Bij Open Vld dreigt de oude garde Egbert Lachaert naar exit te duwen, bij cd&v toch fel gemor over hoe Koen Geens opzij werd geschoven

Hoogspanning bij Open Vld, over de lijstvorming. Want in Oost-Vlaanderen dreigt een burgeroorlog, waarbij het hard tegen onzacht gaat. “Het is heel duidelijk dat zowel de clan De Gucht als Verhofstadt nu maar één ding willen: Egbert Lachaert moet eruit”, zo zegt een hoge bron. De basis waarop ze hem willen verwijderen? “Deloyaal gedrag”, en “flirten met een exit”. “Maar de ware toedracht zit hem in de plekken op de lijst, die bijzonder duur geworden zijn”, zo stelt een insider: “Jean-Jacques De Gucht kan enkel een plekje krijgen als Egbert weggeduwd wordt”. De blauwe partijtop zou een zoveelste drama willen vermijden, maar de lijsten zijn nog niet rond in hun cruciale provincie. En ook bij cd&v levert die lijstvorming geknetter op. Dat Wouter Beke (cd&v) de Europese lijst gaat trekken, leidde tot fel gemor, onder meer uit West-Vlaanderen. Een interview met de drie Limburgse lijsttrekkers bij cd&v zet meer kwaad bloed: Nawal Farih (cd&v) legt daar als lat niet haar verkiezingsscore, maar wel “de regeringsonderhandelingen”.

In het nieuws: Morgen stelt Open Vld haar lijsttrekkers voor in Limburg.

De details: Steven Coenegrachts wordt de opvolger van Patrick Dewael (Open Vld) voor de Kamer, Lydia Peeters (Open Vld) trekt de lijst voor het Vlaams Parlement.

Het is puzzelen tegenwoordig, bij alle partijen, om te bepalen wie straks nog een politieke carrière heeft of niet. Twee partijen zitten daarbij moeilijk: zowel cd&v als zeker Open Vld doen het niet schitterend in de peilingen, en werkt met een krimpscenario.
Daarbij zijn de Europese plaatsen ook een soort ‘uitwijkmogelijkheid’, dat bleek bij Open Vld, waar prominente Parlementsleden Willem-Frederik Schiltz en Goedele Liekens, maar ook Eva De Bleeker allemaal kandidaat waren om de Europese lijst te mogen trekken: de enige gegarandeerde zetels bij de Vlaamse liberalen op die lijst.
Niet toevallig, want dat trio dreigt nu telkens naast de boot te vallen: Schiltz in Antwerpen, Liekens en De Bleeker in Vlaams-Brabant, hebben niet meteen meer zicht op een verkiesbare plek. Het was oudgediende Hilde Vautmans (Open Vld) die met het lijsttrekkerschap ging lopen. Dat maakte meteen de baan vrij voor Coenegrachts, een jong talent, die nu naar de Kamer mag.
“De kans was anders erg groot dat Vautmans die plek zou gepakt hebben, en dan sneuvelde Steven ook. Dat wilden toch velen vermijden”, zo duidt een partijtopper, over Limburg.
Maar een gezellig drankje in Hasselt morgen, bij de voorstelling van de Limburgse kandidaten, met voorzitter Tom Ongena, kan tegelijk niet verhullen dat er volop een burgeroorlog woedt, bij de liberalen.

Gerommel bij Open Vld: Quid Lachaert?

