Moet Vivaldi met meer wapenleveringen aan Kyiv komen? Cd&v-kamerlid Hendrik Bogaert: “We zouden echt meer kunnen doen”. De Oekraïners stelden al regelmatig die vraag, hun minister van Buitenlandse zaken Dmytro Kuleba herhaalde dat eind vorige maand in New York, toen hij daar zijn Belgische collega Hadja Lahbib (MR) ontmoette. Die wil de heisa rond haar bezoek als journaliste aan de Krim doorspoelen, met een bezoek aan Kyiv binnenkort. Daarbij wil ze “niet met lege handen komen”, herhaalde Lahbib al meermaals. Een optie is oud Belgisch luchtafweergeschut. Oekraïne kreunt immers onder Russische aanvallen met kruisraketten en Iraanse drones: zeker de energiebevoorrading staat onder druk, met de winter voor deur, en systematisch aanvallen op energiecentrales. België had jarenlang 38 stuks oud Gepard-luchtafweergeschut in stock, maar ze werden rond de eeuwwisseling verkocht aan het bedrijf OIP. Die nu terugkopen en naar het front sturen zou, diplomatiek én militair, punten te scoren zijn voor Vivaldi. Open Vld-ondervoorzitter Jasper Pillen is alvast niet gekant tegen dat idee: “Gepards zijn geen wonderoplossing, maar zijn voor Oekraïne een goed antwoord op de Russische dreiging.” Bij Defensie zelf weigeren ze elke commentaar.

In het nieuws: Tot nu toe waren het geweren, brandstof en humanitaire steun. Komt België straks met steviger materiaal over de brug: pantservoertuigen, tanks of luchtafweergeschut?

De details: 150 M113-pantservoertuigen en 38 Gepard-luchtafweertanks staan stof te vergaren in Belgische opslagloodsen. 

