Het afschuiven van de schuld op anderen is besmettelijk. Dat zeggen onderzoekers van het Department of Management and Organization aan de University of Southern California. Alleen al door getuige te zijn van een collega die zijn eigen falen afwentelt op anderen, kan men zich aangezet voelen om hetzelfde te doen. Daarmee wil de betrokkene volgens de onderzoekers zijn eigenbeeld beschermen. Tot nu toe werd aangenomen dat goed gedrag, zoals zelfdiscipline, zichzelf over de werkvloer kan verspreiden. Bij negatief gedrag zou dat niet gebeuren, maar dat wordt door het nieuwe onderzoek tegengesproken. Het resultaat kan volgens het Amerikaanse onderzoek desastreus zijn voor iedereen die met het fenomeen te maken krijgt, vooral wanneer dat gebeurt op de werkvloer. De onderzoekers stellen dat het onderzoek een belangrijk gevolg heeft voor de opbouw van een bedrijfscultuur.

“Het afwentelen van fouten op anderen, zij het bij blunders op het werk of een verknoeide maaltijd, lijkt meestal niet bijzonder ernstig genomen te worden,” aldus het magazine LiveScience. “Maar in organisaties waar dit fenomeen een gewoonte is geworden, blijken de groepsleden volgens het onderzoek van de University of Southern California minder creatief te zijn en slechter te presteren.” De onderzoekers voegen er aan toe dat ook de dader er uiteindelijk slechter zal uitkomen. Wanneer hij niet erkent een blunder begaan te hebben, zal hij immers ook niet uit zijn fouten leren. Op die manier belet de dader zichzelf om efficiënter te worden. De onderzoekers merken op dat het fenomeen verklaard zou kunnen worden door het feit dat onterecht de schuld toegeschoven krijgen iemand in een slechte stemming kan brengen en dus gemakkelijker geneigd zal zijn om zelf ook anderen te beschuldigen.

Maar ook stellen de onderzoekers dat het slechte voorbeeld bij anderen de gewetensbezwaren zou wegnemen om zich aan dergelijke praktijken schuldig te maken. “Wanneer het zelfbeeld van de respondent wordt opgekrikt, blijken er echter opvallend minder defensieve reacties geteld te worden,” merken de onderzoekers nog op. Er wordt aan toegevoegd dat bedrijven dan ook een cultuur moeten creëren waar het afschuiven van verantwoordelijkheid zoveel mogelijk wordt tegengegaan. Indien op dat vlak geen maatregelen worden genomen, dreigen de productiviteit op de werkvloer en dus de prestaties van de onderneming volgens de onderzoekers gevoelig te dalen. Een medewerker mag in openlijk worden geloofd, maar een reprimande moet onder vier ogen gebeuren. Leiders moeten wel openlijk verantwoordelijk nemen voor hun eigen fouten, zodat ze hun voorbeeldfunctie voor gewenst gedrag vervullen. (MH)