De digitale oorlog tussen het Westen en Rusland lijkt al volledig te zijn losgebarsten. Zo zou het hackerscollectief Anonymous het Russische Roscosmos hebben gehackt, waardoor het agentschap alle controle over zijn spionagesatellieten heeft verloren. Andersom hebben Russische hackers meerdere computers in Oekraïne weten te besmetten met een nieuw schadelijk computervirus. Is er al sprake van een cyberoorlog of zijn het vooral digitale activisten die het meeste lawaai maken?
Experts in de VS waarschuwen overheden en organisaties voor een mogelijke toename van Russische digitale aanvallen. Naarmate de oorlog in Oekraïne voortduurt is het volgens deskundigen steeds aannemelijker dat ook grote Europese en Amerikaans doelwitten getroffen zullen worden. Het is daarom tijd om software-updates te installeren en wachtwoorden te versterken, zo stellen ze.
Gehackte satellieten
Een groep hackers, verbonden aan het Anonymous-collectief, beweerde vorige week de Russische ruimte-organisatie Roscosmos te hebben gehackt. Het land zou daardoor geen controle meer hebben over zijn eigen spionagesatellieten. Dmitry Rogozin, hoofd van Roscosmos, ontkent de inbraak echter en noemt de hackers oplichters. Daarbij sprak hij een duidelijke waarschuwing uit. “Het offline halen van satellieten van welk land dan ook is mogelijk een casus belli, een reden voor oorlog”.
Ondanks de ferme oorlogstaal is het volgens experts verdacht stil aan het cyberfront. Van een grote geavanceerde cyberaanval is – na de inval in Oekraïne – namelijk nog geen sprake geweest. Het zijn vooralsnog de cyberactivisten die het meeste lawaai maken en DDoS-aanvallen uitvoeren.
Europa blijft vooralsnog bespaard
Vooralsnog lijken doelwitten buiten Rusland en Oekraïne bespaard te zijn gebleven van grootschalige digitale aanvallen. Echter wil dat niet zeggen dat onze digitale infrastructuur volledig veilig is, zegt Anton Dahbura van de Johns Hopkins Universiteit. De vijand is namelijk maar een ‘toetsaanslag’ verwijderd. Zo zouden internationale organisaties die Oekraïne steunen het doelwit kunnen worden van hackers, evenals Westerse mediakanalen.
Zorgwekkender zijn mogelijke aanvallen op ziekenhuizen. Zo blijkt uit een onderzoek dat bijna de helft van de Amerikaanse ziekenhuizen slachtoffer is geweest van ransomware in 2021. De belangrijke digitale infrastructuur van een ziekenhuis lijkt een voor de hand liggend doelwit van kwaadgezinden hackers en regimes.
De FBI stuurde vorige week daarom een waarschuwing uit naar verschillende afdelingen van de Amerikaanse overheid en bedrijven. De federale politiedienst zegt te verwachten dat er in de toekomst nog meerdere cyberaanvallen op Oekraïne uitgevoerd zullen worden en dat deze zullen overslaan naar organisaties in andere landen. Oekraïne is al verschillende malen het slachtoffer geworden van digitale aanvallen.
Paniek voorkomen
Ariel Parnes, oprichter van beveiligingsbedrijf Mitiga, zegt dat we waarschijnlijk niet het hele plaatje kennen. Om paniek te voorkomen zullen bedrijven het mogelijk niet openbaar maken wanneer ze het slachtoffer zijn geworden van een Russische aanval. Het bekendmaken van een aanval is een versterking ervan, zo stelt hij. Bovendien hebben zowel Rusland als het Westen zich mogelijk defensief versterkt, waardoor aanvallen worden afgeslagen.
Van een mogelijke echte cyberoorlog krijgen we voorlopig dus niet veel mee. De berichten die ons de laatste dagen bereiken gaan over pesterijen en worden met veel lawaai door groepen zoals Anonymous aangekondigd. Het is op dit moment echter niet te zeggen hoe het digitale slagveld er in zijn geheel uitziet en welke partijen hierbij betrokken zijn geraakt. De schade zullen we pas later kunnen opmaken, wanneer de stof is gezakt.
(ns)