• “België zal Oekraïne niet in de steek laten. We blijven jullie steunen. We laten jullie niet vallen. Oekraïne zal deze oorlog winnen.” Het zijn de woorden van premier Alexander De Croo, waarvoor hij tijdens de State of the Union op alle banken applaus kreeg, begin deze maand.
• Alleen, tot nu toe maakte België nog niet bepaald veel waar, als het op militaire steun aankomt: België doneerde tot vandaag zo’n 213 miljoen euro, becijferde het Kiel Insitut für Weltwirtschaft, dat vergelijkingen bijhoudt. Meer dan de helft van dat bedrag omvat humanitaire hulp: Vivaldi doneerde ruim 117 miljoen euro aan verschillende NAVO-, VN- en EU-instellingen, om de Oekraïners uit de nood te helpen. Met dat geld werden onder meer winterkledij, nachtkijkers en EHBO-materiaal gekocht voor de Oekraïense soldaten.
• Wat België dan wel leverde aan ‘militair’ materiaal, is financieel gezien vooral de brandstof: zo’n drie miljoen liter. Daarnaast was er een levering van zo’n 6.000 geweren, afkomstig van FN Herstal, en wat verouderde MILAN-antitankraketten en 200 M72 LAW-raketwerpers, goed voor eenmalig gebruik. Tenslotte waren er nog helmen, kogelvrije vesten, en nachtkijkers. Dit militaire pakket wordt op een waarde van 96 miljoen geschat, al is dat optimistisch berekend: men kijkt naar de verkoopprijs van het materieel, en niet naar de echte waarde ervan. Volgens ingewijden komt een tiende van dat bedrag dichter in de buurt van de reële waarde.
• Hoe dan ook: met slechts 213 miljoen aan donaties bengelt België ergens stevig onderaan de ranglijst van landen die Oekraïne militair steunen. Ook als gekeken wordt naar percentage van het bbp, komen we niet veel verder: 0,04 procent van het Belgische bbp werd gedoneerd, de Baltische staten benaderen de één procent. De Verenigde Staten tikken af op 52 miljard dollar aan donaties, of 0,2 procent van het totale bbp.
• Die wapenleveringen blijven binnen de coalitie moeilijk liggen. Bij de start van het conflict gingen de groenen initieel stevig op de rem staan, waarna ze toch toegaven. Maar zoals gezegd, daarbij ging het nooit om zwaar materiaal. En met telkens hetzelfde argument van bij Defensie, dat door PS-minister Ludivine Dedonder wordt bemand: “We hebben geen stocks“. Pas na lang aandringen van de coalitiepartners werden daar bijvoorbeeld pas de (verouderde) anti-tankwapens gelost.
• In de Kamer is cd&v wel vocaal, in het dossier: “Je botst natuurlijk op de eigen mogelijkheden. We zijn zelf niet het best uitgeruste leger, maar we zouden wel af en toe iets meer kunnen doen. Er kan wel meer gebeuren voor Oekraïne op militair vlak”, zo stelt Hendrik Bogaert over het dossier. Daarvoor kan gekeken worden naar privébedrijven, die heel wat materiaal hebben staan in loodsen, zo is te horen.
• Dat tegelijk net een hele enveloppe is goedgekeurd door Vivaldi, om opnieuw fors te investeren in het leger, kan daarbij net een kans zijn, zegt Bogaert. Hij is wel gewonnen voor het idee om de aankopen te versnellen, zodat er ook sneller materiaal van Defensie vrijkomt voor Oekraïne. “Dat geld moet toch uitgegeven worden”.
• Maar zowel cd&v als Open Vld waarschuwen meteen dat België zelf gewoon de huidige wake-upcall goed moet verstaan, en vooral zelf snel en stevig moet gaan investeren in onder meer nieuwe generaties luchtafweergeschut. “Als de nieuwe kleren nog niet zijn toegekomen, moet je de oude nog niet weggeven, of je staat in je blootje”, waarschuwt Bogaert.
• En ook Kamerlid en defensiespecialist Jasper Pillen (Open Vld) geeft aan dat België niet voorbereid is op een conflict met drones of raketaanvallen. Hij legde zelfs op tafel om de Gepards terug te kopen voor het eigen leger, een idee dat minister van Defensie Ludivine Dedonder (PS) snel van tafel veegde. “De minister liet half lacherig weten daar nu niet op te gaan terugkomen”, vertelt Pillen.
• Hoe concreet het kan worden, als de minister van Buitenlandse Zaken Lahbib en mogelijks ook premier Alexander De Croo (Open Vld) dan toch eindelijk naar Kyiv gaan, is niet duidelijk. Want over concrete wapenleveringen is er bijzonder veel mist, binnen Vivaldi.
• Bij de premier en Buitenlandse Zaken wijzen ze naar het kabinet van Defensie, voor alle aankoopdossiers van wapens. “Die houden hun dossiers toch dicht tegen de borst meestal”. En niet met “lege handen” komen, kan evengoed een bijdrage voor de toekomstige reconstructie betekenen, zo is op Buitenlandse Zaken te horen. Al is niemand tegen nieuwe wapenleveringen op zich.
• Bij Defensie zelf houden ze het kort: “De regering analyseert elke steunaanvraag van Oekraïne en bekijkt met de Belgische industrie wat mogelijk is. Om operationele en strategische redenen geven we geen verdere toelichting”.

Concreet: België heeft wel degelijk de optie om luchtafweergeschut te geven, dat uit ‘oude’ Belgische stocks komt.

