Federaal formateur Bart De Wever (N-VA) overweegt om de getrouwheidspremie af te schaffen. Zo’n ingreep moet de spaarboekjes minder complex maken. Maar wat betekent dat voor de spaarders?

Context: Het merendeel van de spaarboekjes in ons land is gereglementeerd. Dat betekent dat die in aanmerking komen voor een fiscale vrijstelling. Spaarders moeten op de eerste 1.020 euro aan interesten geen roerende voorheffing betalen. Op alles boven dat plafondbedrag betalen ze een belasting van 15 procent. Het gaat hier om een gunsttarief, want normaal int de fiscus een roerende voorheffing van 30 procent.

• De spaarrekeningen moeten aan enkele voorwaarden voldaan om gereglementeerd te zijn. De wet (vastgesteld in art. 21 WIB 92 en art. 2 KB/WIB 92) bepaalt dat dergelijke formules uit een basisrente en getrouwheidspremie moeten bestaan. Die laatstgenoemde vergoeding krijg je pas als je je deposito’s voor twaalf opeenvolgende maanden vastklikt.
  • De getrouwheidspremie ligt al een tijdje onder vuur. Zo zei de concurrentiewaakhond BMA in het najaar van 2023 dat die spaarvergoeding de spaarboekjes te complex maakt.
• De regering heeft toen ook advies ingewonnen bij de financiële waakhond FSMA en de Nationale Bank van België (NBB) over de afschaffing van de getrouwheidspremie. Zij kanten zich niet tegen zo’n ingreep. Ze koppelen er wel een voorwaarde aan: zo’n hervorming moet geleidelijk gebeuren en mag de stabiliteit van de banken niet in gevaar brengen.

Opgemerkt: Het voorstel van De Wever om de getrouwheidspremie af te schaffen is niets nieuws onder de zon.

• Alexia Bertrand, ontslagnemend staatssecretaris voor Consumentenzaken, had vorig jaar al de afschaffing van de verplichte getrouwheidspremie (voor gereglementeerde spaarboekjes) op tafel gelegd. “Klanten die hun geld voor korte termijn willen parkeren moeten een aanbod krijgen van rekeningen die enkel een basisrente bieden”, zei ze toen. “Wie zijn of haar spaargeld langer dan twaalf maanden kan missen, moet wel nog kunnen kiezen voor een formule met een getrouwheidspremie.”
• Dat voorstel ligt in lijn met de suggestie van de bankenfederatie Febelfin. Die stelt ook voor om de getrouwheidspremie optioneel te maken. “Elke sector werkt met formules om trouwe klanten te belonen. Waarom zou dat dan verboden moeten worden bij de banken?”, vraagt Karel Baert, CEO van Febelfin, zich af in een gesprek met De Tijd.

Potentiële impact van afschaffing getrouwheidspremie

Analyse: Een eventuele afschaffing van de getrouwheidspremie kan vergaande gevolgen hebben voor de spaarders.

• In principe kan er in zo’n geval niet langer gesproken worden van gereglementeerde spaarrekeningen.
• Indien de getrouwheidspremie verdwijnt, zouden alle spaarboekjes niet-gereglementeerd zijn, en zou de fiscale vrijstelling dus verdwijnen.
  • Volgens sommige experts is dat geen slechte zaak. “De vrijstelling van de roerende voorheffing op gereglementeerde spaarrekeningen is in werkelijkheid een confiscatie van dit belastingvoordeel door de banken, die zich zo verrijken over de rug van hun (kleine) klanten dankzij een ingewikkeld en ondoorzichtig systeem van premies en andere voorwaarden”, schreef Yves Delacollette, de ex-topman van Deutsche Bank België, een tijdje geleden op LinkedIn.
• Hoe dan ook overweegt De Wever om komaf te maken met de fiscale vrijstelling. Hij wil alle kapitaalopbrengsten op dezelfde manier belasten.
  • Concreet wil de formateur dat er geen enkele roerende inkomst nog fiscaal wordt vrijgesteld. Bedoeling is dat spaarders en beleggers een deel van de betaalde belasting wel kunnen recupereren via de belastingaangifte. Hoe hoog dat bedrag zal zijn, is nog niet bekend.