Het Europese parlement zal vanaf 2024 720 stoeltjes tellen, 15 meer dan nu het geval is. Concreet krijgen drie landen elk twee extra zetels; België zal voortaan 23 in plaats van 22 Europarlementsleden afleveren.

In het nieuws: Woensdag keurt het Europese Parlement naar alle verwachting haar eigen uitbreiding goed.

• Maandag stemde de commissie grondwettelijke zaken over de uitbreiding met 15 leden. Concreet krijgen Frankrijk, Spanje en Nederland na de verkiezingen van 2024 elk twee extra zitjes. Negen andere lidstaten, waaronder België, krijgen elk één zetel extra toebedeeld.
• Met de uitbreiding komt het totale aantal zetels op 720 te liggen. Wereldwijd zijn slechts twee lagerhuizen (parlementen) groter: het Nationale Volkscongres in China is de onbetwiste nummer één, met 2.977 zetels, gevolgd door de Duitse Bundestag, waar 736 parlementsleden zetelen.
• Oorspronkelijk was het plan om maar tot 716 zetels te vergroten. Alleen, lobbywerk van de Franse, Poolse en Belgische regering zorgde ervoor dat het totaal nu op 720 komt te staan.

Te veel of te weinig?

Ter vergelijking: Kent Europa nu relatief veel, of net relatief weinig inwoners?

• In totaal kent de Europese Unie nu één parlementslid per 710.330 inwoners. Enkel in India (1 per 1,57 miljoen), de Verenigde Staten (1/733.000 inwoners) en Afghanistan ligt het aantal parlementsleden per inwoner lager. In Afghanistan heeft waar het 30-koppige Leiderschapsraad van de Taliban de macht over 32 miljoen inwoners; één lid per één miljoen inwoners dus ongeveer.
• China kent zo wel 2.977 parlementsleden, maar ook een bevolking van 1,4 miljard inwoners. Dat maakt een gemiddelde van één volksvertegenwoordiger per 455.000 inwoners; minder dus dan de Europese Unie, en minder dan in de Verenigde Staten.
• Alleen, de inwoners van de EU-landen worden ook nog in de eigen nationale regeringen vertegenwoordigd. En in België komen daar nog het Vlaamse, Waalse of Brusselse niveau bij, wat de gehele vergelijking een pak moeilijker maakt.

Verder dan nodig

Onderliggend: Vanwaar de uitbreiding? En waarom wilt België dat extra zitje?

• Het aantal zetels per lidstaat wordt bepaald aan de hand van een verdeelsleutel. Die berekent de bevolkingsgrootte, en deelt aan de hand daarvan zetels uit. Als er een bevolkingsgroei of -krimp is, heeft dit dus ook een effect op het aantal zetels in het Europees Parlement. De kleinste EU-landen, met de kleinste bevolking, krijgen wel een over-representatie. Anders zou een land als Malta geen vertegenwoordiger krijgen.
• Frankrijk, Polen en België zouden, volgens de verdeelsleutel, geen extra zitjes krijgen. Ook Wouter Wolfs, onderzoeker aan de KU Leuven, merkt dit op. De landen betwisten dat, en geven aan dat de bevolkingsgroei wel groot genoeg is om een extra zetel (in het geval van Frankrijk twee) te kunnen claimen.
• Loránt Vincze, een Europarlementslid dat meewerkte aan de uitbreiding, gaf aan Politico mee dat “de beslissing van de Raad verder gaat dan wat strict gezien nodig was”. Nu het voorstel in commissie is goedgekeurd, zegt hij het wel te betreuren dat “de Europese Raad het Parlement niet heeft geconsulteerd over de vier extra zitjes”.