Ook in de financiële wereld is AI aan een opmars bezig. Banken moeten nu transformeren als ze niet achterop willen geraken. Uit een onderzoek van Economist Impact, in samenwerking met data- en AI-specialist SAS, blijkt dat banken veel potentieel zien in AI, maar ook dat de voordelen gepaard gaan met risico’s. Daarom moeten ze elke innovatie zorgvuldig afwegen.
In totaal namen 1.700 senior executives deel aan de wereldwijde studie. Maar liefst 99% stelt dat ze momenteel toepassingen met Generatieve AI (GenAI) gebruiken. Ondanks het enthousiasme rond de technologie geven veel respondenten toe dat hun initiatieven voorlopig weinig opleveren. Meer dan de helft ziet weinig resultaat, terwijl 11% zelfs helemaal geen positief effect merkt.
Nochtans zijn banken wel overtuigd van de voordelen die AI biedt. Vooral klantenbediening en de operationele efficiëntie van financiële instellingen hebben veel te winnen met de technologie. AI speelt ook een cruciale rol in risicobeheer met realtime risicoanalyses, stresstests, modellen voor liquiditeitsrisico’s en inzichten in compliance-uitdagingen.
Aan de andere kant zijn ze ook niet blind voor de risico’s die AI met zich meebrengt. Zo’n 80% verwacht dat cyberaanvallen, fraude en financiële criminaliteit in de komende tien jaar een grote impact op hun activiteiten zullen hebben. AI-tools maken die dreigingen nog een pak complexer. Denk aan de rol van deep fakes en synthetische identiteiten in fraudetactieken.
Regelgeving is geen hinderpaal, maar een kans
Terwijl banken wel inzetten op AI, is de technologie zeker nog niet zo verspreid als ze zou kunnen zijn. Daar zijn twee belangrijke redenen voor. Enerzijds zijn investeringen in AI duur en lopen ook de energiekosten hoog op. AI-as-a-service-modellen bieden hiervoor een oplossing. Banken doen er ook goed aan om AI zo vroeg mogelijk op te nemen in de ontwikkeling van producten. Anderzijds is het lastig om AI in bestaande fraudesystemen te integreren. De data zit immers verspreid over verschillende afdelingen en ook de datageletterdheid van medewerkers moet nog verbeteren.
De grootste uitdagingen voor banken draaien rond dataprivacy en -security (35%), cybersecurity (32%), en datasoevereiniteit en andere regelgeving (26%). De vele regels maken het natuurlijk niet gemakkelijker, en toch ziet 68% van de respondenten wetgeving niet als een hinderpaal, maar als een opportuniteit. Heldere kaders rond AI versnellen de adoptie en zorgen ervoor dat banken de technologie op een verantwoorde manier inzetten. Bovendien versterkt regelgeving ook bij klanten het vertrouwen in AI-gestuurde services.
Onder impuls van de toenemende geopolitieke spanning zit er weliswaar veel variatie in de regels, waardoor het voor banken lastig is om uit te breiden naar nieuwe markten. Om dit op te lossen, is de automatisering van compliance- en risicomonitoring de meest effectieve, maar ook de duurste strategie. Een andere oplossing is het verbeteren van de samenwerking tussen departementen zoals de technische en compliance-teams in de bank, maar dat blijkt vaak niet eenvoudig te zijn.
Governance versnelt innovatie
Niet alleen regelgeving geeft innovatie met AI wind in de zeilen, maar er is ook nood aan sterke governance-modellen die focussen op ethiek, transparantie en samenwerking. Die modellen zijn interessant om de implementatie van AI-technologie te versnellen, maar ze bieden ook een goede basis voor toekomstige innovaties zoals kwantumcomputing.
De meerderheid van de banken vindt interne innovatie belangrijker dan de overname van fintech-bedrijven. Ze beseffen dat het cruciaal is om een cultuur van continu leren te ontwikkelen, zodat de adoptie van nieuwe technologie over alle departementen heen gebeurt.
Tot slot leren we uit het rapport nog een paar tips voor banken die aan het transformeren zijn:
- Goede data- en AI-governance zijn essentieel om op een verantwoorde manier te innoveren.
- Transparantie, dataprotectie en ethische AI vergroten het vertrouwen bij klanten.
- Automatisering en samenwerking tussen teams maken compliance eenvoudiger.
- Samenwerking met fintech- en Big Tech-bedrijven versnelt innovatieprojecten.
- Investeringen in talent en infrastructuur vormen de basis van innovatie in de organisatie.
Karim Belaidi – Account Executive Banking Sector bij SAS