Als de ‘shutdown’ van een reeks Amerikaanse overheidsdiensten nog 2 weken aanhoudt zal hij het land meer gekost hebben dan de 5,7 miljard dollar die Trump voor de bouw van zijn muur wil.

De Amerikaanse ‘shutdown’ was zaterdag aan zijn 21ste dag toe en evenaart daarbij de langste shutdown ooit, die onder het presidentschap van Bill Clinton plaatsvond in 1996. De kans dat een groot aantal overheidsdiensten nog weken gesloten blijven is niet denkbeeldig, want in Republikeinse kringen wordt rekening gehouden met een sluiting tot eind februari, blijkt uit berekeningen van het White House Office of Management and Budget, die door de Wall Street Journal konden worden ingekeken.

Maar er is meer dan dat. Volgens berekeningen van kredietbeoordelaar Standard & Poor’s zal de kost van de sluiting voor de Amerikaanse economie binnen 14 dagen de door president Trump voor de bouw van een muur geëiste 5,7 miljard dollar hebben overschreden.

Shutdown kost Amerikaanse economie 1,2 miljard dollar per week

Vrijdag liep die kost volgens S&P al op tot 3,6 miljard dollar of 1,2 miljard dollar per week. “Voor ‘s werelds grootste economie kan dat een peulschil lijken, maar voor de honderdduizenden die hun salaris niet krijgen, is het veel meer dan dat,” schreef Ann Bovino, chief U.S. economist bij S&P, in een nota. De kredietbeoordelaar houdt rekening met het verlies aan productiviteit dat bij ambtenaren moet worden vastgesteld en met een daling van het aantal contractanten bij overheidsinstanties. Ook dreigt een einde te komen aan 99 maanden van onafgebroken jobcreatie in het land.

Nu de shutdown zijn vierde week in gaat zullen ook grote retailzaken daarvan de gevolgen gaan merken, omdat mensen de neiging hebben minder geld te gaan besteden. Vooral de omgeving van de hoofdstad Washington DC, waar de meeste ministeries gevestigd zijn, zou daarbij getroffen worden. De bank Wells Fargo schat dat zo’n 2 miljard dollar aan consumentenuitgaven niet zal worden gedaan.

Toen in 2013 een shutdown onder president Barack Obama 16 dagen lang aanhield, ging het bbp in het derde kwartaal van dat jaar 0,4% lager. 

Ook de banken J.P. Morgan en  Bank of America Merrill Lynch hebben hun prognoses voor de economische groei in het eerste kwartaal al met respectievelijk 0,25% en 0,1% verlaagd in vergelijking met het laatste kwartaal van vorig jaar.

“A national emergency”

De Amerikaanse president zei donderdag dat hij bijna zeker een ‘national emergency’ over de zaak zou uitroepen, wat hem zou toelaten de 5,7 miljard dollar uit het budget van het Pentagon of het rampenfonds te halen om alsnog zijn muur te bouwen. Rechtsgeleerden aan beide kanten van het politieke spectrum zijn verdeeld over de kwestie of dit al dan niet tot zijn wettelijke bevoegdheden behoort.

Politici zijn bang voor een precedent

Maar conservatieve stemmen in Washington raden het de president alvast af. Door een nationale noodtoestand uit te roepen voor politiek gewin en het Huis van Afgevaardigden en de Senaat op die manier buitenspel te zetten, zou Trump een precedent scheppen.

Zelfs indien Trump uiteindelijk door de rechtbanken in het gelijk zou worden gesteld, zou een volgende president dat precedent kunnen inroepen om het Congres te omzeilen wanneer het hem of haar uitkomt. Inkomensongelijkheid, het Amerikaanse daklozenleger of de stijgende CO2-uitstoot zouden op die manier door een linkse president tot een nationale noodtoestand kunnen worden uitgeroepen.

Trump is tot nog toe wel degelijk in toom gehouden door de checks and balances die in de Amerikaanse Grondwet zitten ingebouwd om presidentiële extravaganties te voorkomen. Ook een politiek gevecht over een muur is volgens vele conservatieven geen excuus om een stormaanval uit te voeren op militaire of rampenfondsen.