Op de Europese top hield Belgisch premier Alexander De Croo andermaal zijn gekende pleidooi: meer Europese samenwerking. Of dat nu in dossiers als defensie of energie is. En in de Kamer komt hij in de clinch met de oppositie en met zijn oud-voorzitter Gwendolyn Rutten (Open Vld).
- Voor energie is het ondertussen alle hens aan dek: Rusland gebruikt de gastoevoer steeds meer als een wapen, en draait langzaam maar zeker de kraan naar Europa dicht. Het gevolg is een zoveelste prijsstijging én paniek in de tent. Duitsland kondigde gisteren de tweede fase af van een nationaal noodplan voor gasbevoorrading. Aan bedrijven en gezinnen wordt gevraagd om minder gas te verbruiken. De vraag is of de voorraden voor de winter zo gevuld raken. Maar onder meer grote delen van de Duitse industrie zouden kunnen stilvallen, wat Europa in recessie zou duwen.
- De Croo herhaalde dus nog eens de mantra van de voorbije maanden: “Nu moeten we eindelijk één energieblok zijn, gebruikmaken van een gemeenschappelijk aankoopbeleid en de handrem van het plafonneren van de prijzen achter de hand houden om te kunnen ingrijpen”, zo stelde hij op een persbriefing.
- Maar veel gehoor kreeg De Croo tot nu toe niet: die groepsaankopen blijven theorie, in realiteit is elk Europees land op zoek naar eigen oplossingen. Diezelfde nationalistische reflex was overigens ook in de coronacrisis te zien, binnen de EU. En voor het prijzenplafond kreeg De Croo de Europese Commissie zover dat het dat gaat onderzoeken, maar een politieke consensus daarover is er niet. Meer liberale landen als Nederland en Duitsland staan op de rem.
Tegelijk in de Kamer: De Croo komt andermaal fel in botsing met de oppositie. En met zijn eigen oud-voorzitter Gwendolyn Rutten.
- Voor de Europese top had de premier gevraagd om de Kamer een uurtje vroeger te laten bijeenkomen: dan kon hij zijn vragen afwerken en doorgaan naar die bijeenkomst. De irritatie was dus wel groot, toen om kwart na één gisteren bleek dat De Croo er helemaal niet was. Hij wandelde pas een half uur later binnen in het halfrond, nadat Barbara Pas (Vlaams Belang) gefrustreerd had gevraagd “waarom wij dan hier allemaal een uur vroeger moesten zijn?”
- Dat zette meteen de toon. En toen de vragen voor de premier aan bod kwamen, ging de temperatuur nog de hoogte in. De oppositie pakte hem hard aan in het dossier van de IS-vrouwen, die met hun kinderen deze week naar België werden teruggebracht.
- “Ik hoop dat u weet wie op dat vliegtuig zat. Dat zijn geen katjes om zonder handschoenen aan te pakken. Zij toonden absoluut geen berouw, toen ik ze niet zo bijster lang geleden mocht spreken, nadat u trouwens had verklaard dat wij ze ginds moesten berechten en zij ginds moesten blijven. Want het laatste wat wij wilden, was ze terughalen. Zij hadden geen enkel berouw en geen vorm van spijt. Maar nu de grond onder hun voeten te heet wordt, zetten ze hun joker in, zijnde hun kindjes, en vragen ze u en uw minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open Vld) hen op te halen, omdat ze hier wel berecht zullen worden”, zo sneerde Koen Metsu (N-VA).
- Barbara Pas was niet minder geagiteerd: “Van die vrouwen die terugkeerde, kreeg er reeds minstens één een militaire training. (…) Ze noemt zichzelf Um Qatab. Zij liet in eerdere telefoongesprekken weten dat zij wil sterven voor de zaak. Gelooft u werkelijk dat zij plots onze samenleving een warm hart toedraagt? De voorwaarde om de betrokkenen naar hier te halen, is dat zij geen aanhangers meer mogen zijn van IS. Wat stelt zo’n verklaring voor? Evenveel als alle verklaringen van uw minister van Justitie om justitie straffer te maken. Helemaal niets.”
- Dat zowel Metsu als Pas erop wezen dat Open Vld zo wel stevig van mening is veranderd, en in de Zweedse periode nog fors tegen zo’n repatriëring was, werd onderstreept door voormalig Open Vld-voorzitter Gwendolyn Rutten. Ze sprak op Twitter zowaar haar steun uit voor Pas haar standpunt, dat de vrouwen “moeten berecht worden in de eigen regio, waar ze hun gruweldagen hebben begaan”.
- ”Ze zijn wetens en willens naar daar gegaan, ze moeten de gevolgen dan ook daar maar dragen”, zo zei Pas. “Awel, ik ben het helemaal eens met deze stelling”, schreef Rutten. “Trek de lijn, verdedig je eigen waarden en stel mensen verantwoordelijk voor de gevolgen van hun eigen beslissingen.”
- Vervelend dus voor de premier, wanneer partijgenoten wijzen op een andere, vorige visie van de eigen partij. Maar De Croo ging in de Kamer fors in de aanval, als beste vorm van verdediging, en om de meerderheid van Vivaldi stevig rond hem aan te snoeren. “We doen dit op basis van feiten en analyse van professionelen, niet op basis van emoties en ophitsing. Dit gaat om een kans geven aan kinderen van minder dan 12 jaar, in plaats van ze heel hun leven in een gevangenenkamp op te sluiten.”
- Daarbij ging De Croo stevig over zijn spreektijd, en haalde hij op het eind nog eens hard uit naar de oppositie: “Deze operatie was niet eenvoudig. Er namen meer dan dertig militairen en diplomaten aan deel. Ik denk dat iedereen het grootste respect heeft voor de professionaliteit die deze mensen aan de dag hebben gelegd. Het jaagt me wel angst aan dat tijdens die operatie sommigen, ook in dit halfrond, zich niet hebben kunnen inhouden om vertrouwelijke informatie daarover vrij te geven, terwijl onze militairen zich nog in een gevaarlijke situatie bevonden, dit in tegenstelling tot zoveel anderen die op de hoogte waren van deze operatie, maar die deze informatie discreet behandelden totdat iedereen in veiligheid was. Dat is het verschil.”
- Dat schoot helemaal in het verkeerde keelgat bij de N-VA, waar men erop wees dat de informatie al in De Morgen stond, nog voor iemand van de partij iets had gezegd. En nog lastiger voor de N-VA-fractie in de Kamer: de premier wist dat ook, want daarover was er voor het debat al contact geweest tussen beide kampen. Dan toch nog zo’n publieke uithaal doen, het zette opnieuw kwaad bloed.