In de strijd om het voorzitterschap van Open Vld in 2020 zette Lachaert een donkerblauwe koers uit. Daarbij joeg hij heel het establishment van de partij tegen zich in het harnas, maar hij won wel de strijd tegen Bart Tommelein (Open Vld). Dat hij vervolgens samen met zijn enige twee echte steunpilaren Alexander De Croo (Open Vld) en Vincent Van Quickenborne (Open Vld) na die bitse interne campagne, voor Vivaldi koos, deed toen velen verwonderd opmerken dat de bocht toch groot was.
Terwijl De Croo en Van Quickenborne in de regering gingen en daar al drie jaar de grootste verdedigers van het Vivaldi-project zijn, werd het voor Lachaert de afgelopen jaren steeds moeilijker om de regering nog te verdedigen. Dat leidde tot hoogspanning tussen de voorzitter en premier, in het voorjaar.
Lachaert gaf aan dat hij zou afhaken en opstappen als voorzitter, maar de affaire rond Hadja Lahbib (MR), de minister van Buitenlandse Zaken die in problemen kwam over visa aan Iran, strooide roet in het eten. Uiteindelijk stapte Lachaert toch op, via een Whatsappje, compleet tot verrassing van De Croo.
De premier greep als tegenreactie meteen de macht in de partij, op een wat rommelige en brute wijze, waardoor Tom Ongena als interim-voorzitter meteen in woelig water kwam. Lachaert en De Croo spraken gewoon niet meer met elkaar, en de partij dreigende naar een scheuring te gaan.
Want rond de oud-voorzitter zaten en zitten nog wel een pak mensen die dezelfde analyse maken: Vivaldi bracht helemaal niet wat verwacht werd, en alles moest sneuvelen voor het premierschap van De Croo. Dat iemand als Eva De Bleeker uiteindelijk toch ging praten met een pak mensen om Lijst Dedecker nieuw leven in te blazen, was geen toeval: de flirt was er wel degelijk.
De vonk sloeg al eerder over, toen Lachaert samen met Jean-Marie Dedecker schapen ging hoeden, voor een zomerreportage van Het Nieuwsblad. “Lachaert is altijd gevoelig geweest voor de nodige vleierij. En Dedecker weet perfect hoe hij dat moet bespelen”, zo luidt de commentaar van een insider. Echt concreet was een overstap of samenwerking nooit, volgens het kamp Lachaert, volgens Dedecker zeker en vast wel.
De waarheid is dat beiden in elk geval die contacten en vooral geruchten gebruikten, om hun prijs intern wat op te drijven: Dedecker kreeg bij N-VA het lijsttrekkerschap, bij Open Vld wilden zowel De Croo als Van Quickenborne toch verzoening met hun oude strijdmakker.
Dat het partijcongres geen ‘big bang’ van opstand binnen de partij opleverde, maar integendeel een vrij ordentelijk en duidelijke discussie en stemming, deed de goesting in dissidentie bij de groep rond Lachaert ook wat verminderen.
En zo kwam er ook een verzoening: vlak na het partijcongres bracht ondervoorzitter Stephanie D’Hose (Open Vld) de twee bijeen, Lachaert en De Croo. Senaatsvoorzitter D’Hose is close met beiden en kreeg hen zover om de nodige excuses en zalvende woorden uit te spreken.
Case closed dus? Dat lijkt buiten de clan De Gucht-Verhofstadt gerekend.

De essentie: Enkel als Lachaert eruit vliegt, kan Jean-Jacques De Gucht (Open Vld) politiek overleven.

Meteen kwam ook de lijstvorming in Oost-Vlaanderen ter sprake: welke rol dan voor Lachaert? Daarbij stond één ding vast: de oud-voorzitter kan niet meer geloofwaardig op één lijst met De Croo, daarvoor is te veel gebeurd. Lachaert dus naar het Vlaams Parlement, terwijl de premier zonder twijfel de Kamerlijst trekt.
Alleen spelen nog afwegingen: als Lachaert opnieuw lijsttrekker wordt, moet hij wel vol aan de bak om Vivaldi te verdedigen, schouder aan schouder met de andere lijsttrekkers, én de premier.
Plus: hij heeft ook andere ambities. Zelf maakte Lachaert vorige week het nieuws al bekend: hij wil burgemeester worden van de nieuwe fusiegemeente tussen Merelbeke en Melle, in de schaduw van Gent. Die lokale focus is niet vreemd: hij was er al eerste schepen, en wil daar graag gaan besturen.
Het is ook een bredere trend bij meerdere nationale politici: op lokaal niveau draait de zaak wél nog, kan je nog beslissingen nemen, en “op een positieve manier aan politiek doen”. Maar kan je dan in juni een lijst voor het Vlaams Parlement trekken en in oktober oprecht je liefde voor je gemeente verklaren?
Bovendien wil Open Vld ook wel vrouwen uitspelen, en zou D’Hose een van die nieuwe gezichten kunnen zijn, als ze de Vlaamse lijst trekt, met Lachaert dan op nummer twee. Dat is dan al een strijdplaats, met de huidige peilingen voor de liberalen. Die deal leek min of meer in de maak, op de verzoeningsvergadering.
Alleen is die puzzel allerminst naar de zin van de oude garde, en met name Karel De Gucht (Open Vld) en Guy Verhofstadt (Open Vld). Die waren ooit felle tegenstanders, maar tegenwoordig vormen zoon en dochter een koppel, en steunen beiden bijgevolg fors de politieke carrière van zoon Jean-Jacques De Gucht.
“Plots zijn die twee overal aan het zeggen dat Lachaert deloyaal is, dat hij best zo snel mogelijk uit de partij wordt gezet. Je voelt de opbouw”, zo zegt een hoge bron, die nochtans helemaal tot het kamp van Lachaert behoort. Daar bevestigen ze wel: “Het is zo overduidelijk. Natuurlijk zien we het gebeuren.”
Daarbij gaf Lachaert ook wel munitie: “Het interview dat hij zelf gaf in Humo deze zomer was een stok om mee te slaan, op Egbert. Want daarin deed hij wel provocerende uitspraken over de partij. Je voelt dat men op het puntje van z’n stoel zit, om bij de minste nieuwe uitspraak zijn vel te eisen”, zo analyseert een blauw kopstuk. “Daarbij komt dat in Vlaams-Brabant men tegelijk Eva De Bleeker wil afmaken: zij zou zelfs de tweede plek op de lijst niet krijgen. Het kamp-Lachaert moet eraan.”
Zo dreigt wel een nieuw drama voor de partij: Lachaert naar de exit begeleiden zou de al noodlijdende Open Vld nog dieper kunnen duwen. “Maar zo ver is de oude garde bereid te gaan. Kijk maar hoe radicaal men zich opstelde, om toch maar Vautmans haar post te geven.”
Daarbij spreken recente peilingen van Het Nieuwsblad overigens ook niet in het voordeel van De Gucht jr. In zijn thuisbasis Aalst haalde Open Vld amper 5 procent in die peiling, maar vooral: 58,3 procent wilde absoluut Jean-Jacques niet als burgemeester, een heel opvallende, negatieve score.

