Samengevat. Boeren in heel Europa komen in opstand, gedreven door het besef dat zij de grootste variabele zijn geworden in de aanpassingen die Brussel maakt voor de energietransitie en de gevolgen van het Russisch-Oekraïense conflict. Deze situatie leidt tot oneerlijke concurrentie met landen buiten de EU en tot een mogelijke economische neergang. Ook in België zien we een drastische afname van landbouwbedrijven en landbouwarbeiders. Dat leidt tot een gebrek aan politieke invloed en toenemende spanningen tussen traditionele en nieuwe plattelandsbewoners.
Boerenprotest is amper begonnen
Waarom is dit belangrijk?
De crisis in de landbouw heeft grote gevolgen voor de Europese economie, politiek, en maatschappij. De afnemende politieke invloed van landbouwers en de toegenomen wetgevingsdruk vanuit Brussel zorgen voor een dubbele concurrentievervalsing, zowel binnen als buiten de EU. Dit leidt tot verhoogde productiekosten, marktverlies en onvermogen om producten tegen eerlijke prijzen te verkopen. Dat resulteert in financiële spanningen en inkomensproblemen voor landbouwers.In het nieuws. De boeren in West- en Oost-Europa protesteren tegen de milieu- en energiebeleidsaanpassingen van de EU en de gevolgen van het Russisch-Oekraïense conflict.
- Daling van het aantal landbouwbedrijven: In Vlaanderen bijvoorbeeld, is het aantal landbouwbedrijven tussen 2005 en 2022 met 35% teruggelopen. Agrarische demografie is zonder meer de sleutel tot een beter begrip van hoe de malaise heeft toegeslagen en zich heeft verspreid.
- Conflicten tussen traditionele landbouwers en nieuwkomers in landelijke gebieden nemen toe door verschillende visies op het plattelandsleven.
- Voor de traditionele bewoners staat het platteland gelijk aan een productiezone. Voor de nieuwe bewoners is het een woonplaats die vrij moet blijven van hinder, variërend van koeiengeloei en tractorlawaai tot het gebruik van pesticiden en zelfs het hanengekraai.
Hogere productiekosten, moordende bureaucratie en verlies van marktaandeel
Zoom in. Boeren ondervinden oneerlijke concurrentie door open importkanalen naar landen buiten de EU die niet dezelfde regels volgen.
- De afnemende politieke invloed van boeren, zowel lokaal als nationaal, vermindert hun vermogen om hun belangen te verdedigen.
- De combinatie van hogere productiekosten, moordende bureaucratie, verlies van marktaandeel en onmogelijkheid om producten tegen eerlijke prijzen te verkopen zet de inkomsten van boeren onder druk.
- België heeft al te kampen heeft met een gebrek aan concurrentievermogen vanwege de hoge arbeidskosten. Bovendien stimuleert de overheid de biologische landbouw, waarvan de productie duurder is.
Zoom out. De situatie in de landbouwsector heeft brede economische en maatschappelijke gevolgen. Daaronder de stabiliteit van de voedselvoorziening en de levensvatbaarheid van plattelandsgemeenschappen.
- De nadruk op milieuvriendelijk en duurzaam landbouwbeleid zal leiden tot verdere spanningen en uitdagingen voor traditionele landbouwmethoden.
- De groeiende onvrede onder landbouwers kan invloed hebben op de toekomstige politieke koers van de Europese Unie, vooral met betrekking tot landbouwbeleid en handelsrelaties.
- Donderdag is er een Europese top in Brussel. Die zou wel eens een belegering kunnen worden van de hoofdstad, als de boeren beslissen Brussel binnen te trekken. Bedoeling is wel dat een delegatie boeren daar ook de Europese leiders zou ontmoeten.
