België dient een klimaatplan in bij de Europese Commissie, maar over bepaalde kosten is nog geen akkoord.

• Voor een pak Ecolo-ministers, die klimaat in de portefeuille hebben, is het hét strijdpunt bij uitstek: het Belgische klimaatplan, dat moest ingediend worden bij Europa.
• Naast de immer strijdbare Zakia Khattabi (Ecolo) op federaal niveau, is er Alain Maron (Ecolo) in Brussel en ook Philippe Henry (Ecolo) in Wallonië.
• In het Overlegcomité, waar men finaal tussen de deelstaten en de federale overheid één Belgisch klimaatplan moest overeenkomen, stonden die systematisch tegenover Zuhal Demir (N-VA), die bevoegd is voor klimaat in de Vlaamse regering.
• De Europese Commissie legde als doel de lidstaten op om de CO2-uitstoot tegen 2030 fors te laten dalen, voor België geldt een norm van 47 procent. Daar waren de Ecolo-ministers altijd voorstander van: zij trokken fors aan de kar.
• Vlaanderen ging nooit akkoord met dat cijfer, omdat er meer economische activiteit is, meer verkeer en meer industrie, en de regering het politiek “niet realistisch vond” om dat te fel te gaan insnoeren. 40 procent was het maximum dat de regering-Jambon I wilde gaan.
• Dat leidde dan weer tot heel felle intra-Belgische discussies in dat Overlegcomité: de finale uitstoot voor België zou immers maar dalen tot 42,6 procent, geen 47 procent. En dat verschil kan potentieel erg duur worden: in principe moeten lidstaten die de norm niet halen, dan die uitstootrechten die eraan verbonden zijn gaan aankopen op de wereldmarkt.
• Dat kan tot makkelijk in de honderden miljoenen gaan kosten, zelfs boven het miljard euro. En net daarom eisten de Ecolo-ministers, met Maron die het Overlegcomité nu voorzit op kop, dat Vlaanderen financiële garanties zou geven, om die ‘boetes’ in de toekomst te gaan betalen.
• Maar Vlaanderen is het daarmee helemaal niet eens: waarom de regio met de meeste economie en hoogste werkzaamheidsgraad nog eens extra belasten, is daar de redenering. Immers: voor Brussel en Wallonië is het veel makkelijker en goedkoper die norm te halen, zo bekijkt men het daar. En vooral is er het ‘democratisch argument’: Ecolo-ministers die niet in Vlaanderen verkozen zijn, moeten Demir en co niets komen opleggen.
• In Europa is er ook niet zo gek veel enthousiasme meer voor alle klimaatplannen, zoals enkele jaren geleden: tot nu toen dienden maar zes lidstaten bij de EU een plan in dat effectief hun opgelegde norm haalt. Finaal gingen Maron en Khattabi ook overstag: ze dienden dan toch één Belgisch plan in, onder de norm. Het zal de federale regering zijn die dan de uitstootrechten aankoopt, zo weet De Standaard. En de kost wordt dan verdeeld over de deelstaten, maar daarover is geen akkoord.
• De vraag is vooral straks of het zo’n vaart zal lopen. Want de golf van (extreem-)rechtse verkiezingsuitslagen die over Europa rolt, heeft wel impact op hoe de politieke wind in Europa waait. Daar lijkt een focus te komen op een veel strenger immigratiebeleid: de winst van Geert Wilders in Nederland is in feite maar een zoveelste dominosteen. Landen als Finland, Zweden, Denemarken, maar ook Italië kregen een veel rechtser regeerakkoord, met de nadruk op een strenger asiel- en migratiebeleid. Ook in België lijkt dat onvermijdelijk een thema te worden bij de verkiezingen.
• Maar daarnaast is er klimaat, waar een soort moeheid is opgetreden over de inspanningen, met de Europese economie en met name de industrie die worstelt om overeind te blijven. En ook daar speelt extreemrechts een heel duidelijke rol: partijen als Vlaams Belang, maar ook de PVV van Wilders spreken letterlijk van ‘klimaatonzin’ en zijn niet bereid om als Europa nog veel aan de kar te trekken, in dit mondiaal probleem.
• China is met bijna 30 procent veruit de grootste uitstoter van CO2, de VS volgen op afstand, en de 27 lidstaten van de Europese Unie stoten samen maar 7,3 procent uit. Dat aandeel daalde overigens van eerst 16,8 procent in 1990.