Ook gerommel: Bij cd&v is de lijstvorming toch ook een bittere pil geworden, door de exit van Geens.

“Dit is niet de beste opstelling van de ploeg, we houden een topper bewust op de bank”, zo stelt een insider over de keuze van cd&v-voorzitter Sammy Mahdi om niet Koen Geens (cd&v), maar Wouter Beke (cd&v) uit te spelen als Europees lijsttrekker.
“Dat is overigens heel bizar: normaal trekt een voorzitter ook altijd de kaart van zijn eigen afdeling, zijn provincie dus? Men had perfect Geens vanuit Vlaams-Brabant naar Europa kunnen sturen, dan was er dus daar een kopstuk meer, in plaats van uit Limburg”, zo merkt een andere hoge bron binnen cd&v op.
Daarbij verwijst zowat iedereen naar de rol die Nawal Farih nu krijgt, als nieuwe lijsttrekker in Limburg: “Het is niet de meest gelukkige keuze, omdat ze net de vriendin van de voorzitter is”, zo stelt een bron vast. Maar dat het gevoelig ligt is duidelijk: niemand wil er veel over kwijt bij de christendemocraten.
Nochtans leidde die keuze voor Beke wel tot onenigheid woensdagavond, toen het geheel werd voorgelegd op de partijraad, het brede orgaan dat Joachim Coens (cd&v) destijds oprichtte om wat meer macht aan de basis van de partij te geven. In praktijk is dat doorgaans een zeer mak orgaan gebleken.
Mahdi had voorafgaand aan die vergadering ook zichtbaar niet al te veel mensen gebeld of gemasseerd: het leverde een hoop kritiek op, met name uit West-Vlaanderen. Daar zag men een kopmanschap voor heel Vlaanderen, wat toch het geval is met Beke, niet bepaald zitten: het beeld dat de oud-voorzitter neerzette als Vlaams minister van Welzijn in de coronacrisis, en nadien bij de crisis in de kinderopvang, wat finaal leidde tot zijn ontslag, wordt niet overal op applaus onthaald binnen cd&v.
Daarnaast zet een interview met het trio lijsttrekkers in Limburg, naast Beke en Farih dus ook met Jo Brouns (cd&v), vanmorgen in Het Belang van Limburg, ook wel wat kwaad bloed. In het gesprek zelf countert Farih het argument dat zij maar 12.000 stemmen haalde de vorige keer, en Beke als lijsttrekker er 47.000 haalde met een vreemde redenering: “Ik leg mijn lat niet enkel op verkiezingsdag. Ik zal dat ook doen bij de regeringsonderhandelingen”, zo lijkt ze te hinten naar een ministerpost.
Zelf deed Geens er in elk geval opvallend het zwijgen toe: hij wil de zaak duidelijk niet oppoken, want kwam op de partijraad ook tussen, ten voordele van Beke. Dat tegelijk niemand van de partij naar Villa Politica wilde komen, om de keuze van de lijsttrekkers te verdedigen, was wel tekenend: het ligt gevoelig. De finale keuze van de lijsttrekkers moet overigens nog bekrachtigd worden door de provinciale raden bij cd&v, maar dat lijkt een formaliteit.

Om te volgen: Mogelijk toch een concrete link met IS en de dader uit Tunesië.

