De Chinese en Amerikaanse presidenten hebben per telefoon gesproken over de kwestie Taiwan. Joe Biden wil optimistisch zijn, maar de twee houden voet bij stuk. En op het eiland neemt de spanning toe: de minister van Defensie meent dat China zich binnen drie jaar klaar zal voelen om aan te vallen.

Na enkele spannende maanden kondigde de Amerikaanse president Joe Biden aan dat hij rechtstreeks telefonisch had gesproken met zijn Chinese ambtgenoot Xi Jinping. En volgens de Amerikaan ging het vrij goed: “Ik heb met Xi gesproken en we zijn overeengekomen dat we ons zullen houden aan de overeenkomst over Taiwan. We zijn duidelijk geweest dat ik denk dat hij niets anders hoeft te doen dan zich aan de overeenkomst te houden.”

Biden verwijst naar de overeenkomst tussen China en de Verenigde Staten over Taiwan, waarin de VS het beginsel van een verenigde en ondeelbare Chinese natie erkennen ten voordele van Beijing en niet van Taipei.

Ook verwijst hij naar de Taiwan Relations Act, die voornoemde erkenning afhankelijk maakt van een vreedzame oplossing van het conflict tussen de twee landen die beweren een legitiem en verenigd China te zijn. Voor China is dit echter een teken dat de VS zich niet frontaal verzetten tegen de doelstelling van de regering in Peking om de twee landen onder één vlag te herenigen, waarbij Taiwan slechts als een “rebellenprovincie” wordt gezien.

Intimidatie vanuit de lucht

Deze verklaring is een verzoeningshouding tussen Peking en Washington, terwijl de spanningen in de Straat van Taiwan toenemen: alleen al deze week zijn meer dan honderd vliegtuigen van het Chinese Volksbevrijdingsleger (PLA) gedetecteerd in de identificatiezone van de Taiwanese luchtafweer. Dit zijn herhaalde provocaties die de eilandnatie ernstig doen vrezen voor een op handen zijnde invasie. En zij dienen ongetwijfeld om de Taiwanese defensiecapaciteiten te testen, of zelfs te verzadigen.

Oorlog in 2025?

De aankondiging van de hervatting van de dialoog tussen Xi Jinping en Joe Biden werd toegejuicht door de Amerikaanse diplomatie, die dit ziet als een eerste stap vooruit op een weg die uiteraard vol valkuilen zal zitten.

Maar in Taiwan is de stemming niet optimistisch. De defensieminister van het eiland, Chiu Kuo-cheng, zegt dat een poging tot invasie slechts een kwestie van jaren is: “Tegen 2025 zal China de kosten en de uitputtingsslag van een dergelijke aanval tot het laagste niveau terugbrengen. Het heeft nu de capaciteit, maar het zal niet zo gemakkelijk een oorlog beginnen, omdat China rekening moet houden met externe elementen.” Elementen zoals de president van de VS, bijvoorbeeld.

De Taiwanese president, Tsai Ing-wen, houdt vast aan felle autonomistische standpunten, maar betoogt tegelijkertijd dat het eiland de facto een onafhankelijke natie is en daarom zijn onafhankelijkheid niet hoeft uit te roepen. Dit zou een duidelijke casus belli voor China zijn.

Dinsdag herinnerde de president eraan dat haar land zich niet “avontuurlijk” zou opstellen tegenover de dreiging van een conflict, maar dat het zich met alle middelen zou verdedigen. Haar minister van Defensie heeft echter zijn bezorgdheid geuit over de Chinese manoeuvres. Op een dag zouden die ervoor kunnen zorgen dat de Taiwanezen hun koelbloedigheid verliezen. “Voor mij, als militair, ligt de noodsituatie recht voor me,” vatte Chiu samen.

Dienstplicht

Taiwan is een sterk gemilitariseerde natie waar er nog steeds militaire dienstplicht is. De eilandnatie heeft zijn defensiecapaciteit de afgelopen jaren versterkt. Tegenover een China met een enorme overmacht heeft het land gekozen voor een “stekelvarken”-verdediging; die moet elke poging tot invasie voor de vijand veel te duur maken om te riskeren.

(lb/mah)

Lees ook: Waarom landen er in Taiwan gevechtsvliegtuigen op de snelweg?