Medaxes, de Belgische koepelorganisatie van bedrijven die basisgeneesmiddelen produceren, waarschuwt dat er veel betaalbare basisgeneesmiddelen van de markt zijn verdwenen. “Patiënten worden gedwongen om duurdere behandelingen te volgen”, klinkt het. “Ze betalen daarvoor gemiddeld 10 procent meer.”

In het nieuws: De voorbije vijf jaar zijn 604 betaalbare basisgeneesmiddelen – betaalbare medicijnen die niet meer onder een patent vallen – verdwenen, leren cijfers van Medaxes. Volgens de koepelorganisatie zal dat aantal de komende jaren verder oplopen.

• En dat is niet zonder gevolgen voor de patiënten. Doordat de goedkopere alternatieven verdwijnen, worden ze gedwongen om andere behandelingen te volgen. “Die kosten gemiddeld zo’n 10 procent meer per dosis”, aldus Jasmien Coenen, Managing Director van Medaxes.

Schuld van de overheid?

Duiding: Medaxes wijst met een beschuldigende vinger in de richting van de overheid.

• De Belgische overheid voorziet momenteel zo’n 5,5 miljard euro per jaar voor de terugbetaling van geneesmiddelen via het RIZIV. “Hoewel de sector van de basisgeneesmiddelen voor maar liefst 97 procent van alle aandoeningen een geneesmiddel kan aanbieden, gaat er slechts 40 procent van deze 5,5 miljard euro naartoe”, klinkt het. “En dat is te weinig om al deze medicijnen rendabel te blijven produceren.”
  • De overige 60 procent van dat kapitaal gaat naar nieuwere, nog gepatenteerde geneesmiddelen. “Dat terwijl ze maar voor 3 procent van de aandoeningen de enige behandelingsoptie zijn”, aldus Coenen.
• Volgens de koepelorganisatie is de discrepantie tussen basisgeneesmiddelen en gepatenteerde geneesmiddelen de voorbije jaren alleen maar groter geworden omdat we almaar meer geld op tafel moeten leggen voor nieuwe geneesmiddelen. Aan de andere kant zien we een race to the bottom bij de basisgeneesmiddelen, waardoor die niet langer rendabel zijn. Farmabedrijven zien zich dan genoodzaakt om de productie of ontwikkeling te staken.
  • “De overheid werkt besparingsmaatregelen uit om de geneesmiddelenfactuur betaald te krijgen, die op het terrein net in méér uitgaven resulteren. Want de betaalbare basisgeneesmiddelen worden ‘wegbespaard’. Er is dus dringend een bijsturing nodig, want dit krijg je niet meer uitgelegd”, voegt de topvrouw van Medaxes eraan toe.

Apart budget voor basisgeneesmiddelen

Zoom in: Volgens Medaxes kan een opsplitsing van het overheidsbudget voor de terugbetalingen soelaas brengen.

• “Momenteel is er immers maar één budget, voor zowel de basisgeneesmiddelen als de nieuwe producten die onder een patent vallen”, verduidelijkt Coene. “Dat moeten twee aparte budgetten worden, met elk hun eigen begroting. Doen we dat niet, dan heeft elke investering in het belonen van farmabedrijven die nieuwe geneesmiddelen maken – door ze bijvoorbeeld sneller en meer terug te betalen – automatisch een desastreuze impact op de beschikbaarheid van basisgeneesmiddelen. Dan gaat innovatie dus telkens ten koste van toegankelijkheid voor het gros van de patiënten.”
  • Ze voegt eraan toe dat de koepelorganisatie niet tegen het belonen van innovatie is. “Die is broodnodig voor de vooruitgang van onze gezondheidszorg. Maar we moeten ervoor zorgen dat de patiënten er niet de dupe van zijn op lange termijn, doordat hun vertrouwde en betaalbare behandeling van de markt verdwijnt”, aldus de CEO van Medaxes.
• Coene besluit dat de tijd dringt. “De huidige economische uitdagingen, zoals inflatie en de moeilijkere beschikbaarheid van grondstoffen, zorgen namelijk voor sterk stijgende kosten. De voorbije 20 jaar is de gemiddelde kost voor het op de markt brengen van een basisgeneesmiddel al met 80 procent gestegen. Terwijl de producenten weinig tot geen mogelijkheden hebben om dit door te rekenen in hun verkoopprijzen. Meer zelfs, de prijzen zijn tijdens diezelfde periode met 37 procent gedaald”, waarschuwt ze.