Er is eindelijk een akkoord over de vervuilende bruinkoolmijn van Turow in het uiterste zuidwesten van Polen, dicht bij de grens met Duitsland en Tsjechië. Het akkoord dient een einde te maken aan de Pools-Tsjechische wrijvingen over de ecologische impact van de site en moet ook een lopend geschil over de de activiteiten van de mijn voor het Hof van Justitie van de Europese Unie stoppen.

Critici blijven echter sceptisch en zeggen dat de overeenkomst geen enkel garantie op een beter milieubeleid verstrekt.

Schadevergoeding

De Tsjechische premier Petr Fiala en zijn Poolse collega Mateusz Morawiecki hebben in Praag een overeenkomst getekend rond de toekomst van de dagbouwmijn van Turow. Daarbij belooft Polen rond de site een ondergrondse beschermende muur op te trekken, waardoor de overlast voor de Tsjechische bevolking in de buurt van de mijn zou worden beperkt.

Polen zal aan Tsjechië tevens een schadevergoeding van 45 miljoen euro betalen. In ruil zal Tsjechië zijn klacht over de impact van de mijn bij het Europese Hof van Justitie intrekken.

De mijn van Turow voedt een elektriciteitscentrale die ongeveer 7 procent van de Poolse elektriciteitsbehoefte zou dekken. De activiteiten van de mijn hebben echter negatieve consequenties voor de Duitse en Tsjechische gemeenschappen die zich even verder over de Poolse grens bevinden.

Vervuiling

Daarbij wordt onder meer gewag gemaakt van geluidsoverlast, vervuiling en waterverontreiniging. Ook zouden de activiteiten van de mijn de grensoverschrijdende ondergrondse waterreserves voor uitputten.

De mijn wordt uitgebaat door Polska Grupa Energetyczna (PGE), een energiebedrijf dat door de Poolse staat wordt gecontroleerd. Polen had de exploitatievergunning van de mijn verlengd, maar Tsjechië had daarbij geklaagd dat er bij die licentie geen voorafgaand onderzoek naar de ecologische impact van de site was gevoerd.

Het Europese Hof van Justitie had in mei vorig jaar de onmiddellijke stopzetting van de ontginning bevolen. Toen Polen daarop niet reageerde, werd een dwangsom van 0,5 miljoen euro per dag opgelegd tot aan de opgelegde eisen zou zijn voldaan. Polen betwist echter de legaliteit van het Hof van Justitie.

Effecten

De overeenkomst die Tsjechië en Polen nu over de mijn hebben gesloten, brengen in de Europese juridische procedures geen verandering. De Europese Commissie heeft besloten om de verschuldigde bedragen van de dwangsommen en intresten aftrekken van de Europese budgetten die aan Polen werden toegewezen.

Er komt bovendien ook veel kritiek op de overeenkomst die tussen Polen en Tsjechië werd gesloten. Tsjechische activisten vrezen dat het akkoord voor de omwonenden geen enkele verbetering zal betekenen.

Daarnaast werpen Tsjechische juridische experts op dat de overeenkomst onwettig is, aangezien de inhoud indruist tegen de Europese wet op de milieubescherming.

“Onredelijke beslissing”

Tsjechische geologische experts waarschuwen bovendien dat de geplande ondergrondse muur geen enkel positief effect op de waterreserves zal hebben. Dat zou volgens een aantal documenten ook door de PGE Group zijn bevestigd.

Polen weigert echter te buigen. “Men kan de Poolse bevolking niet zonder water, verwarming of elektriciteit zetten vanwege een onredelijke beslissing van een rechter in Luxemburg”, benadrukte de Poolse premier Morawiecki daarbij.

(lb)