De focus in het hele debat na de aanslagen in Brussel met twee dode Zweedse voetbalfans verschoof helemaal naar ‘migratie’ en het beter uitzetten van uitgeprocedeerde asielzoekers. Maar tegelijk blijven er toch vragen over de rol van de politiediensten in het drama.
Want speurders zoeken nu uit of er wel degelijk structurele banden waren met ‘Daesh’ of de Islamitische Staat, de radicale islamisten uit het Midden-Oosten. Dat schrijft Het Nieuwsblad.
Feit is dat IS de aanslag in elk geval opeiste, en de man stuurde ook video’s na zijn aanslag naar een aantal personen in Frankrijk. Daar werd ook al één iemand aangehouden in Nantes, in de zaak, een Tunesisch familielid.
Bovendien was hij in staat om met een AR15, een Amerikaans oorlogswapen, dat niet de meest voor de hand liggende keuze is van terroristen, vanuit de heup raak te schieten: allerminst een evidentie. Het doet vermoeden dat hij toch ergens een soort training of opleiding heeft gekregen.
Dat alles laat andermaal een wrange smaak: hoe kan het dan dat de man niet opdook op de lijst van geradicaliseerden? Bij Open Vld duwde men de afgelopen dagen handig richting het migratiedebat, maar de vraag rond de politiediensten blijft zo wel hangen.

Ook genoteerd: De Europese ministers komen overeen snel werk te maken van uitzettingen.

Niet toevallig is de Europese Commissaris voor Binnenlands Beleid, Ylva Johansson, een Zweedse. Zij duwde gisteren stevig het gaspedaal in, op een gezamenlijke meeting met de Europese ministers van Binnenlandse Zaken en Asiel en Migratie. Die vond plaats in Luxemburg, onder het Spaanse voorzitterschap (en niet het Zweedse, zoals we gisteren verkeerdelijk stelden).
Johansson vond uiteraard een bondgenoot in Annelies Verlinden (cd&v) en Nicole de Moor (cd&v) die allebei aanschoven: het doel is om nu het migratiepact zo snel mogelijk erdoor te krijgen, voor ook het Europees Parlement helemaal in verkiezingsmodus gaat. En daarbij moet er dus een stevig luik over ‘terugkeer’ in zitten. Ook de oude ‘Europese terugkeerrichtlijn’, die al vier jaar in de pijplijn zit, moet daar deel van gaan uitmaken.
Een hele straffe maatregel daarbij zou zijn om landen die zo’n terugkeer van hun onderdanen weigeren, het lastig te maken om nog visumvrij toegang te krijgen tot de Schengenzone. Een paardenmiddel, dat mogelijks een diplomatieke oorlog met een pak buurlanden van de EU kan veroorzaken, maar wel een finale hefboom.

Opgemerkt: Raoul Hedebouw (PVDA) gaat andermaal bij internationale politiek zeer ver: Israël is slechter dan Hamas, stelt hij zonder pardon.

“Die Israëlische bronnen, die geloof ik niet”, zo verwees de voorzitter van PVDA op LN24 naar het incident bij het Al Ahli-ziekenhuis in Gaza. Hamas verkondigde luid dat het ziekenhuis getroffen was door een Israëlische raketaanval, waarbij 500 doden vielen. Initieel werd dat bericht snel opgepikt door veel grote nieuwsorganisaties, die zich daarna flink moesten corrigeren. Ondertussen kan toch met enige zekerheid gezegd worden dat er van een raketaanval geen sprake was, en ook het aantal doden wordt steeds lager geschat, tot zo’n tien tot 50 doden. Alles wijst op een raket uit Gaza zelf, als oorzaak.
Het is deel van de propagandaoorlog die Hamas en Israël voeren, en waarbij cijfers van die terreurgroep nogal vlot worden overgenomen. Israël was er, uiteraard, als de kippen bij om te bewijzen dat zij niet achter de aanval zaten, iets wat ook heel wat onafhankelijke experten en analisten al snel concludeerden.
Alleen, voor Hedebouw volstaat dit niet: “De afgelopen tien jaar is Israël een grotere terreur dan Hamas”, verkondigde hij wel heel ferm. Ook in de Kamer, gisterenmiddag haalde hij tijdens het vragenuurtje systematisch uit naar Israël, tot afschuw van onder meer Sophie Wilmès (MR) die na z’n tussenkomst hoofdschuddend het halfrond verliet. Wilmès heeft Joodse roots.

Opvallend: De Vlaamse regering laat twee gesubsidieerde vzw’s doorlichten, die het wat te bont zouden maken in hun positionering rond het conflict in het Midden-Oosten.