• Om een antwoord te bieden op de Russische kruisraketten en zelfmoorddrones, geleverd door het regime in Iran, kijkt Oekraïne specifiek zelf naar Gepard-luchtafweertanks. De toestellen, in de jaren ’60 en ’70 ontwikkeld door Krauss-Maffei Wegmann, beschikken over twee bijzonder krachtige, accurate kanonnen, die elk 550 kogels kunnen afschieten per minuut, en daarmee bijna eender welk luchtdoel kunnen neerhalen. België had er een heleboel, en die zijn ondertussen wel verouderd, maar “ze zijn voor de Oekraïners een goed antwoord op de Russische dreiging”, bevestigt ook Pillen, die voor de liberalen het dossier volgt.
• Het Duitse leger kocht destijds, midden in de Koude Oorlog, 420 stuks aan, Nederland 95 en België had 55 stuks. Door de hoge onderhoudskosten van de Gepards werd in heel Europa beslist ze uit te faseren. Maar ze blijven wel in gebruik: in Jordanië, waar 60 Nederlandse (geüpgradede) Gepards belandden, Roemenië, maar ook straks in Qatar. In 2020 betaalde de Golfstaat nog 31 miljoen euro voor 15 stuks (+wisselstukken), waarmee de voetbalstadions voor het WK dit jaar moeten worden beveiligd. Brazilië kocht in 2014 ook een dertigtal Gepards op, naar aanleiding van een bezoek van paus Franciscus, het WK voetbal en de Olympische Spelen.
• Ook Oekraïne beschikt ondertussen over de luchtafweertanks: Duitsland beloofde al om 50 stuks te leveren uit zijn stocks, een vijftiental bereikten het belegerde land al. Van de 55 Belgische Gepards is echter geen spoor in Oekraïne: daar blijven er nu 38 van over, die al eind de jaren ’90 verkocht werden aan het defensiebedrijf OIP. Dat bedrijf, het voormalige Sabiex, een firma uit Doornik, koopt verouderd legermateriaal op, moderniseert het en verkoopt het terug door.
• De oude Belgische Gepards zijn dus perfect op de kop te tikken, vermoedelijk voor zo’n half miljoen euro het stuk, of minder zelfs. Vervolgens kunnen ze aan Oekraïne geschonken worden, als ze de nodige upgrades krijgen. Eerder deed het Verenigd Koninkrijk exact hetzelfde met oude Belgische M109-pantserhouwitsers, die bij het Belgische bedrijf FTS gestockeerd werden: het leverde toen een gênante diplomatieke toestand op voor België, dat bleef dralen om de eigen oude militaire stock terug te kopen, totdat het VK voor hun neus het materiaal snel opkocht en wegschonk. Wil men dat vermijden, dan moet het deze keer sneller gaan.

Pijnlijk: Ook honderden legervoertuigen staan op stock in België, klaar voor verkoop en levering aan Oekraïne. 

• Met luchtafweer alleen stopt het verhaal niet. De Oekraïense overheid is vragende partij voor allerhande legermateriaal, vooral ook voor pantservoertuigen en tanks. Meer dan 500 stuks, waaronder zelfs een dertigtal Leopard 1-tanks, staan stof te vergaren in loodsen in dit land. Die voertuigen kunnen door Defensie opnieuw gekocht worden en gedoneerd aan Oekraïne. Bronnen dicht bij het dossier geven ook aan dat het hierbij niet gaat om een kostenplaatje van tientallen miljoenen: de marktwaarde van zo’n Leopard 1 wordt op een half miljoen geschat. Kleingeld, in Defensie-termen.
• Daarnaast ook nog in stock: 150 M113-pantserinfanterievoertuigen, ook opgekocht van het Belgische en Italiaanse leger. In 2005 werden de 525 stuks van Defensie vervangen door de Dingo’s, die op wielen rijden in plaats van rupsbanden, en daarmee een stuk mobieler zijn. De voertuigen bewijzen nu wel hun nut in Oekraïne, dat volop gebruik maakt van M113’s om soldaten, strijdklaar of gewond, naar en van het front te voeren.
• De Verenigde Staten doneerden al 200 exemplaren aan de Oekraïners, maar ook enkele andere landen, waaronder Australië en Spanje, leverden al 166 stuks. De voertuigen zijn, door de hoge oplage, ook relatief laag in prijs. Maar ook hiervoor lijkt België geen initiatief te nemen.
• Plus er zijn nog andere opties, de komende jaren staat Defensie hoe dan ook voor een fikse modernisatie: in het kader van de CaMo-samenwerking tussen België en Frankrijk worden de Dingo-troepenverplaatsers en Piranha-pantservoertuigen vanaf 2025 vervangen door Frans materiaal, de Griffon en Jaguars. Ook de Lynx-4×4’s, jeeps voor de speciale eenheden en zware trucks worden allemaal uitgefaseerd en vervangen. Ook het ‘oude’ materieel kan dus eventueel zijn weg vinden naar Oekraïne: het is in theorie een optie om dat gewoon versneld weg te schenken, als de aankopen ook vervroegd kunnen worden. In praktijk blijft het eerder bij woorden in de State of the Union, maar minder in ‘militaire’ daden vanuit België.

