De Wever over plannen minikabinet: nu geen staatshervorming

Waar Bart De Wever in Het Grote Duel in debat met PS-voorzitter Paul Magnette zei niet in een federale regering te stappen zonder staatshervorming, zegt hij nu iets anders. Zijn plan voor een ‘minikabinet’ moet vooral de begroting op orde krijgen. Een staatshervorming volgt best daarna, allicht zelfs na nieuwe verkiezingen, zegt hij nu.

In het nieuws: “De enige opdracht” van De Wevers minikabinet zou de begroting zijn.

“Ongeveer de enige opdracht lijkt mij de begroting op orde brengen, het budgettaire”, stelt De Wever in de podcast Het punt van Van Impe van Het Nieuwsblad. Dat wil de N-VA-voorzitter vooral doen door fors te besparen. Het plan van N-VA, doorgerekend door het Federaal Planbureau, zorgt voor een lastenverlaging van 0,785 miljard euro. Daarbij wordt vooral bespaard op de sociale zekerheid en de ontwikkelingssamenwerking.
De Europese Commissie vraagt dat de staatsschuld vanaf dit jaar niet groter is dan 3 procent van het bbp. De Wever wil daar zo snel mogelijk naar toe. De N-VA werkt de staatsschuld dan ook het snelste weg van alle partijen, berekende het Planbureau. In 2029 zou het tekort door het plan net boven die 3 procent-norm uitkomen, met 3,05 procent tekort.
Maar om daar te raken, gaat dat “niet van de poes zijn”, aldus De Wever. “Laat ons de maatregelen voorstellen die nodig zijn om op dat traject te geraken. Dat is ongeveer het enige wat de volgende regering moet doen in mijn ogen.”
En dus, zo is de conclusie, een staatshervorming is geen vereiste voor De Wever om aan dat minikabinet deel te nemen. Daar stuurde hij anders wel nog op aan in debat met Paul Magnette. De PS-voorzitter keerde zich toen heel fel tegen een staatshervorming, hij wilde “geen seconde verspillen aan discussies over confederalisme“.

Argument van tafel geveegd

Gevolgd: Zorgt deze nieuwe aanpak van De Wever voor een opening naar de PS?

“Ik was er maanden geleden al uit, dat de koppeling aan de regeringsonderhandeling de kortste weg is om weer aan de poort van het kasteel te eindigen. Dus dat gaan we niet doen”, legt De Wever opeens alle kaarten op tafel.
Vreemd genoeg was dat net het argument van Open Vld om niet op N-VA te stemmen. Alexander De Croo (Open Vld) herhaalde meermaals de vraag “Gaan we ons weken opsluiten in kastelen en tijd verdoen (door te discussiëren over confederalisme, red.), of gaan we meteen aan de slag met de begroting en voor onze economie?”. Dat punt smelt nu als sneeuw voor de zon nu ook De Wever geen tijd wil verliezen.
De Wever lijkt dus water bij de wijn te doen, en lijkt de deur voor de PS opnieuw open te zetten, ditmaal met het grootste bezwaar van Magnette van tafel geveegd. Niettemin blijft de afstand tussen beide partijen groot. Waar De Wever wil besparen, hoopt Magnette de staatsschuld weg te werken met extra belastingen. “Het idee dat wij moeten samenwerken, is niet gezond voor België“, vatte Magnette het samen.
Tegelijk maakt ook Georges-Louis Bouchez de N-VA het hof. Hij wil wel praten over hervormingen. “Als we een staatshervorming moeten doen die de staat lichter en efficiënter maakt, zullen we dat doen“, zei hij daarover in debat met Jan Jambon (N-VA).
Ook De Croo hoopte alvast op een samenwerking met De Wever, maar dan moest een staatshervorming wel wijken. Dat pad lijkt open te liggen.
Overigens is er volgens N-VA-woordvoerder Philippe Kerckaert niets veranderd aan de strategie van zijn partij, zo laat hij weten op X. “Het idee achter de formule van een minikabinet is net om de druk op onderhandelingen over staatshervorming hoog te houden. Is al duizend keer uitgelegd. Er is niets gewijzigd sinds het idee vorig jaar op ons congres is afgeklopt.”

Nieuwe verkiezingen over twee jaar?

Genoteerd: De Wever denkt aan nieuwe verkiezingen over twee jaar.

Maar dat maakt niet dat De Croo dan weer in de Wetstraat 16 zou komen als premier. In de podcast benadrukt De Wever dat hij zichzelf als de enige optie blijft zien.
Dat heeft alles te maken met hoe De Wever de invulling van dat minikabinet ziet. Dat moet, nadat de begroting is afgeklopt, blijven onderhandelen over een staatshervorming. “Dat heeft twee jaar de tijd nodig. Om die onderhandelingen parallel te voeren. En het land op orde te zetten. En dan is er een evaluatiemoment.”
Op dat evaluatiemoment moet dan blijken hoe ver men staat met de plannen voor een staatshervorming. De Wever wil dan op zoek naar een nieuwe parlementaire meerderheid, al denkt hij erover na om het plan ook voor te leggen aan de kiezer. “Het is misschien niet verkeerd om dat democratisch te laten toetsen”.
Dat zou betekenen dat er over twee jaar al opnieuw federale verkiezingen zouden zijn. Mochten de communautaire plannen van De Wever geen compromis opleveren na twee jaar, dan wil hij sowieso nieuwe verkiezingen.
En daarom, zo concludeert De Wever, is hij de enige man om twee jaar lang premier te zijn en er daarna mee te stoppen. “Ik ben de enige die ik vertrouw om niet na twee jaar te zeggen: ‘Het is hier best wel prettig. Ik kan de hand schudden van de Amerikaanse president. Ik ga hier niet weg’.