Waar moeten we na de sluiting van de kerncentrales heen met het langlevend radioactief afval? Diep onder de grond, is het meest gehoorde antwoord. Maar in een bijdrage op LinkedIn pleit Ivo Van Isterdael, hoofdadviseur bij energieregulator CREG, voor een alternatieve aanpak: de berging bovengronds.
Berging nucleair afval: kan het ook bovengronds?
Waarom is dit belangrijk?
De berging van het nucleaire afval - en de miljardenfactuur die daaraan verbonden is - is een van de hete hangijzers in de discussies tussen de federale overheid met Engie, de uitbater van de kerncentrales in Doel en Tihange.De federale regering heeft nog niet beslist waar en hoe het hoogradioactieve puin in de komende decennia geborgen zal worden. Het is het laatste puzzelstuk voor de veelbesproken uitstap uit kernenergie. Experts wijzen erop dat het hele bergingsproces wel 100 jaar zal duren en spreken van de “werf van de eeuw”.
Ondergronds
Onder meer de nucleaire waakhond FANC pleit voor een diepe berging, in galerijen of diepe boorgaten. De meest geciteerde voordelen:
- Het radioactief afval krijgt een permanente rustplek.
- Toekomstige generaties hoeven zich niet meer te bekommeren om het transport, de opslag of de bewerking ervan.
- De radioactiviteit wordt ingekapseld door de bodemlagen, waardoor de veiligheids- en gezondheidsrisico’s voor de bevolking en de natuur miniem zijn.
- Tijdelijke bovengrondse opslaginstallaties worden ontlast.
Bovengronds
Maar Van Isterdael is een heel andere mening toegedaan. “Waarom zouden we hoog radioactief afval nog onder de grond willen steken? Waarom slaan we dit niet gewoon bovengronds op? Opslag van dure voorwerpen, gevoelig materiaal of geheime data doen we toch ook niet ondergronds?”, schrijft hij.
De CREG-expert ziet – tegen de gangbare mening in – de volgende voordelen van een bovengrondse opslag:
- Veel goedkoper
- Veiligheid is beter te controleren
- Geen risico bij aardbevingen
- Geen risico op verontreiniging van de ondergrond en onze waterlagen
- Makkelijk toegankelijk
- Eenvoudig te beveiligen
- Afval blijft toegankelijk voor eventuele recyclage
Technologie
Net zoals in het netelige Ventilusdossier rijst de vraag dus in welke mate beleidsmakers vandaag al rekening moeten houden met mogelijke technologische innovaties in de komende decennia. En of we voor een permanente dan wel voor een flexibele oplossing moeten gaan.
Het is nu wachten op de “grote nationale dialoog” die eerder dit jaar aangekondigd werd, maar nog niet is afgetrapt. De Koning Boudewijnstichting zou gedurende minstens anderhalf jaar de meningen uit de samenleving in kaart brengen over de berging van kernafval, zodat de politiek daarna een definitieve beslissing kan nemen.
(lb)
