Het Amerikaanse ruimtevaartbedrijf Spacex is voor zijn satellietlanceringen op het Indonesische eiland Biak niet welkom. Dat hebben woordvoerders van de lokale bevolking gezegd. De Indonesische president Joko Widodo had Elon Musk, de topman van Spacex, in december vorig jaar het gebruik van het eiland Biak voor raketlanceringen aangeboden. De lokale bevolking zegt echter dat de ruimtehaven het ecosysteem van Biak zou vernietigen en de bevolking tot een verhuis zou dwingen.

Daarbij wordt aangevoerd dat de komst van Spacex zou leiden tot een ontbossing, de aanwezigheid van Indonesische militairen op het eiland zou verhogen en de toekomst van de bevolking op Biak zou hypothekeren.

Strijd

Wanneer de lokale bevolking tegen dergelijke projecten protesteert volgen er volgens Manfun Sroyer, een lokaal stamhoofd, echter prompt arrestaties. ‘Dat was ook het geval toen het Russische ruimtevaartbureau Roscosmos bijna twintig jaar geleden eveneens te kennen gaf op Biak een lanceerbasis te willen vestigen,’ aldus Sroyer. ‘Tegenstanders van die plannen werden toen ook opgepakt en verhoord. Dat alles lijkt zich nu opnieuw te zullen herhalen. De pesterijen en intimidaties blijven duren.’ Biak is een onderdeel van de Indonesische provincie Papoea. Een deel van de lokale bevolking streeft echter al decennia voor een afscheiding van Indonesië.

Biak situeert zich in de Stille Oceaan, net onder de evenaar. Daarmee beschikt het eiland over een ideale locatie voor de lancering van communicatiesatellieten die in een lage baan rond de aarde moeten worden geplaatst. Vanop de evenaar hebben raketten immers minder brandstof nodig om de ruimte te kunnen bereiken. Bovendien beschikt de regio rond Biak over belangrijke reserves van grondstoffen, zoals koper en nikkel, die door de ruimtevaartindustrie worden gebruikt. 

Die materialen zijn eveneens belangrijk voor de batterijen van elektrische auto’s die ook door Tesla, een andere onderneming van Elon Musk, worden gebouwd. De Indonesische president Widodo hoopt Tesla, onder meer door het aanbieden van nikkel-voorraden, naar zijn land te kunnen lokken. Daarmee zou Indonesië kunnen uitgroeien tot de tweede grootste producent van elektrische wagens in Zuidoost-Azië. Het aantrekken van Tesla en Spacex zou de verdere ontginning van grondstoffen in Papoea en West-Papoea kunnen stimuleren. Elon Musk heeft in het verleden al aangegeven interesse te hebben, op voorwaarde dat de ontginning van de grondstoffen op een efficiënte en ecologische verantwoorde manier zou gebeuren.

Sponsor genocide

Op het einde van de voorbije eeuw werden op Biak, na acties voor onafhankelijkheid, een groot aantal burgers gemarteld en vermoord. Hun lichamen werden in zee gegooid. De daders zouden leden van de Indonesische veiligheidsdiensten zijn geweest. Tineke Rumkabu, één van de overlevenden van die moordpartij, zegt dat Musk dan ook moet begrijpen dat hij op Biak niet welkom is. ‘Als Zuid-Afrikaan zou Musk het probleem van de apartheid moeten beseffen,’ voert Rumkabu aan. ‘Met de ruimtehaven zou Spacex een rechtstreekse sponsor van de Indonesische genocide tegen de bevolking van Papoea worden.’

Biak is echter ook een strategische uitvalsbasis voor het Indonesische leger, dat er een militaire haven en een vliegveld heeft gebouwd. Een woordvoerder van de Indonesische regering merkt op dat het Indonesian National Institute of Aeronautics and Space (Lapan) met vertegenwoordigers van Papoea uitvoerig over de plannen voor de ruimtehaven op Biak heeft overlegd. Daarbij wordt ook gewezen op de positieve impact van de ruimtehaven op de lokale economische ontwikkeling. De onderhandelingen zullen volgens de Indonesische regering de volgende maanden worden verder gezet.

De bevolking van Papoea behoort tot de Melanesiërs, een bevolkingsgroep die etnisch en cultureel verwantschap toont met de inwoners van onder meer de Salomonseilanden en Fiji. Op Papoea woedt al lang een strijd voor onafhankelijkheid van Indonesië. Die campagne zou al ongeveer 100.000 mensen het leven hebben gekost.

(jvdh)