Vrijdag begint een spraakmakend proces tegen Bayer-Monsanto in de VS, over aantijgingen dat de beruchte onkruidverdelger Roundup kanker veroorzaakt. Vier kankerpatiënten klagen de agrochemiereus aan. Het is al de vierde keer dat het bedrijf zich tegen soortgelijke aanklachten moet verdedigen voor een Amerikaanse jury.

Het proces wordt uitgerekend gevoerd in St. Louis. Monsanto had daar zijn hoofdkwartier, tot Bayer 63 miljard dollar neertelde om het bedrijf over te kopen in 2018.

Duizenden aanklachten

Bayer-Monsanto heeft al drie vergelijkbare rechtszaken achter de rug, en driemaal vond een jury de chemiereus aansprakelijk voor het veroorzaken van kanker. Bayer ging in beroep tegen alle vonnissen.

In het begin van 2019 kende een Amerikaanse jury een schadevergoeding toe van 2 miljard dollar (1,79 miljard euro) aan een bejaard koppel dat stelt kanker te hebben gekregen door blootstelling aan onkruidverdelger Roundup.

De aandelenkoers van Bayer maakte na het eerste vonnis in augustus 2018 een val van 50 procent. Sindsdien zijn er maar liefst 75.000 rechtszaken aangespannen tegen Bayer in de VS over de controversiële pesticide. Het bedrijf onderhandelt momenteel met advocaten om alle claims gezamenlijk via minnelijke schikking te regelen.

Volgens persagentschap Bloomberg heeft de chemiereus 10 miljard dollar opzij gezet voor de uitbetalingen.

De meeste eisers stellen hun rechtszaken uit om die onderhandelingen af te wachten. Maar sommigen willen het Amerikaans-Duitse chemieconcern nu al verantwoording zien afleggen voor de rechter.

Manipulatie van onderzoeken

Zoals de vier Amerikaanse patiënten wiens aanklacht vanaf vandaag behandeld wordt in St. Louis. Alle vier zijn ze gediagnosticeerd met non-Hodgkin lymfoom, een type bloedcelkanker dat gelinkt wordt aan Roundup.

Bayer ontkent alle aantijgingen dat Roundup of glyfosaat, het werkende bestanddeel van de pesticide, kanker veroorzaakt. Het bedrijf beweert dat decennia van onafhankelijke onderzoeken aantonen dat de meest gebruikte onkruidverdelger ter wereld veilig is voor menselijk gebruik. Bayer voegt daaraan toe dat regulators over de hele wereld het product hebben goedgekeurd.

Beide stellingen zijn op zijn minst bij de haren getrokken. Het Internationaal Agentschap voor Kankeronderzoek (IARC) stelt dat glyfosaat ‘waarschijnlijk kankerverwekkend’ is. In de EU is de onkruidverdelger verboden voor particulieren. Frankrijk en Oostenrijk zullen naar alle waarschijnlijk een totaalverbod invoeren dit jaar.

Een collectief onderzoeksjournalisten verzamelden in de Poison Papers ook een berg aan bewijsmateriaal dat Bayer-Monsanto wetenschappelijk onderzoek manipuleerde om het beruchte bestrijdingsmiddel onschuldiger te doen lijken dan het in werkelijkheid is. Het bedrijf schermde jarenlang met die onderzoeken om aan te tonen dat hun producten veilig waren.