Verschillende journalistieke organisaties in Albanië zijn bezorgd om de nieuwe mediawet die voorgesteld werd in het land. Die bepaalt dat alle online media onder controle komen van een staatsgestuurd agentschap. Dit agentschap kan media sancties of boetes opleggen als er fake news of laster verschijnt.
Albanië is momenteel in de running om aan te sluiten bij de Europese Unie. Een woordvoerder van de Europese Commissie liet weten aan de Albanese nieuwssite Exit dat het kandidaat-lidmaatschap van Albanië niet in het gedrang komt door de mediawet
Zonder goedkeuring van Europa
De Albanian Audiovisual Authority (AMA) wordt de waakhond van de Albanese online media. Premier Edi Rama noemt het een inperking van fake news en laster, media noemen het “een verstikking van kritiek en onderzoek naar corruptie door de overheid”.
Het “anti-defamation package” werd in 2018 door de Albanese overheid op tafel geworpen. Daarna moest de wet verplicht bij de Europese Commissie, de OSCE (de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa) en de Commissie van Venetië passeren. De laatste adviseert de Europese Unie inzake grondrechten en hervormingen van EU-lidstaten (en kandidaat-lidstaten). De Venetiaanse Commissie oordeelde dat mediaregulering onafhankelijk en onpartijdig moet zijn.
Nu moet de Albanese president Ilir Meta het ontwerp terug door het parlement laten goedkeuren. In 2019 gebeurde dit al, omdat de voltallige oppositie ontslag nam. De president stelde zijn veto, maar moet die nu dus toch terug naar het parlement sturen. Aangezien de regeringspartij PS daar een kleine meerderheid heeft, zal de wet waarschijnlijk goedgekeurd worden.
Tegenkanting
Zweeds Europarlementslid David Lega tweette zijn ongenoegen over de wet. “Ik ben verbaasd dat de (controversiële) mediawet nog op de agenda van het Albanese parlement staat. De EU was zeer duidelijk: de wet moet in lijn zijn met de aanbevelingen van de Commissie van Venetië.”
⁉️ Surprised to learn that the (heavily criticised) amendments to the #Albanian #MediaLaw are once again on the agenda of the ??Parliament.
— David Lega (@DavidLega) October 11, 2021
The EU has been crystal clear: the media law must be in line with Venice Commission recommendations before it could come into consideration!
Eerder dit jaar stemde het parlement (alweer in afwezigheid van de oppositie) over het voorzitterschap van de AMA. Armela Krasniqi, vroegere chef communicatie van premier Rama, werd verkozen, ondanks oproepen van de EU om te wachten tot het nieuwe parlement plaatsnam in september.
Contact met journalisten verboden
Naast de oprichting van de AMA wordt ook werk gemaakt van het Media and Information Agency (MIA). De nieuwe mediawet verbiedt woordvoerders van ministeries en overheidsbedrijven van rechtstreeks met de media te praten. Dit moet allemaal gebeuren via het MIA. De directeur-generaal van het agentschap wordt rechtstreeks aangesteld door de eerste minister.
Het mag duidelijk zijn ondertussen: de Albanese regering probeert de binnenlandse media volledig naar hun hand te zetten. Eerder deze week verscheen een soortgelijk wetsvoorstel in China, waarbij privébedrijven zou worden verboden nieuwscontent te publiceren. De staat zou daar het monopolie op nieuwsberichtgeving krijgen. Dat de EU niet strenger ingrijpt bij de kandidaat-lidstaat Albanië valt toch opmerkelijk te noemen.
(jvdh)