Toegevingen van De Wever aan Rousseau liggen op straat

VTM Nieuws en Het Laatste Nieuws konden de hand leggen op de nota’s die formateur Bart De Wever (N-VA) voorlegde aan Conner Rousseau (Vooruit). Het was de bedoeling om Vooruit weer aan de onderhandelingstafel te krijgen. Dat lukte uiteindelijk, maar De Wever kwam wel met een reeks toegevingen.

Key takeways

In de tekst die Bart De Wever voorlegde aan Conner Rousseau staat onder meer de belofte om meer geld te halen bij de grote vermogens, de minimumlonen te laten stijgen en minder uit te geven.
De tekst is evenwichtig en daarom ook erg voorzichtig en vaag.
Voorlopig blijft iedereen aan de onderhandelingstafel erg optimistisch.

In het nieuws: De toegevingen van De Wever naar Vooruit zijn gelekt.

Donderdag werd al duidelijk dat de budgettaire tabel van De Wever een maximaal plafond bevatte voor belastingen van de grootste vermogens. “Maximaal” een derde van de belastingen mag verhaald worden op “de breedste schouders”. Concreet mag maximaal 2,5 miljard euro op een totaal van 22 miljard euro van de hoge vermogens komen.
Daarbij blijken de woorden die De Wever gebruikte, gewikt en gewogen. Nergens staat er “rijkentaks” of “meerwaardebelasting”. In augustus viel MR nog over het invoeren van een meerwaardebelasting op de winst op aandelen. De Wever schippert daar handig rond. Wat opvalt is dat Rousseau en Vooruit akkoord gingen met een initiële tekst die erg vaag blijft. Hoe “de breedste schouders” dan concreet moeten bijdragen, staat nergens vermeld.
Vooruit kon overtuigd worden door een concrete verdeling. De Europese Commissie vraagt aan België om 16 miljard euro te saneren. De Wever gaat nog altijd uit van 6 miljard euro aan terugverdieneffecten – hervormingen die geld moeten opleveren. In de nota belooft de formateur om dat “beperkt te houden tot het strikt noodzakelijke”. Dat was eveneens een belangrijke vraag van Vooruit, dat zo min mogelijk wil besparen op bijvoorbeeld gezondheidszorg. In totaal komt de oefening dan uit op 22 miljard euro.
In de nota staat ook dat De Wever meer dan twee derde van dat bedrag wil halen uit hervormingen van de arbeidsmarkt en de pensioenen, zo’n 14,7 miljard euro dus. Dan blijft er 7,3 miljard euro over wat moet komen uit “discretionaire maatregelen”: belastingen en besparingen.
- Donderdag werd er nog gesproken over een andere verdeling: een derde van het geld zou uit besparingen moeten komen, een derde uit hervormingen en nog een derde uit nieuwe inkomsten, belastingen dus.

Geen tax cut meer

Gevolgd: Wat met de ‘rijkentaks’ en de lonen?

Ook nieuw is dat een deeltje van de opbrengst van de ‘rijkentaks’ van Vooruit een fiscale hervorming mogelijk moet maken. De lasten op arbeid zouden moeten dalen. De kloof tussen werken en niet-werken zou vergroot worden naar 500 euro. In de nota staat ook een passage waaruit blijkt dat de btw-hervorming er toch niet zou komen. De Wever wilde aanvankelijk een nieuw btw-tarief van 9 procent invoeren. Zowel Vooruit als MR zijn daar tegen. Cd&v was voor, de partij probeert met ontslagnemend minister van Financiën Vincent Van Peteghem (cd&v) al langer een brede fiscale hervorming door te duwen.
De MR stuurde bovendien aan op een ‘tax cut‘, een belastingverlaging. Vooruit wilde zover niet gaan. Ontslagnemend minister Frank Vandenbroucke (Vooruit) pleitte voor een tax shift. De tax cut staat niet in de nota, in plaats daarvan moet MR tevreden zijn met een status quo. De belofte dat de “belastingdruk gedurende de hele legislatuur niet verhoogd wordt” en het voornemen dat “de fiscale druk zal dalen” staat wel duidelijk in de tekst die De Wever aan Rousseau voorlegde.
Vooruit wil ook dat de laagste lonen er het meeste op vooruit gaan. Dat moet ook gebeuren, “in relatieve termen”, staat er in de tekst: “De prioriteit ligt bij werknemers met een bescheiden loon”.
De minimumlonen zouden eveneens stijgen. Momenteel bedraagt het minimumloon 2.029 euro bruto. Vanaf 1 april 2026 moet daar 35 euro bruto bij komen, gevolgd door ongeveer hetzelfde bedrag in 2028. De nota blijft evenwichtig: die stijging mag de werkgevers geen extra kosten bezorgen, staat er. Daar hameren zowel MR als N-VA op.
Tot slot paaide De Wever Rousseau ook met minder investeringen. Vooruit vreest dat er te hard beknibbeld zal worden op de sociale zekerheid als de nieuwe regering anderzijds ook veel uitgaven doet. Arizona gaat “beperkt en alleen noodzakelijk nieuw beleid voeren en financieren”, staat er te lezen. Er komt wel extra geld voor defensie, want daar is elke partij voorstander van. Maar dat bedrag zal deels via een nieuw Defensiefonds gevonden moeten worden.

“Geen commentaar op een oude tekst”

Om te volgen: Bemoeilijkt het lekken van de nota nu de verdere onderhandelingen?

Normaal geeft een gelekte nota aan dat er weinig vertrouwen is tussen de verschillende partijen. Deze keer is dat niet zo, beweren de onderhandelaars zelf. “Dit gaat over een nota van twee weken geleden, die geen concrete bedragen bevatte en dus nu foutief gekaderd wordt. Maar we zijn al een station verder”, vertelt men in de omgeving van De Wever aan De Tijd. “Wij gaan geen commentaar geven op een tekst die niet relevant is voor komende zondag”, klinkt het bij een andere partij.
Want komende zondag volgt opnieuw een ‘do or die’-moment voor Arizona. Woensdag mochten de onderhandelaars al een eerste keer opmerkingen geven over een nieuwe budgettaire tabel van De Wever. Zondag gaan de vijf partijvoorzitters daar op door. Als er opnieuw problemen zijn, dan komen de onderhandelingen zondagavond dus tot stilstand.
- Maar daar wil niemand rekening mee houden. Vooral onder druk van de Europese Commissie, die toch écht een begrotingsplan van België verwacht, staat de deadline op Kerstmis. Zondag zal blijken of MR mee wil in een aantal maatregelen waar de partij niet op zit te wachten. MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez gaf eerder aan dat hij toch liever met Open Vld wil onderhandelen. Maar voorlopig lijkt ook hij niet van plan om het belangrijkste document – de budgettaire tabel – te lekken. En zo blijft iedereen positief.