De twee Brusselse parlementsleden Carla Dejonghe (Open Vld) en Aurélie Czekalski (MR) pleiten voor de invoering van een singlesreflex bij het maken van beleidsbeslissingen. “Het klassieke gezin van twee ouders en twee kinderen is in de ogen van beleidsmakers nog steeds de norm”, klinkt het.

Nu de energieprijzen de pan uit rijzen, moeten alle gezinnen dieper in de buidel tasten om de facturen te betalen. Toch wordt niet iedereen op dezelfde manier getroffen door wat er zich afspeelt op de energiemarkten. Verschillende experts en instanties hebben er al op gewezen dat voornamelijk de laagste inkomens het moeilijk hebben. Volgens Dejonghe en Czekalski mogen we ook de impact van de opgelopen prijzen op de alleenstaanden niet onderschatten. “De elektriciteit of verwarming van een woning van een alleenstaande kost evenveel als die van een gezin”, zeggen ze.

De talloze uitdagingen voor een alleenstaande

Voorts worden alleenstaanden met nog tal van andere moeilijkheden geconfronteerd. Zo is het voor hen bijvoorbeeld veel moeilijker om een woonlening te krijgen en kunnen ze zich niet altijd een loopbaanonderbreking veroorloven. Daar komt nog eens bij dat die groep als het ware de melkkoe van de belastingdiensten is. Nergens worden alleenstaanden zo zwaar belast als in België.

Volgens de Brusselse politica’s geeft een alleenstaande zonder kinderen met een gemiddeld inkomen ongeveer 56,3 procent van zijn brutoloon af aan belastingen en sociale premies. Voor singles met een hoger loon kan dat cijfer oplopen tot 60 procent.

“Het klassieke gezin van twee ouders en twee kinderen is in de ogen van beleidsmakers nog steeds de norm”, aldus Dejonghe een Czekalski. “Dat leidt onder meer tot maatregelen die voor alleenstaanden nadelig zijn op het gebied van (forfaitaire) belastingen, huisvesting, en zo meer.”

Ondervertegenwoordiging in de politiek

In een reactie tegenover onze site laat Dejonghe weten dat de alleenstaanden onvoldoende vertegenwoordigd worden in de Belgische parlementen. “Het is als single dan ook zeer moeilijk om aan politiek te doen. Bij sommige partijen moet je bijvoorbeeld zelf een deel van het campagnegeld betalen als je wilt deelnemen aan de verkiezingen. Voor alleenstaanden is dat niet altijd betaalbaar”, merkt ze op.

Hoe dan ook moet er volgens haar dringend werk gemaakt worden van een beleid dat meer rekening houdt met de noden van de alleenstaanden. “In totaal wonen er in België 1,8 miljoen mensen alleen en hun aantal zal de komende jaren nog toenemen”, voegt ze eraan toe. “In ons land bestaat één gezin op de drie vandaag uit één persoon, in grote steden is de verhouding zelfs één op twee.”

Dejonghe en Czekalski pleiten daarom voor de invoering van een singlesreflex, waarbij de wetgever bij nieuwe beleidsmaatregelen de gevolgen voor alleenstaanden in rekening brengt. Op die manier moet voorkomen worden dat bepaalde beleidsbeslissingen singles benadelen of discrimineren.

Vriendenerfenis

Dejonghe merkt wel op dat politici meer en meer aandacht hebben voor de noden van de alleenstaanden. Maar zelfs dan durft het al eens fout lopen. We denken bijvoorbeeld aan de introductie van de vriendenerfenis (op Vlaams niveau) in 2021. Daardoor kunnen vrienden en kennissen tot een bepaald bedrag goedkoper erven van een persoon zonder gezin. Concreet geldt er een tarief van 3 procent tot maximaal 15.000 euro. Vroeger betaalden de erfgenamen 25 procent. Die wijziging leek op het eerste gezicht goed nieuws, maar dat fiscaal extraatje luidde wel het einde van het duolegaat in. Dankzij dat systeem kon je je erfgenamen minder erfbelastingen laten betalen door een deel te schenken aan een goed doel. Dat was voornamelijk interessant voor singles omdat zij zo op een fiscaal voordelige manier een successieplanning konden uitwerken.

En wat brengt de toekomst? Dejonghe hoopt alvast dat de singlesreflex er zal komen, al beseft ze wel dat dit een proces van lange adem zal worden. Intussen heeft Vincent Van Peteghem (cd&v), minister van Financiën, al aangegeven aandacht te hebben voor de noden van de alleenstaanden bij zijn fiscale hervorming. In zijn blauwdruk voor zo’n hervorming staat alvast te lezen dat hij komaf wil maken met het huwelijksquotiënt. “Dat is een stap in de goede richting, maar we zijn er nog niet”, besluit Dejonghe.

(as)