grote personeelstekorten als gevolg van de brexit ligt er bij een deel van de Britten straks geen kalkoen op het bord, waarschuwen ze. De problemen spelen nu al, en ook andere sectoren trekken aan de bel.
Wie afgelopen week kip piri-piri wilde eten bij het bekende kiprestaurant Nando’s kon zomaar voor een dichte deur staan. De keten moest noodgedwongen 45 vestigingen sluiten, omdat het geen kip geleverd kreeg. “Het is een beetje een nachtmerrie in de distributieketen”, liet het restaurant weten. Ook rivaal KFC meldde een week eerder dat niet alle producten voorradig zijn.
De problemen beginnen al bij de boerderijen, waar ze met een tekort aan arbeidskrachten kampen. Hetzelfde geldt bij de vleesverwerkers. Er staan 7000 vacatures open. Voor een op de zes banen kunnen ze niemand vinden.
Het komt niet zozeer door de coronapandemie, stelt de pluimveesector zelf. Zij wijzen de brexit aan als belangrijkste oorzaak. Door nieuwe strenge regels is het lastig geworden om werknemers uit de Europese Unie halen.
‘Pas regels aan’
Het maakt ze boos. “Voedselzekerheid zou een topprioriteit moeten zijn voor onze regering”, zegt woordvoerder Richard Griffiths van de Britse pluimveesector tegen SkyNews. Ze willen dat de overheid de regels aanpast. “Het zal rampzalig zijn als de productie daalt, alleen maar vanwege brexit.”
Karige kerst
De gevolgen zijn nu al zichtbaar. De productie van kip daalde al met 10 procent, kalkoen met 20 procent is de verwachting. De sector waarschuwt daarom voor kalkoentekorten in december. Het is het populairste hoofdgerecht bij de kerstmaaltijd in Groot-Brittannië.
Ook de kerstlunch zou een stuk kariger kunnen uitpakken, werd vandaag bekend. Op tafel staan dan vaak worstjes omwikkeld in spek. Jaarlijks worden zo’n 40 miljoen verpakkingen verkocht. Maar van deze ‘pigs in a blanket’ komen er een derde minder van in de supermarkten te liggen dit jaar, denkt de Britse roodvleessector.
Geen Milkshake
Niet alleen de vleesverwerkende industrie heeft het moeilijk. Bij de 1300 vestigingen van de McDonald’s kun je tijdelijk geen milkshakes meer bestellen.
Arla, het zuivelbedrijf dat de ingrediënten aan McDonald’s levert, heeft ook problemen om melk in de supermarktschappen te krijgen. Deze zomer kon het 10 procent van de supermarkten niet bevoorraden. In de weekenden liep dat soms op tot een kwart.
Groot-Brittannië kent een groot tekort aan vrachtwagenchauffeurs. Deels doordat Europese chauffeurs op het vasteland gingen werken, nadat het land uit de EU stapte.
Arbeidsmarkt uit balans
“Brexit heeft de pijnpunten in de industrie blootgelegd”, zegt markteconoom Stefan Koopman van de Rabobank. “Europese vrachtwagenchauffeurs blijven weg en nu wordt duidelijk hoe scheef de machtsverhoudingen zijn tussen werkgevers en werknemers in Groot-Brittannië.”
Britse werkgevers proberen nieuw personeel te lokken met een eenmalige bonus, maar dat heeft volgens Koopman op de lange termijn geen zin. Ondertussen lopen de tekorten snel op. Door de vergrijzing heb je een hoge uitstroom en de jeugd loopt niet warm voor het zware werk van slachter of chauffeur.
Koopman: “De Britse arbeidsmarkt moet zich opnieuw uitvinden in het post-brexittijdperk. Dit zijn problemen die niet zomaar opgelost worden.” In ieder geval niet voor kerst.