Gevolgd: Macron en Scholz leggen het bij op het Elysée. Of toch zoveel als mogelijk.

• Neen, een gezamenlijke persconferentie kwam er niet, toch gebruikelijk na dergelijke diplomatieke contacten. En zelfs een gedeeld perscommuniqué, een ‘joint statement’, zat er niet in, zo bericht AFP. De Fransen zijn en blijven gekwetst, omdat Berlijn hen niet de nodige aandacht en status binnen de EU geeft, en dat wilden ze toch laten voelen.
• Vandaar dat de Franse president Emmanuel Macron een gezamenlijke werkvergadering met de Franse en Duitse regering schrapte, die gepland was in Fontainebleau. In de plaats kwam er enkel een lunch onder de twee cheffen, Macron en de Duitse kanselier Olaf Scholz. Die kregen uiteraard champagne, en daarna een lichte lunch van vis en Franse witte wijn geserveerd, volgens Politico. Het etentje duurde liefst drie uur, met nog een half uur onder vier ogen.
• Dat was genoeg voor beiden om achteraf dan toch, apart, te kunnen spreken van een succes: “De banden blijven hecht, we gaan samen de uitdagingen aan”, twitterde Scholz. “Een nauwe samenwerking op middellange en lange termijn”, zo klonk bij Macron. Daarbij werden de mooie woorden niet geschuwd: Europa moet inzetten op “solidariteit op vlak van energie”, en “intens samenwerken voor Defensie”.
• Maar laat dat nu net twee domeinen van frictie zijn, die de motor van de EU deden sputteren. Op de laatste Europese top haalde Macron nog fel uit naar ‘de isolatie van Duitsland’: Scholz staat vrij alleen met zijn verzet tegen een prijsplafond voor gas, maar houdt het zo wel tegen voor heel de EU.
• En structureler: de beslissing van Duitsland om zo zwaar militair te gaan investeren, maar niet te kiezen voor ‘Europese’ oplossingen daar, maar eerder Amerikaans of zelfs Israelisch materiaal, valt zwaar in Parijs. Net als een recent reddingsplan van 200 miljard voor de Duitse economie, los van Europa.
• Tegelijk kondigen Parijs en Berlijn wel aan dat er nu “gezamenlijke werkgroepen” komen, net over ‘energie’, ‘defensie’ en ‘innovatie’: men wil dus toch de strategie wat op elkaar gaan afstemmen.
• Want ten gronde zijn Macron en Scholz het wel eens over waar Europa naartoe moet, binnen tien tot vijftien jaar. De Duitse Zeitenwende, waarbij men eindelijk opnieuw ook een militair-diplomatieke rol wil gaan spelen vanuit Berlijn, strookt eigenlijk wel met het Frans denken van autonomie strategique, waarbij Europa een rol op het wereldtoneel moet claimen.
• En over één dossier waren beiden volgens Macron achteraf het wel roerend eens: de reeks handelsgeschillen met de VS, waarbij men klaagt over barrières die men vanuit Washington DC opwerpt. Een gemeenschappelijke vijand: het helpt altijd om twee mensen wat dichter bijeen te brengen.

Nieuw begrip: “Een Zuhalleke doen”, of soloslim spelen, is in no time helemaal ingeburgerd in de Wetstraat.

