Key takeaways
- De hervorming van de werkloosheidsuitkeringen heeft als doel de werkgelegenheidsgraad in België te verhogen van 72,7 procent naar 80 procent tegen 2029.
- Er is bezorgdheid geuit over de impact op langdurig werklozen, die het risico lopen de sociale diensten te verstoppen en niet voldoende steun krijgen om opnieuw aan het werk te gaan.
- Hoewel de hervorming noodzakelijk is om de afwijkende status van België op het gebied van onbeperkte werkloosheidsduur te verhelpen, wordt deze bekritiseerd vanwege de snelheid van de uitvoering en de mogelijke sociale gevolgen.
Vanaf donderdag 1 januari wordt een belangrijke wijziging van het Belgische systeem van werkloosheidsuitkeringen van kracht. De hervorming, die door de regering-De Wever als een vlaggenschip wordt beschouwd, heeft tot doel de werkgelegenheidsgraad te verhogen. Maar zelfs binnen de regeringscoalitie maakt men zich zorgen over de mogelijke sociale gevolgen van deze radicale beleidswijziging.
Zorgen voor langdurig werklozen
Arbeidsmarktexpert Ive Marx (UGent) waarschuwt in De Ochtend op Radio 1 voor de snelheid van de implementatie, en wijst erop dat mensen die al twee decennia werkloos zijn, abrupt uit het systeem van werkloosheidsuitkeringen verwijderd zullen worden. Deze groep heeft een grote afstand tot de arbeidsmarkt en dreigt sociale diensten zoals het OCMW te verzadigen. Marx is bezorgd over het vermogen van het OCMW om deze mensen adequaat te helpen.
Regeringspartij cd&v blijft bezorgd over de impact op de werklozen die “niet inzetbaar” zijn. Nahima Lanjri (cd&v) benadrukt in De Morgen dat er dringend een oplossing moet komen voor minstens 10.000 mensen die door verschillende factoren als niet inzetbaar worden beschouwd. Ze roept op tot geïndividualiseerde ondersteuning, met inbegrip van aangepaste tewerkstellingsmogelijkheden of zinvolle activiteiten zoals vrijwilligerswerk, in plaats van hen te degraderen naar het OCMW. Lanjri stelt voor om deze mensen te selecteren en ze naar de juiste bronnen te leiden, mogelijk een ziekte-uitkering voor mensen met medische problemen of een arbeidsongeschiktheidsuitkering voor anderen.
Ambitieuze werkgelegenheidsdoelen
De hervorming van de tijdelijke werkloosheidsuitkeringen is een belangrijke maatregel in een bredere strategie van de federale regering om de werkgelegenheidsgraad in België aanzienlijk te verhogen van 72,7 procent naar 80 procent tegen 2029. Om dit ambitieuze doel te bereiken, zullen ongeveer 550.000 meer Belgen de arbeidsmarkt moeten betreden.
De Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid voorspelt dat in de komende 18 maanden ongeveer 194.000 mensen hun werkloosheidsuitkering zullen verliezen. De regering voorspelt dat een derde van deze mensen weer aan het werk zal gaan. Marx trekt deze optimistische schatting echter in twijfel en wijst op de ongekende schaal van deze interventie en het gebrek aan vergelijkbare voorbeelden in andere landen.
Intensivering van de concurrentie
Marx wijst ook op een extra uitdaging voor werkloze werkzoekenden: de toenemende concurrentie op de arbeidsmarkt. Dit wordt nog verergerd door de geplande veranderingen voor langdurig zieken en de verwachte toename van flexibele en studentenbanen. Marx beschrijft deze situatie als een “perfecte storm”.
Ondanks de zorgen en nuances die naar voren zijn gebracht, erkent Marx dat in de tijd beperkte werkloosheidsuitkeringen noodzakelijk waren. België heeft deze hervorming decennialang uitgesteld en is een uitzondering geworden met onbeperkte werkloosheidsuitkeringen, terwijl het geconfronteerd werd met een krappe arbeidsmarkt.
Hervorming blijft waarschijnlijk van kracht
De hervorming is nu een feit en zal waarschijnlijk niet worden teruggedraaid. Zelfs PS-leider Paul Magnette geeft toe dat het onmogelijk is om het beleid terug te draaien, zowel vanwege de rechten die de getroffenen al verloren hebben als vanwege het gebrek aan politieke wil voor zo’n ommekeer.
Volg Business AM ook op Google Nieuws
Wil je toegang tot alle artikelen, geniet tijdelijk van onze promo en abonneer je hier!