Vlaamse inspecteurs gaan de Vrede vzw en GetBasic vzw, de organisatie achter De Wereld Morgen doorlichten. Dat kondigde Jan Jambon (N-VA), de Vlaamse minister-president aan, via een vraag van zijn partijgenoot Marius Meremans (N-VA).
De Vlaamse regering voerde al een screening uit van de communicatie van beide vzw’s, waarbij men niet terugdeinst om fors partij te kiezen in het conflict, en waarbij regelmatig zo ook niet altijd onafhankelijk geverifieerde berichten uitgestuurd worden. Die communicatie is voor de Vlaamse regering genoeg om een verdere screening van de vzw’s door te voeren.
Elk van beide vzw’s krijgt jaarlijks zo’n 270.000 euro aan Vlaamse subsidies. Alleen, als die Vlaamse screening aan het licht brengt dat acties of publicaties van de vzw’s effectief ingaan tegen het socio-cultureel decreet, dreigen ze hun subsidies te verliezen.
“Van een medium dat Vlaamse subsidies krijgt, verwachten we ernstige journalistiek”, verkondigde Vlaams parlementslid Meremans. En ook Open Vld’er Maurits Vande Reyde spreekt op X zijn steun uit: “Goede zaak. Iedereen is vrij eenzijdige onzin uit te kramen. Moet niet met Vlaams belastinggeld. En los van inhoud: beide organisaties hebben een bedroevend laag bereik, uitsluitend beperkt tot eigen ideologische kliek. Subsidies dienen enkel voor eigen tewerkstelling. Met dat geld kan je zoveel meer mensen nuttig informeren via andere kanalen mét bereik.”
Vande Reyde’s partijgenote, Stephanie D’Hose, is echter geen voorstander. Volgens haar is er met Vrede vzw niets mis: “Zij roepen alleen maar op het bloedvergieten te stoppen. Terrorisme verheerlijken kan niet en we moeten nagaan of organisaties dat doen, maar zo maak je het kritisch middenveld kapot.” De grote vraag is maar of dergelijke organisaties überhaupt met Vlaams subsidiegeld overeind gehouden worden.
En ook op links klinkt er forse kritiek op de zet van Jambon: “Organisaties ‘screenen’ omdat ze zich verzetten tegen de Israëlische bombardementen en opkomen voor vrede, dat is wel bijzonder zware inbreuk op de vrijheid van meningsuiting. Is dit hoe Jambon iedereen die het niet met hem eens is de mond wil snoeren?”, sneerde PVDA-Kamerlid Jos D’Haese.
Hij wordt daarin bijgetreden door Jeremie Vaneeckhout, covoorzitter van Groen: “Vrije meningsuiting is een grondrecht. Subsidies aan het middenveld dienen niet om ze hun mond te laten houden. Aanvallen op burgerbevolking en schendingen van internationaal recht veroordelen is geen extremistische mening. Schaam u, Jambon”, plaatste die op X.

Straf: Een nieuwe bestuurder bij Bpost, Véronique Thirion, was jarenlang een topfiguur bij de BMA, de concurrentiewaakhond.

Alweer een nieuwe plotwending in de saga van Bpost. Dat overheidsbedrijf haalt als nieuwe bestuurder Véronique Thirion binnen, die door de MR wordt voorgedragen. Tegelijk is er oud-kabinetschef Denis Van Eeckhout, die voor Ecolo in de raad van bestuur mag: het zijn de politieke partijen van de meerderheid die elk een zitje vullen bij die raad, de overheid is immers meerderheidsaandeelhouder.
Maar vooral Thirion valt op: zij lijkt een boswachter die nu stroper wordt, of alvast bij de stroper in de raad van bestuur gaat zitten, en misschien is het de liberalen daar net om te doen.
De BMA, de Belgische Mededingingsautoriteit, is de waakhond die concurrentievervalsing in het oog moet houden. Die opende in 2022 een onderzoek naar collusie tussen de uitgevers van de kranten en Bpost, om het krantencontract te manipuleren. Dat onderzoek loopt nog steeds. Het gerecht wacht er overigens op, om zelf een gerechtelijk onderzoek te gaan voeren, naar mogelijke strafbare praktijken.
Thirion was overigens bij de BMA de auditeur-generaal en legde op die manier kartelafspraken in de veiligheidssector bloot. Dat onderzoek kostte uiteindelijk de kop van Jean-Paul Van Avermaet, die van veiligheidsbedrijf G4S naar Bpost was overgestapt als CEO. Iedereen komt elkaar duidelijk opnieuw tegen, in dit dossier. (ddw)