• Het kwam systematisch terug, tijdens een bijzonder geanimeerd debat in het Vlaams Parlement, gisteren, dat “Zuhalleke doen”. Alles draait daarbij rond de Vlaamse minister van Justitie, maar ook Toerisme, Energie en Omgeving Zuhal Demir (N-VA). De Limburgse geldt als rijzende ster aan het N-VA-firmament, en gaat over de tongen als “de volgende minister-president”.
• Maar net daarom werd haar uithaal naar de KU Leuven deze week ongenadig afgestraft, in het Vlaams Parlement. Want een toekomstig regeringsleider moet ook wel een beetje de boel kunnen samenhouden. En laat Demir nu net vooral klievend optreden, in dit dossier. In een spraakmakende verkrachtingszaak aan de faculteit Psychologie van de universiteit verweet Demir die veel te laat te hebben ingegrepen. Ze hield daarbij zelfs een subsidie in van 1,4 miljoen euro, voor die KU Leuven, maar die was er in het kader van haar bevoegdheid Toerisme.
• Die erg emotionele uithaal, zonder overleg binnen de regering of met partijgenoten zoals Ben Weyts (N-VA), toch bevoegd voor Onderwijs, leverde brokken binnen de Vlaamse regering op. Coalitiepartners cd&v en Open Vld krijgen het al langer op de heupen van dat soort eigengereide optreden: zowel met Bart Somers (Open Vld) als Hilde Crevits (cd&v) zat er in het verleden al flink ruis op de lijn met Demir.
• Zeker de liberalen gingen in dit dossier daarop vol in de aanval. Een rapport van de regeringscommissaris van de Vlaamse regering aan de KU Leuven leverde daarbij de nodige munitie. Want even voor de plenaire vergadering, was in de commissie Onderwijs al het dossier achter gesloten ­deuren in detail besproken. Marleen Deputter, de regeringscommissaris van de Vlaamse regering bij de KU Leuven, had daarover een rapport klaar.
• En dat bleek de KU Leuven eigenlijk grotendeels vrij te pleiten: ze hadden op vraag van het parket, die een sluitende zaak met de nodige bewijzen tegen de dader/professor wilden opbouwen, niet meteen ingegrepen. Maar de universiteit had net meermaals aangedrongen bij het gerecht, om dat onderzoek snel af te ronden, en men hield ook de dader weg van bij studenten.
• Dat de universiteit alsnog een prijs gaf aan de professor, terwijl men al lang op de hoogte was van de verkrachtingszaak, had te maken met de vraag van het parket om geen argwaan te wekken. Net dat was voor Demir de druppel geweest, om een striemende aanklacht te lanceren. Weyts steunde alvast heel duidelijk zijn regeringscommissaris in de commissie Onderwijs. Case closed dus.
• Even later hield Open Vld zich dus niet meer in, toen het dossier dan politiek gezien besproken werd, plenair. Het was oud-partijvoorzitter Gwendolyn Rutten, zelf uiteraard van Vlaams-Brabant, die heel fel de aanval inzette:
  • “Als de universiteit in 2018 een Zuhalleke had gedaan, dan was de dader vandaag vrijuit gegaan”, zo sneerde Rutten naar de N-VA-minister.
  • En ze tilde bijzonder zwaar aan de koppeling die Demir gemaakt had met de subsidies die ze de KU Leuven geeft als minister van Toerisme. “Wat Vlaanderen niet verdient, is een minister die als een Romeinse keizer zegt, ‘het ene moment vind ik dat het kan, het volgende dat het niet kan.”
  • “Bespaar mij uw emotionele oproep. U bent minister van Justitie en die moet de rechtsstaat naleven. Als u vindt dat u dat niet moet doen, dan moet u geen minister zijn.”
  • “Een sorry is op z’n plaats.’”
• Maar excuses kwamen er helemaal niet, andermaal koos Demir voor de aanval, als beste verdediging. “We zitten met een probleem in onze samenleving, en als een ‘Zuhalleke’ doen betekent dat je niet de schouders ophaalt en cynisch besluit dat het niet jouw probleem is wanneer je flagrant onrecht ziet, dan ben ik trots dat het zo heet”, zo beet die van zich af.
• Binnenskamers had Demir al eerder gefulmineerd tegen de kritiek over ‘Zuhallekes doen’: “Laat ze maar zagen, mensen zullen wel hun mening vormen. En die is helaas anders dan in de ivoren toren van professoren, advocaten en journalisten“, zo was daar te horen. Met andere woorden: Demir is alvast niet van plan om veel aan haar scherp profiel aan te passen, in het licht van een mogelijke toekomstige rol als regeringsleider.

Spannend: Verliest Groen haar laatste sjerp in 2024? En is dit dan een ‘breuk in het cordon sanitaire’ of niet?

• Vanavond toch een klein beetje een thriller in het Waasland: de gemeenteraad van Zwijndrecht (net provincie Antwerpen, maar aan de andere kant van de Schelde) moet vanavond beslissen of ze in zee gaat met buurgemeenten Kruibeke en Beveren, om één grote gemeente te vormen in de schaduw van Antwerpen-stad.
• In Beveren en Kruibeke was daar deze week al een meerderheid te vinden, die het licht op groen zette voor het fusieproject. Al verliep ook in Kruibeke de gemeenteraad erg woelig, onder meer omdat ex-burgemeester Jos Stassen (Groen) zich fel verzette tegen de plannen. Maar die kregen dus groen licht.
• Niet helemaal verwonderlijk: zeker de partijen cd&v en N-VA in die gemeenten lijken zich te gaan versterken door de fusie. In Beveren levert cd&v met Marc Van de Vijver de burgemeester, in Kruibeke is dat Dimitri Van Laere van N-VA. En in Zwijndrecht is N-VA ook de grootste, maar daar werden ze in oppositie gedwongen, en levert Groen de enige burgemeester die de partij heeft: André Van de Vyver (Groen) heeft er de sjerp.
• Voor Zwijndrecht lijkt het hoe dan ook kiezen: de kleine gemeente zit geprangd tussen mastodont Antwerpen, en het nieuwe fusieverhaal aan de kant, die van het Waasland.
• Daardoor leek aanvankelijk ook Zwijndrecht mee te willen gaan in het verhaal met Beveren en Kruibeke. Nog recent waren er constructieve gesprekken om alvast een fusie van de politiezones te bespreken, tussen Van de Vijver en Van de Vyver, zo gaf de cd&v-burgemeester aan in zijn gemeenteraad, voor de stemming daar in Beveren die hij won.
• Maar de groene burgemeester spreekt ondertussen wel heel duidelijke taal: ”Een fusie? Over mijn lijk. Wij hebben met ons bestuur en personeel niet voor niks jaren gewerkt om onze inwoners een dienstverlening aan te bieden zoals nu, waarbij de sterkste schouders de zwaarste lasten dragen. Zo’n fusie zou de belastingen voor onze inwoners minstens verdubbelen”, zo zegt Van de Vyver in een persmededeling van de partij nationaal.
• Dat laatste is belangrijk: Groen en voorzitter Jeremie Vaneeckhout zijn zich persoonlijk komen moeien met het dossier, nu de laatste groene sjerp verloren dreigt te gaan. Hij roept daarbij zowaar… het cordon sanitaire in. Dat zit zo: in Zwijndrecht zal het een wisselmeerderheid zijn, die daar het nieuwe plan een ‘go’ geeft. Want in de coalitie stemt cd&v dus voor, maar zijn Groen en Vooruit fel tegen.
• En dan blijven in de gemeenteraad daar nog N-VA over, dat voor stemt, maar ook Vlaams Belang, dat voor zal stemmen. “Wat is de bedoeling van cd&v en N-VA precies? Rekenen op het Vlaams Belang om een fusie door te drukken, omdat er in Zwijndrecht geen democratische meerderheid voor bestaat?”, zo sneert Vaneeckhout in zijn mededeling. Hij kijkt vooral naar cd&v en roept Sammy Mahdi op “om aan de juiste kant van de geschiedenis te staan”.
• Toch lijkt de fusie een gedane zaak. De lokale schepen van cd&v in Zwijndrecht ziet alvast het probleem niet: “Wie die fusie volgt weet dat cd&v al van in het begin voorstander was. Dat Vlaams Belang dat ook vindt, betekent niet dat wij van mening moeten veranderen”, zegt Ann Van Damme in Het Nieuwsblad.
• Blijft de vraag of er techisch gezien nu dan echt een sprake is van een ‘breuk’ in het cordon: dat werd altijd gezien als coalities maken om samen te besturen. Eerder stemden in de Kamer ook andere partijen zaken met Vlaams Belang en met PVDA. Zeker in het coronatijdperk werden zo, met een regering in lopende zaken en een minderheidskabinet, zo wetten goedgekeurd.

Pijnlijk: Van je eigen partij moet je het hebben, mag Nicole de Moor (cd&v) nu wel concluderen.

• Al weken probeert staatssecretaris voor Asiel en Migratie Nicole de Moor de rest van de regering mee in bad te sleuren, om de asielcrisis te baas te blijven. Daarbij rolde ze een ‘winterplan’ uit, dat vooral een noodkreet was naar Defensie, Binnenlandse Zaken, Ambtenarenzaken en de Regie der Gebouwen, om mensen en plekken bij te krijgen.
• De Vivaldi-coalitie reageerde in stapjes. Maar zowel Petra De Sutter (Groen) als Ludivine Dedonder (PS) konden er moeilijk nog naast kijken: na een aankondiging vorige week van Defensie, dat er 1.500 plekken bij zouden komen, besliste men gisteren dat er van Ambtenarenzaken nu tot 200 ambtenaren vrijgemaakt kunnen worden. Op twee locaties zou tijdelijke noodopvang bijkomen. De donkere wolken leken zo toch al behoorlijk opgeklaard voor de Moor.
• Maar dat is buiten de eigen partij gerekend, waar in West-Vlaanderen de cd&v-burgemeester van Jabbeke helemaal door het lint gaat. In zijn gemeente, en in Glons in Wallonië, komen die nieuwe opvangplekken bij. In Jabbeke is dat overigens in een gesloten centrum: erg veel last gaan ze hoe dan ook niet hebben van asielzoekers die er terecht kunnen.
• Maar in de lokale krant en vanmorgen op Radio 1, hield hij een vurig discours, dat niet altijd te verstaan was wegens een wel zeer stevig West-Vlaams accent. “Men moet de afspraken naleven. Niet met mij.”
• Ook heel duidelijk te verstaan: hij gooide de plannen van zijn partijgenote de Moor helemaal onder de bus, omdat hij “beloften had gekregen van Sammy Mahdi”, de voorganger van de huidige staatssecretaris en sindsdien partijvoorzitter.
• “Ik ben op 1 februari uitgenodigd op het kabinet van Mahdi. Men wilde een terugkeercentrum in Jabbeke. De afspraak was dat het daarmee voldoende was voor Jabbeke”, zegt Casteleyn, een lokaal erg populaire burgemeester die bekend staat als een tikje excentriek: hij heeft een gigantische collectie kleurrijke schoenen.
• Daarbij gooide Casteleyn de hele conversatie tussen het kabinet en hemzelf op de radio. Hij beweerde daar dat hij” de kans niet had gekregen zich deftig te verzetten”. “Ze hadden eerst zelfs niet gebeld.” “Uiteindelijk heeft de kabinetschef gebeld en dan een communicatiemedewerker. Ze hebben waarschijnlijk gezegd, daar in Brussel, ‘we gaan die burgemeester ne keer pakken, en ne keer van jet geven’”.
• Op het kabinet van de Moor kan men niet anders dan sussen, via De Standaard: “We moeten plaatsen creëren om mensen zo snel mogelijk van straat te halen. We zullen opnieuw in gesprek gaan met burgemeester Casteleyn om de situatie uit te leggen.”

Met bijdragen van Kasper Goossens.